Πόρισμα φωτιά παρέδωσε σήμερα η ανεξάρτητη επιτροπή για τη διαχείριση πυρκαγιών που συστάθηκε μετά την τραγωδία με 100 νεκρούς στο Μάτι, το περσινό καλοκαίρι καθώς αναφέρει ανεπάρκειες στον ευρύτερο κρατικό μηχανισμό όσον αφορά την πυροπροστασία.
Στη μακροσκελή έκθεση των 150 και πλέον σελίδων, η εξαμελής επιστημονική επιτροπή με επικεφαλής τον πρόεδρο του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ και διευθυντή του Παγκόσμιου Κέντρου Παρακολούθησης Πυρκαγιών, καθηγητή δρ. Γιόχαν Γκέοργκ Γολντάμερ (dr. Johann Georg Goldammer), αποτυπώνει λεπτομερώς την υφιστάμενη κατάσταση σε ό,τι αφορά την πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα, καταγράφει τα μελανά σημεία του διαχειριστικού μηχανισμού και καταθέτει ολοκληρωμένη πρόταση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φυσικού φαινομένου στο μέλλον.
Η επιτροπή διαπιστώνει παντελή έλλειψη ενιαίου εθνικού σχεδίου προστασίας, που θα θέτει το πλαίσιο για την συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Πέραν της απουσίας σχεδιασμού όμως οι εμπειρογνώμονες καταγράφουν και «έλλειψη κλίματος και πνεύματος συνεργασίας» ανάμεσα στις υπηρεσίες, ειδικά μεταξύ της Πυροσβεστικής και της Δασικής Υπηρεσίας.
Στην πρόληψη δασικών φωτιών συμμετέχουν 45 συναρμόδιοι φορείς χωρίς όμως να υπάρχει κεντρικός συντονισμός. Η Δασική Υπηρεσία που είναι τυπικά επιφορτισμένη με τον συντονιστικό ρόλο αδυνατεί να εκτελέσει πλήρως τα καθήκοντά της λόγω νομικού κενού.
Συγκεκριμένα, η επιτροπή στιγματίζει την πληθώρα των φορέων που εμπλέκονται στο έργο της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Είναι ενδεικτικό ότι στην πρόληψη των δασικών πυρκαγιών συμμετέχουν 45 συναρμόδιοι φορείς που πρέπει να συντονιστούν σε ένα κοινό πλαίσιο. Ο συντονισμός της πρόληψης θα έπρεπε να ασκείται σύμφωνα με το Ν.2612/1998 από τη Δασική Υπηρεσία, κάτι το οποίο λόγω νομικού κενού (μη ενεργοποίηση του άρθρου 100 του Ν.4249/2014) δεν γίνεται. Για την καταστολή των πυρκαγιών πρέπει να συνεργαστούν 17 φορείς, που ανήκουν σε 6 υπουργεία, προκειμένου να ασκήσουν 11 διαφορετικές αρμοδιότητες».
Η έκθεση αναφέρει επίσης πως τα προβλήματα περιπλέκονται από την άναρχη δόμηση, την ανεπαρκή φροντίδα των δασικών εκτάσεων και την απουσία αντιπυρικών σχεδίων σε τοπικό επίπεδο.
Οι αναλυτές επικρίνουν την Ελλάδα για την χρόνια έμφαση που δίνει στην καταστολή αντί για την πρόληψη, κάνοντας λόγο για μεγάλη «δυσαρμονία» ανάμεσα στα κονδύλια που διατίθενται σε αυτά τα δύο επιχειρησιακά κομμάτια. Προσθέτουν, επίσης, πως οι «πολλαπλάσιες» επενδύσεις τις τελευταίας 20ετίας στο σκέλος της καταστολής δεν έχουν ενισχύσει αναλόγως την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού.
Σύμφωνα με την έκθεση είναι σαφές πως τα κενά υπερβαίνουν τον σχεδιασμό και την χρηματοδότηση και επεκτείνονται στα μέτωπα της εκπαίδευσης και της επιχειρησιακής δράσης.
Οι εμπειρογνώμονες αναφέρουν πως υπάρχει έλλειψη «επαγγελματικής» εκπαίδευσης του προσωπικού εμπλεκόμενων φορέων, η οποία συνοδεύεται από υπερβολική εξάρτηση από τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης, ενώ τονίζουν ακόμα ότι η Πυροσβεστική εφαρμόζει σε δασικές πυρκαγιές πρακτικές που κανονικά είναι χρήσιμες σε αστικές φωτιές.
Ως λύση οι αναλυτές καλούν την πολιτεία να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των πυρκαγιών «μέσα από ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό πλαίσιο διαχείρισης» και «όχι με μεμονωμένες και ασύνδετες υπηρεσίες και δράσεις πρόληψης ή καταστολής».
Τα επιστημονικά, συμβουλευτικά και συντονιστικά καθήκοντα θα πρέπει να ανατεθούν σε έναν οργανισμό, σημειώνουν, προσθέτοντας πως αυτός ο φορέας-εγκέφαλος θα πρέπει να είναι τράπεζα γνώσεων και βηματοδότης για την συνολική αντιμετώπιση των φωτιών στα δάση και στην ύπαιθρο.
«Χωρίς ένα τέτοιο μηχανισμό δεν θα είναι δυνατό να επιτευχθεί, ούτε η συνεχής και ουσιαστική προσπάθεια για την πρόληψη, ούτε το απαραίτητο κλίμα και πνεύμα συνεργασίας ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς», καταλήγουν.
Συνάντηση Κυριάκου Μητσοτάκη με τον επικεφαλής της Ανεξάρτητης Επιτροπής για τη διερεύνηση των αιτιών των πυρκαγιών στην Ελλάδα
Συνάντηση με τον επικεφαλής της Ανεξάρτητης Επιτροπής για τη διερεύνηση των αιτιών των πυρκαγιών στην Ελλάδα, καθηγητή Γιόχαν Γκέοργκ Γκολντάμερ, με αφορμή την ολοκλήρωση του πορίσματός της είχε σήμερα στο γραφείο του στη Βουλή ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Στη συνάντηση, στην οποία παρευρίσκονταν και τα υπόλοιπα μέλη της Επιτροπής (Δρ. Γ. Ξανθόπουλος, Γ. Ευτυχίδης, Δρ. Γ. Μαλλίνης, Δρ. Ι. Μητσόπουλος και Α. Δημητρακόπουλος), ο καθηγητής Γκολντάμερ εξήγησε ότι η ανεξάρτητη επιτροπή συνεργάστηκε με πολλούς ειδικούς επιστήμονες από διαφορετικά ινστιτούτα και φορείς και υπογράμμισε ότι υπήρξε σχεδόν καθολική συμφωνία ότι η έλλειψη συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ των πολυάριθμων συναρμόδιων φορέων είναι προβληματική και πρέπει να αλλάξει. Επισήμανε παράλληλα ότι στην Ελλάδα υπάρχει εξαιρετικό επιστημονικό προσωπικό αλλά και πολλοί εθελοντές, που εάν αξιοποιηθούν σωστά θα βοηθήσουν σημαντικά στην πρόληψη των πυρκαγιών.
Ο κ. Μητσοτάκης ευχαρίστησε τον καθηγητή Γκολντάμερ και τους υπόλοιπους επιστήμονες για το πόρισμα της Επιτροπής, για το οποίο δήλωσε ότι αποτελεί το προσχέδιο για τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε. Υπενθύμισε πάντως, ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του ως προέδρου της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής είχε συσταθεί επιτροπή για τη διερεύνηση των καταστροφικών πυρκαγιών στην Πελοπόννησο το 2007, επισημαίνοντας ότι αρκετές από τις διαπιστώσεις της δυστυχώς ισχύουν ακόμη και σήμερα. Συμπλήρωσε πάντως, ότι «τώρα πια γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε, και μένει να προχωρήσουμε γρήγορα στην εφαρμογή».
Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι «είναι θλιβερό που η αφορμή για να γίνει η συγκεκριμένη δουλειά ήταν η τραγωδία του περασμένου καλοκαιριού με τη φωτιά στο Μάτι», και συμπλήρωσε ότι «η κυβέρνηση φέρει την ευθύνη στο ακέραιο για την πυρκαγιά αυτή, αλλά έχει και την ευθύνη για την αντιπυρική προετοιμασία της χώρας για το καλοκαίρι που έρχεται».
