First things first, που λέμε και στη μητρική μας. Προηγούνται τα σπουδαία. Τι πιο σπουδαίο από την καταδρομική επίθεση του βουλευτή στην Εθνική Πινακοθήκη; Πολλά ακούστηκαν όλο αυτό τον καιρό περί προσβολής του Χριστιανισμού καταρχάς και πολλοί ερώτησαν αν τολμά κάποιος καλλιτέχνης να κάνει το ίδιο και με τον Μωάμεθ, ή, γενικά, με το Ισλάμ.
Τα σπουδαία προηγούνται, όπως είπαμε. Και αυτά είναι πρώτον ότι η Τέχνη, η αληθινή τέχνη, δεν προσβάλλει καμία θρησκεία, καμία ιδεολογία, κανέναν και τίποτα. Δεύτερον πως το Ισλάμ είναι ανεικονική θρησκεία, απαγορεύεται, δηλαδή, η απεικόνιση προσώπων, ακόμα και ζώων σε θρησκευτικούς χώρους.
Επομένως, με ποια πρόσωπα και ποιες απεικονίσεις να προσβάλεις τους Μωαμεθανούς; Με αυτά που δεν υπήρξαν ποτέ και, προφανώς, ποτέ δεν θα υπάρξουν;
Τι ψελλίζει ο κυριούλης εκεί κάτω; Στο Charlie Hebdo έβαλαν σκίτσα του Μωάμεθ και τους σκότωσαν; Μάλιστα. ένα σκίτσο είναι ένα σκίτσο όμως. Ο καλλιτέχνης ξέρει πότε το είδος της τέχνης του είναι κατά βάσιν ειδησεογραφικό ή της πολιτικής επικαιρότητας. Σκίτσα κάνει, καρικατούρες δηλαδή. Από το μυαλό του. Και για να το καταλάβουν οι Μουσουλμάνοι γράφει κι από κάτω: ο Μωάμεθ. Αλλιώς, δεν υπάρχει καλλιτεχνικό πρότυπο ώστε να συγκριθεί και να αναγνωριστεί.
Ο ζωγράφος και ο γλύπτης δεν κάνουν σκίτσα, κάνουν ζωγραφιές ή γλυπτά. ‘Η και εγκαταστάσεις, όπως αυτή της Εθνικής Πινακοθήκης, που «έστησε» η Συραγώ Τσιάρα μετά την καταστροφή. Πλην, η Πινακοθήκη δέχτηκε τόσες απειλές, ώστε αναγκάστηκε να αποσύρει τα κατεστραμμένα έργα σε συνεννόηση με τον καλλιτέχνη. Υποχώρηση μπροστά στην ακροδεξιά; Θα μπορούσε, αν δεν φαινόταν πως η κίνηση είναι μελετημένη. Τα έργα θα επανέλθουν στην αρχική τους κατάσταση και ίσως να εκτεθούν και πάλι στην έκθεση, όχι στο πάτωμα όπου είχαν βρεθεί σπασμένα. Εχει διαφορά αυτό; Πολύ μεγάλη. Είναι πιο δύσκολο να βανδαλιστούν ξανά.
Η Εθνική Πινακοθήκη σαφώς και αναγκάστηκε να λάβει υπόψιν της τις απειλές. Όχι ότι φοβήθηκαν οι άνθρωποι, έχουν αποδείξει το σθένος τους, αλλά δεν είναι και το καλύτερο να γίνεται το Ιδρυμα στόχος φανατικών. Πόσες διαδηλώσεις θα μπορούσε να αντέξει; Πόσες επιθέσεις φανατικών ή θρησκόληπτων ή τρελών; Όλα δείχνουν πως πράττει σωστά και μακάρι να ξεχαστεί κάπως το θέμα. Διότι αλλιώς, η τέχνη στην πατρίδα μας, ευρωπαϊκή χώρα και μια από τις ελάχιστες πλήρεις δημοκρατίες όπως λέει σχετική διεθνής έρευνα, κινδυνεύει. Και μαζί κινδυνεύει και η Δημοκρατία, άρα και εμείς.
Να μην επιστρέψουμε σας παρακαλώ στα φληναφήματα (κοινώς μπούρδες) περί του ότι η πινακοθήκη δεν είναι ιδιωτική γκαλερί άρα, με τα λεφτά του φορολογούμενου πολίτη πρέπει να προσέχει τι εκθέτει. Επειδή είναι αδύνατον να συμφωνήσουμε ότι ένας πίνακας ή μια έκθεση μάς καλύπτει όλους, γιατί πάντοτε θα υπάρχουν ανόητα εξωκαλλιτεχνικά κριτήρια, αφήστε τους εντεταλμένους να κάνουν τη δουλειά τους και μην ανακατεύεστε. Όλα τα άλλα είναι χυδαιότητα.
Και συγγνώμη, Αγιοι Πατέρες, καταλαγή περιμέναμε, πιστοί και μη πιστοί μέσα στη Σαρακοστή. Εχετε σπουδαίο έργο να επιτελέσετε, ειδικά αυτή την περίοδο, γιατί ασχολείστε με τα κοσμικά; Σας μένει καιρός μετά τα συσσίτια, τη βοήθεια προς τον πλησίον, τις λειτουργίες και τόσα ακόμα; Διοχετεύστε την ενέργειά σας σε θέματα θρησκευτικού χαρακτήρα. Δεν είδα κανέναν πολίτη να ανακατεύεται στο τι κάνετε εσείς στις εκκλησίες…
Υστερόγραφο, από τη φίλη μου Χρύσα, εξαιρετική φιλόλογο. Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος είχε κατηγορηθεί από τη Ιερά Εξεταση οτι τα έργα του δεν τηρούσαν τα εικονογραφικά πρότυπα .
-Δικαστής: Οι μορφές των αγίων σου είναι αφύσικες, χωρίς διαστάσεις και προοπτική, αλλόκοτες και αντίθετες στο τυπικό και το ήθος της εκκλησίας μας και τελείως διαφορετικές από τις δημιουργίες των δικών μας των ζωγράφων.
-Δομήνικος: Εγώ ζωγραφίζω σύμφωνα με τη δική μου την τεχνοτροπία.
-Ιεροεξεταστής: Αυτό δεν είναι περιφρόνηση της ιεράς παράδοσης, δεν είναι απιστία;
-Δομήνικος: Η αληθινή πίστη δεν είναι η τυπολατρία, ή εξωτερική συμπεριφορά, αλλά η εσωτερική παρόρμηση και η στάση της ψυχής.
-Πρόεδρος Δικαστηρίου: Κατηγορείσαι ότι στους πίνακές σου παρουσιάζεις τους αγγέλους αφύσικα με υπερμεγέθη φτερά.
-Δομήνικος: Είναι αληθεια, αλλά δεν βλέπω ποια θεολογική αμαρτία και παρατυπία διαπράττω. Εσείς τους έχετε δει και έχετε μετρήσει τα φτερά τους;
(Από τα πρακτικα της δίκης. Ας μη ξαναφτάσουμε σε κάτι τέτοια)
Ηρθε η ώρα να ευθυμήσουμε. Εδώ λοιπόν μερικά από όσα ακούσαμε σε τηλεοράσεις και ραδιόφωνα ή διαβάσαμε σε έντυπα και ειδησεογραφικές σελίδες τον τελευταίο καιρό:
-Το σκήνωμα του μακαριστού Ανθιμου θα τοποθετηθεί σε κλίβαντα πυροβόλου. Κιλλίβαντα εννοούσε η κοπελίτσα. Αν ζούσε, θα της περνούσε το μυαλό από κλίβανο μπας και καθαρίσει.
Πανηγυρίζει ο Μεντβέντεφ για τις προσβολές Τραμπ σε Ζελένσκι: «Το αυθάδες γουρούνι έφαγε κανονικό χαστούκι». Δεν θα σχολιάσω τις εορτές και πανηγύρεις της ρωσικής ηγεσίας (που γενικά είναι για τα πανηγύρια). Θα πω μόνο ότι το αυθάδες είναι νέο σύμπτωμα στην καταστροφή της γλώσσας. Το αύθαδες είναι το σωστό. Αυθάδης είναι εκείνος που χαρακτηρίζεται από έλλειψη σεμνότητας, αδιάντροπος άνθρωπος. Και από έλλειψη σοβαρότητας θα προσέθετα, εν δυνάμει. Ο/ η αυθάδης το αύθαδες. Μην τολμήσεις να αυθαδιάσεις.
«Η Μπετ είναι μια επιζών… Επέζησε η ίδια». Αν είναι η ίδια, τότε είναι επιζήσασα. Ακόμα μια φορά που παρακαλώ να μου ’ρθει ο θάνατος τώρα!
«Ελάχιστες διαφωνίες έχουν ξεχυθεί στο φως τα τελευταία χρόνια». Ναι βρε παιδί μου, δεν είναι οι διαφωνίες σαν εμάς που ξεχυνόμαστε στους αγρούς με ξέπλεκες κοτσίδες…
«Με πιάσανε τα κλάματα πάρα πολύ έντονα». Πρόσεξε, από την ένταση θα σου ξεβάψει το μακιγιάζ.
Υποψήφια διδάκτωρ του πανεπιστημίου Αθηνών στην Κοινωνιολογία -κάνει διατριβή- σε παιχνίδι γνώσεων στην τηλεόραση. Η ερώτηση είναι «τι γένους είναι το ουσιαστικό όνειδος;». Θηλυκό, απαντά η κυρία που θα διδάξει αύριο στο πανεπιστήμιο! Και δεν βρίσκεται ένας χριστιανός να της πει «όνειδος είσαι εσύ, κυρά μου, που θες να διδάξεις και στο πανεπιστήμιο»! Συγχύστηκα πάλι, γράφει ο φίλος μου Νικόλας. Και δεν έχει άδικο.
Μανώλης Λιδάκης: Η αντίδραση του Μπάμπη Στόκα όταν έμαθε για τον θάνατό του – «Με πιάσατε τελείως απροετοίμαστο»
Καλοί μου συνάδελφοι, αυτό είναι απανθρωπιά και χαζομάρα μαζί. Πήρε κάποιος τον Μπάμπη Στόκα να του ζητήσει δήλωση για τον θάνατο του Λιδάκη. Ο καημένος δεν το γνώριζε, το έμαθε από τον ρεπόρτερ και του είπε: «Με πιάσατε τελείως απροετοίμαστο» Αστέρια μου, τζιμάνια μου, δεν αποτελεί αυτό δήλωση. Η μανία για τέτοιου είδους αποκλειστικά που μόνο αποκλειστικά ολκής δεν είναι, σας οδηγεί στον κατήφορο, πότε θα το καταλάβετε; Πάψτε να είστε κοράκια.
«Η έλλειψη αποστολής δυνάμεων είναι η αιτία της καταστροφής». Αν δεν υπήρχε αυτή η έλλειψη, όλα τα έβαιναν κατ’ ευχήν. Μας τα χάλασε…
«Είναι πολύ δύσκολο να διαδραματίζεται αυτό το θέμα στη δημοσιότητα». Ναι, το λέγαν και οι πρόγονοι, τα εν οίκω μη εν δήμω. Αλλά το ρήμα διαδραματίζομαι αλλιώς το χρησιμοποιούσαν- αν έχει κάποια σημασία για εσάς.
Ωραίο και το μυρωδάτο λεμονάκι μας αυτή την εβδομάδα. Σε ζωντανή μετάδοση καναλιού βλέπουμε συντρίμμια αυτοκινήτου ενώ ο ρεπόρτερ μας ενημερώνει ότι το όχημα διαμελίστηκε.
Νιώθω τα μέλη μου κάπως βαριά, φέρτε μου ένα παγωτό μήπως και στρώσω (κατά την παιδική μου ηλικία, δεν μπορούσαμε να φάμε παγωτό αν δεν ήταν 25η Μαρτίου. Ούτε οι μανάδες μάς άφηναν, διότι θα πάθαιναν κάτι τα λαιμά μας, ούτε οι παγωτατζήδες έφτιαχναν. Αλλά Γράμματα μαθαίναμε. Εν ανάγκη και με το ζόρι. Και γι’ αυτό, άλλωστε, πολέμησαν οι καπεταναίοι. Για να ανοίγουν σχολειά και να κλείνουν φυλακές.
Αχ, πατρίδα…)
