Χίλια και πλέον αρχαία λυδικά νομίσματα που χρονολογούνται από τον 7ο έως τον 5ο αι. π. Χ., θα επιστρέψει σήμερα η Ελλάδα στην Τουρκία. Σε ειδική τελετή, που θα γίνει στο Νομισματικό Μουσείο, στην Αθήνα, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη θα παραδώσει στον Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας, Μεχμέτ Νουρί Ερσόι τα νομίσματα αυτά. Είχαν κατασχεθεί στο τελωνείο των Κήπων, στον νομό Εβρου, εις χείρας Τούρκου υπηκόου και είχαν σταλεί στην Αρχαιολογική Υπηρεσία της χώρας μας, ώστε να εκτιμηθούν και να διαπιστωθεί η γνησιότητα αλλά και η προέλευσή τους.
Αφού ανέλυσαν τις εικόνες των αντικειμένων που παρείχαν Ελληνες αξιωματούχοι, Τούρκοι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ολόκληρη η συλλογή νομισμάτων προερχόταν από την Τουρκία. Αναγνώρισαν ότι τα νομίσματα ανήκαν στους Λυδούς, έναν αρχαίο πολιτισμό της Ανατολίας γνωστό για την κοπή των πρώτων νομισμάτων.
Η συλλογή περιλαμβάνει επίσης νομίσματα που κόπηκαν σε άλλες αξιόλογες πόλεις της Μικράς Ασίας όπως η Ταρσός, η Σίδη, η Άσπενδος και η Πομπηιόπολη (ακόμη και αν κάποιες πόλεις ήταν ελληνικές, το διεθνές δίκαιο και οι συμβάσεις της ΟΥΝΕΣΚΟ δεν επιτρέπουν να τα παρακρατήσουμε, εφόσον βρέθηκαν επί εδαφών που σήμερα ανήκουν στην Τουρκία).
Η μελέτη των νομισμάτων παρέχει ακόμα μια απόδειξη για τον ρόλο των παράκτιων περιοχών στη Μικρά Ασία., καθώς τα νομίσματα υπογραμμίζουν τη σημασία της περιοχής ως βασικού εμπορικού κόμβου κατά την αρχαιότητα.
Μετά την ταυτοποίηση των νομισμάτων, ξεκίνησαν έντονες διπλωματικές προσπάθειες μεταξύ τουρκικών και ελληνικών αρχών.. που κατέληξαν στην παράδοση και στη σημερινή τελετή. Στη συνέχεια, τα αρχαία θα υποβληθούν σε συντήρηση και καθαρισμό στο Κέντρο Αποκατάστασης και Συντήρησης της Κωνσταντινούπολης και στο Περιφερειακό Εργαστήριο. Κατόπιν, θα εκτεθούν στα Αρχαιολογικά Μουσεία της Κωνσταντινούπολης.
Η επιτυχημένη επιστροφή των λυδικών νομισμάτων αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών. Σύμφωνα με αξιωματούχους του τουρκικού υπουργείου, αυτή η ανταλλαγή στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα για τη δέσμευση τόσο της Τουρκίας όσο και της Ελλάδας να αντιμετωπίσουν το παράνομο εμπόριο πολιτιστικής κληρονομιάς. Καθώς η επικοινωνία και η συνεργασία μεταξύ των μονάδων πολιτιστικής κληρονομιάς τόσο της Τουρκίας όσο και της Ελλάδας συνεχίζουν να αναπτύσσονται, όλοι ελπίζουν ότι τέτοιες ανταλλαγές θα οδηγήσουν σε μείωση της παράνομης διακίνησης στην περιοχή.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας Hürriyet, τα στοιχεία είναι ενδιαφέροντα. «Ακριβώς 1149 έργα επέστρεψαν στην πατρίδα τους το 2024, 8.953 έργα από το 2018 και 13.268 από το 2002».
Τα νομίσματα είχαν εντοπισθεί σε έλεγχο που έγινε σε αλλοδαπό, κατά την είσοδο στη χώρα μας λεωφορείου προερχόμενου από την Τουρκία. Οι ελεγκτές του τμήματος Δίωξης ανακάλυψαν ότι μετέφερε επιμελώς κρυμμένα 1.055 αρχαία νομίσματα.
Ο Τούρκος είχε τοποθετήσει τα νομίσματα σε επτά πλαστικά μπουκαλάκια νερού, τα οποία είχε τοποθετήσει στον πάτο της τσάντας που περιείχε φαγητό και ήταν περιτυλιγμένα με αδιαφανή κολλητική ταινία.
Ο ίδιος ομολόγησε ότι τα νομίσματα του παρέδωσαν άγνωστοι στο σπίτι του στην Τουρκία για να τα μεταφέρει στη Γερμανία έναντι 1.400 ευρώ και ότι θα τα παραλάμβανε άγνωστο σε αυτόν άτομο.
Τα αρχαία νομίσματα παραδόθηκαν τότε στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Αλεξανδρούπολης, η οποία γνωμάτευσε ότι εμπίπτουν στο νομό περί αρχαιοτήτων. Η υπηρεσία τα απέστειλε για περαιτέρω εξέταση και ακριβή προσδιορισμό του κάθε νομίσματος στην κεντρική αρχαιολογική υπηρεσία.
Το νόμισμα, με τη μια ή την άλλη μορφή, υπάρχει εδώ και αιώνες. Κατά τη διάρκεια της Ιστορίας, έχει κατασκευαστεί από μια πληθώρα από διάφορα μέταλλα και κράματα. Το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο και περιζήτητο, ωστόσο, είναι το χρυσό νόμισμα και σε αυτές τις περιπτώσεις όσο παλαιότερο είναι το νόμισμα τόσο το καλύτερο.
Η Λυδία της Μικράς Ασίας θεωρείται ο πρώτος πολιτισμός που είναι γνωστός ότι χρησιμοποίησε ένα φυσικό κράμα χρυσού και αργύρου. Το κράμα μετάλλων ήταν διαθέσιμο στα ποτάμια των περιοχών, καθιστώντας το τό τέλειο υλικό για τη δημιουργία του πρώτου νομίσματος στον κόσμο.
Το αρχαίο βασίλειο της Λυδίας, που άκμασε ή από τους προϊστορικούς χρόνους, και είχε και αρχαιοελληνικές διασυνδέσεις, δημιούργησε τα πρώτα νομίσματα στον κόσμο. Στην αρχή, τα νομίσματα ήταν απλώς κομμάτια μετάλλου με απλά χαράγματα, που σύντομα εξελίχθηκαν σε όμορφα καλλιτεχνικά χαρακτικά με χαρακτήρες από την ελληνική μυθολογία.
Με την κυκλοφορία νομισμάτων από τον βασιλιά Κροίσο, πως εισήχθη, σκόπιμα ή τυχαία, ένα σύστημα «αξιών», καθώς τα νομίσματα είχαν διάφορα βάρη, τα οποία βοηθούσαν στον προσδιορισμό της αξίας τους.
Τα χρυσά νομίσματα του 6ου αιώνα απεικόνιζαν ένα λιοντάρι ή ταύρο στην εμπρόσθια όψη και είτε ένα «σημάδι» ή μια εμπειρική σφραγίδα στην πίσω όψη. Το βάρος κυμαινόταν από 17,2 γραμμάρια έως 0,2 γραμμάρια. Νέα σχέδια δημιουργήθηκαν και εισήχθησαν καθώς έγιναν βελτιώσεις όλα αυτά τα χρόνια.
Σήμερα, τα νομίσματα αυτά θεωρούνται σπάνια και τυγχάνουν μεγάλης εκτίμησης όχι μόνο για την πλούσια ιστορία τους αλλά και λόγω του μυστηρίου που περιέχει κάθε νόμισμα.
Οι αρχαίοι Λυδοί επινόησαν νομίσματα ως μέσο εξακρίβωσης της γνησιότητας των πληρωμών. Τα νομίσματα αντιπροσωπεύουν μια θεμελιώδη αλλαγή στον ανθρώπινο κόσμο, καθώς η εφεύρεσή τους αντιπροσώπευε ένα σημαντικό μέρος της ιστορίας του εμπορίου μεταξύ των λαών από το 600 π.Χ.
Το Λυδικό νόμισμα έγινε το επίσημο νόμισμα της Λυδικής Αυτοκρατορίας, η οποία άκμασε για πολλά χρόνια πριν πέσει στα χέρια της Περσικής Αυτοκρατορίας.
Τα παλαιότερα νομίσματα στον πλανήτη πιστεύεται ότι χρονολογούνται περίπου στο δεύτερο μισό του έβδομου αιώνα π.Χ. κατά τη διάρκεια της βασιλείας του βασιλιά Αλιάττη που ήταν στην εξουσία στη Λυδία από το 619 έως το 560 π.Χ.
Οι αρχαιολόγοι και ιστορικοί της νομισματικής συμφωνούν ότι το Λυδικό νόμισμα ήταν το πρώτο επίσημα εκδοθέν νόμισμα και χρησίμευσε ως πρότυπο για σχεδόν όλες τις επόμενες νομισματοκοπίες παντού.
Σε αντίθεση με τη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε για την ανταλλαγή, τα νομίσματα εκδόθηκαν για πρώτη φορά από μια κεντρική αρχή ή κυβέρνηση και τα νομίσματα ήταν κατασκευασμένα από μέταλλο από αυτή την περίοδο και μετά.
