today-is-a-good-day
11.7 C
Athens

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος είχε «τόλμη και ανανεωτικό πνεύμα και επηρέασε τα θεατρικά μας πράγματα»

«Πανσέληνος ο έρωτας βουρλίζει το κορμί μου/ Και σ’ ονειρεύομαι και σ’ ονειρεύομαι και σ’ ονειρεύομαι/ Σαν το χαμσίνι σάρωσες την έρημη ψυχή μου/ Και τώρα καίγομαι και τώρα καίγομαι και τώρα καίγομαι// Με σκλάβωσες με λάβωσες και θέλω να πεθάνω/ Για να ‘χω τη λαβωματιά στον κάτω κόσμο συντροφιά/ Και να ποθώ παράφορα τον κόσμο τον απάνω». Οι στίχοι του Κ. Χ. Μύρη, κατά κόσμον Κώστα Γεωργουσόπουλου, μελοποιημένοι από την Ελένη Καραΐνδρου, είναι δηλωτικοί για το εξαίσιο ταλέντο του πολυσχιδούς αυτού διανοητή. Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος πέθανε σε ηλικία 87 ετών, και ο θάνατός του ανακοινώθηκε σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης από τον αδερφό του Βασίλη.

«Με την τόλμη και το ανανεωτικό του πνεύμα, ο κριτικός Κώστας Γεωργουσόπουλος επηρέασε καίρια τα θεατρικά μας πράγματα, ενώ υπηρέτησε το Θέατρο και από θέσεις ευθύνης στο Διοικητικό Συμβούλιο και τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και την Επιτροπή Θεάτρου του Υπουργείου Πολιτισμού» υπογράμμισε σε δήλωσή τη η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος γεννήθηκε στη Λαμία το 1937. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας, και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών με δασκάλους του τους Δημήτρη Ροντήρη και Γιάννη Σιδέρη.Εργάστηκε στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση.

Το 1978 ανέλαβε, κατόπιν ανάθεσης του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, την επιμέλεια του βιβλίου «Δραματική ποίηση», που αποτέλεσε επί 25 χρόνια διδακτέα ύλη στα ελληνικά Γυμνάσια. Το 1986, για το έργο του «Τα μετά το θέατρο», έλαβε το 1ο Κρατικό Βραβείο δοκιμίου, ενώ για το έργο «Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπέρτολτ Μπρεχτ» το 1999 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Από το 1990 εργαζόταν ως επιστημονικός συνεργάτης στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο οποίο το 2006 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας, ύστερα από πρόταση του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών

Από το 2003 ήταν πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου – Θεατρικού Μουσείου.  Διετέλεσε πρόεδρος του Δ.Σ. στο Εθνικό Θέατρο και επί μία εικοσαετία πρόεδρος της Επιτροπής Θεάτρου του Υπουργείου Πολιτισμού (από το 2013).

Για το σύνολο του έργου του τιμήθηκε, μεταξύ άλλων, με το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλεως των Αθηνών (2000).

Το 2008 τού απονεμήθηκε το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του.

Ήταν ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Έρευνας και Πρακτικών Εφαρμογών Αρχαίου Ελληνικού Δράματος «Δεσμοί» και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του.

Μπήκε στον στίβο της θεατρικής κριτικής το 1971 από τις στήλες της εφημερίδας «Το Βήμα» και συνέχισε στην εφημερίδα «Τα Νέα».

Κριτικά δοκίμια, επιφυλλίδες και σχόλιά του έχουν κυκλοφορήσει στους εξής τόμους: Κλειδιά και κώδικες θεάτρου, Ι, Αρχαίο δράμα, 1982, ΙΙ, Ελληνικό Θέατρο, 1984, Οι πλάγιες ερωτήσεις του Πορφύριου, 1984, Τα μετά το θέατρο, 1985, Προσωπολατρία, 1992, Θίασος Ποικιλιών, 1993, Νήμα της στάθμης, 1996, Παγκόσμιο θέατρο, 1, Από τον Μένανδρο στον Ίψεν, 1998, Παγκόσμιο θέατρο, 2, Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπρεχτ, 1999, Παγκόσμιο θέατρο, 3, Από τον Μίλλερ στον Μύλλερ, 2000. Οι κριτικές του αν και συχνά δημιουργούσαν αντιθέσεις και διαμάχες, ωστόσο ήταν αναντικατάστατες.

Με το ψευδώνυμο Κ. Χ. Μύρης εξέδωσε την ποιητική συλλογή «Αμήχανον Τέχνημα», 1971, 1980 (μαζί με την «Παράβαση»), τα διηγήματα «Η Καμπάνα – Οδάξ», 1985, και τη συλλογή τραγουδιών τα οποία έχουν μελοποιήσει γνωστοί συνθέτες (Χρονικό, Η μεγάλη αγρυπνία, Ιθαγένεια, Ανεξάρτητα τραγούδια, 1980). Επίσης, με το ίδιο ψευδώνυμο υπογράφει το μεταφραστικό έργο του, που έχει ως άξονα το αρχαίο δράμα.

Μετέφρασε τα ακόλουθα έργα:

Αισχύλος: Ικέτιδες, Ορέστεια, Προμηθέας Δεσμώτης, Επτά επί Θήβας

Σοφοκλής: Ηλέκτρα, Αντιγόνη, Τραχίνιες, Οιδίπους Τύραννος, Οιδίπους επί Κολωνώ, Αίας

Ευριπίδης: Ιφιγένεια εν Αυλίδι, Βάκχες, Ιφιγένεια εν Ταύροις, Εκάβη (τραγωδία), Κύκλωψ (Σατυρικό Δράμα), Ελένη (τραγωδία), Ανδρομάχη, Τρωάδες (τραγωδία)

Αριστοφάνης: Λυσιστράτη, Πλούτος, Θεσμοφοριάζουσες, Εκκλησιάζουσες, Νεφέλες, Ιππής

Μολιέρος: Ταρτούφος

Από το 1990 δίδασκε ως επιστημονικός συνεργάτης στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ήταν ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Έρευνας και Πρακτικών Εφαρμογών Αρχαίου Ελληνικού Δράματος «Δεσμοί» και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του.

Η  Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Με μεγάλη μου θλίψη πληροφορήθηκα την απώλεια του Κώστα Γεωργουσόπουλου,  ενός χαρισματικού και  πολύπλευρου  δημιουργού που μας καταλείπει  πολύχρονη και πολύτιμη προσφορά στα Γράμματα και την Τέχνη, ως φιλόλογος, κριτικός θεάτρου, μεταφραστής, επιφυλλιδογράφος, χρονογράφος, ποιητής και στιχουργός, ως Κ. Χ. Μύρης, αλλά και ενεργός δάσκαλος. Οι θεατρικές του κριτικές που απλώνονται, σε πολλές δεκαετίες, εδράζονταν στη βαθιά του γνώση της αρχαίας γραμματείας και του παγκόσμιου ρεπερτορίου. Χαρακτηρίζονταν από ευαισθησία έναντι του θεατρικού έργου, αλλά και της σκηνοθετικής του εκδοχής και της απόδοσης των ηθοποιών. Με την τόλμη και το ανανεωτικό του πνεύμα, ο κριτικός Κώστας Γεωργουσόπουλος επηρέασε καίρια τα θεατρικά μας πράγματα, ενώ υπηρέτησε το Θέατρο και από θέσεις ευθύνης στο Διοικητικό Συμβούλιο και τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και την Επιτροπή Θεάτρου του Υπουργείου Πολιτισμού.

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος κατάφερε να διοχετεύσει τη βαθιά καλλιέργειά του και την τριβή του στην υψηλή Τέχνη, στο μεγάλο κοινό. Απόδειξη, η πολύχρονη επιφυλλιδογραφία του στον Τύπο, που προσέγγιζε με ιδιαίτερη, αλλά και εύληπτη, γραφή, ευαισθησία και οξύνοια, καίρια ζητήματα της πολιτιστικής, πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Οι στίχοι του, που μελοποιήθηκαν από την Ελένη Καραΐνδρου, τον Γιάννη Μαρκόπουλο, τον Γιάννη Σπανό,  και που αγαπήθηκαν πολύ, αποτελούν μόνιμη παρακαταθήκη του ελληνικού τραγουδιού. Ως δάσκαλος στη μέση και την ανώτατη εκπαίδευση,  δημιούργησε δική του Σχολή καθοδηγώντας  με έμπνευση και  με σοφία γενιές και γενιές νέων ανθρώπων προσφέροντας τους  πολύτιμα εφόδια  για τη ζωή τους.

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, με μια ομάδα φωτισμένων δημιουργών, διέσωσαν, με προσωπικό κόστος, τα τεκμήρια της Ιστορίας του Ελληνικού Θεάτρου. Σε μία από τις τελευταίες μας συνομιλίες μου εξέφρασε τη χαρά του, που αυτό το πολύτιμο υλικό αποκτήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και θα αποτελέσει το  βασικό πυρήνα της συγκρότησης του «Θεατρικού Μουσείου», καθώς και της έκθεσης του αρχείου και της ιστορικής βιβλιοθήκης. Ήταν ένας εμπνευσμένος άνθρωπος, που επιδόθηκε με αφοσίωση και επιτυχία σε ένα ευρύτατο φάσμα πνευματικών δραστηριοτήτων. Συνδύασε αρμονικά τη θεωρία με την πράξη, αφήνοντας ένα βαθύ προσωπικό αποτύπωμα που θα συνεχίσει να έχει αμείωτη επιρροή στο Θέατρο.

Στην οικογένειά του, τους φίλους του, τους πολλούς μαθητές του απευθύνω ειλικρινέστατα συλλυπητήρια.»

Αγγελική Κώττη

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ