Σε πολύ καλό δρόμο φαίνεται να βρίσκονται οι συζητήσεις για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Παρότι επίσημα το θέμα δεν συζητήθηκε κατά τη χθεσινή συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Κιρ Στάρμερ, ωστόσο όλα δείχνουν πως υπήρξαν ανεπίσημες κινήσεις κατά τη συνάντηση αυτή. Επίσης, δεν είναι χωρίς σημασία το γεγονός ότι η βρετανική κυβέρνηση παραπέμπει στο Βρετανικό Μουσείο για το ζήτημα αυτό.
Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι το ζήτημα των Γλυπτών ετέθη και είναι ένα διαρκές αίτημα που η Ελλάδα συζητεί με το Βρετανικό Μουσείο. Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι η βρετανική κυβέρνηση δεν θα σταθεί εμπόδιο εφόσον υπάρξει συμφωνία με το Βρετανικό Μουσείο, προσθέτουν οι ίδιες πηγές.
Αποκωδικοποιώντας τη διπλωματική γλώσσα, ας πούμε ότι ο Κιρ Στάρμερ δεν θα θέσει εμπόδια εφόσον το Βρετανικό Μουσείο συμφωνήσει. Είναι ένας τρόπος ώστε ο πρωθυπουργός των Εργατικών να μην αναλάβει πολιτική ευθύνη, απολύτως λογική κίνηση αν συνυπολογίσουμε ότι τυπικά, τα γλυπτά βρίσκονται στο Μουσείο από το 1816. Εκεί τα παρέδωσε το Βρετανικό Κοινοβούλιο το οποίο τα αγόρασε από τον Ελγιν, με την παραδοχή, δυστυχώς, ότι εκείνος τα είχε αποκτήσει νόμιμα.
Η αντιπολίτευση στη Μεγάλη Βρετανία Σφοδρές είναι οι αντιδράσεις του σκιώδους υπουργού Πολιτισμού της Βρετανίας, Σακίμπ Μπάτι, από το κόμμα των Συντηρητικών. Με ανακοίνωσή του στρέφεται κατά της κυβέρνησης και του Κιρ Στάρμερ, σημειώνοντας:
«Ο Κιρ Στάρμερ έχει ήδη συνθηκολογήσει για τα νησιά Τσάγκος και τώρα φαίνεται πως πρόκειται να υποκύψει στη ριζοσπαστική αριστερά και να επιστρέψει τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Ελλάδα.
Το Βρετανικό Μουσείο έχει φροντίσει αυτά τα πολύτιμα αντικείμενα για γενεές και έχει δώσει σε ανθρώπους από όλο τον κόσμο την ευκαιρία να μάθουν για την τεράστια ιστορία τους.
Ο πρωθυπουργός πρέπει να ξεκαθαρίσει πως δεν θα επιτρέψει την αλλαγή του νόμου και να εμποδίσει κάθε νομική λύση που θα μπορούσε να επινοηθεί για να επιτραπεί η μεταφορά τους από τη χώρα μας», αναφέρει σε ανακοίνωσή του. Κάτι που ήδη έχει κάνει ο κ. Στάρμερ, δηλώνοντας πως δεν θα αλλάξει τον νόμο του 1963. Σύμφωνα με αυτόν, απαγορεύεται σε κάθε μουσείο, και στο Βρετανικό, να επιστρέψουν ή να δωρίζουν θησαυρούς από τις συλλογές τους σε άλλα μουσεία ή άλλες χώρες.
Κι όμως, όλα δείχνουν πως και αυτό το πρόβλημα είναι δυνατόν να αντιμετωπισθεί χωρίς να υποχωρήσει καμία πλευρά. Ο όρος «κατάθεση» που έχει χρησιμοποιηθεί για την επιστροφή του θραύσματος Fagan από το Παλέρμο της Σικελίας, καλύπτει νομικά και τις δύο χώρες. Τον όρο χρησιμοποιήσαμε με πρόταση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και, όπως διαβεβαιώνει ο έγκριτος νομικός Ν. Αλιβιζάτος, είναι νομικά έγκυρος.
Σύμφωνα με τον Guardian, οι συζητήσεις βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Σύμφωνα με πηγές της εφημερίδας, οι συνομιλίες μεταξύ του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών και του Τζορτζ Όσμπορν, του προέδρου του Βρετανικού Μουσείου, έχουν προχωρήσει προς “μια συμφωνία επί της αρχής” για την επανένωση των αρχαιοτήτων στην Αθήνα.
Προβλέπεται ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα στηρίζεται σε μια πολιτιστική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, με τα γλυπτά να επιστρέφουν στην Αθήνα και να επανενώνονται με άλλα έργα που εκτίθενται επί του παρόντος στο Μουσείο της Ακρόπολης, με αντάλλαγμα έργα τέχνης που θα εκτεθούν στο Λονδίνο.
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Αθήνας και του Βρετανικού Μουσείου ξεκίνησαν το 2021.
Επίσης, το BBC αποκαλύπτει πως οι διμερείς διαπραγματεύσεις είναι προχωρημένες. Μάλιστα, μιλώντας σε αυτό, η πρώην σύμβουλος της κυβέρνησης, η καθηγήτρια Ειρήνη Σταματούδη δήλωσε πως οι δύο πλευρές είναι «κοντά σε συμφωνία» αλλά δεν ήταν σίγουρη αν είναι «αρκετά κοντά».
Όπως εξηγεί η ίδια, η ελληνική κυβέρνηση έχει προτείνει μια «πολιτιστική, στρατηγική συνεργασία», η οποία θα περιλαμβάνει την αποστολή άλλων αρχαιοτήτων στο Βρετανικό Μουσείο για να γεμίσει το «κενό» που θα έμενε σε περίπτωση επιστροφής των Γλυπτών.
Πάντως, οι διαπραγματεύσεις για το τι θα μπορούσε να σταλεί στο Βρετανικό Μουσείο είναι «μυστικές», ξεκαθαρίζει η κα Σταματούδη, προσθέτοντας ότι ενώ δεν συμμετέχει προσωπικά σε αυτόν τον γύρο συνομιλιών, εκτιμά ότι αυτός θα περιλαμβάνει «αρχαιότητες που προσελκύουν την προσοχή του κοινού».
Η βρετανική κοινή γνώμη είναι υπέρ της επιστροφής. Το 53% των ερωτηθέντων σε δημοσκόπηση που πραγματοποίησε η εταιρεία YouGov στο Ηνωμένο Βασίλειο τάχθηκε υπέρ. Μόλις το 24% δήλωσε κατά, ενώ το 23% απάντησε πως δεν έχει άποψη. Συνολικά ρωτήθηκαν 4.280 ενήλικες σε όλη την επικράτεια. Η δημοσκόπηση δημοσιεύτηκε σήμερα Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου.
Η ακριβής ερώτηση ήταν η εξής: “Το Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο φιλοξενεί τα Γλυπτά του Παρθενώνα, ένα σύνολο κλασικών ελληνικών γλυπτών που αφαιρέθηκαν από τον Παρθενώνα στην Αθήνα, πριν από 200 χρόνια από τον Λόρδο Έλγιν. Κάποιοι πιστεύουν ότι η Βρετανία πρέπει να επιστρέψει τα Μάρμαρα στην Ελλάδα, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι πρέπει να παραμείνουν εδώ. Εσείς προσωπικά πιστεύετε ότι η Βρετανία πρέπει να επιστρέψει τα Μάρμαρα στην Ελλάδα ή να τα διατηρήσει στη Βρετανία;”.
Εν τω μεταξύ εκπρόσωπος του Βρετανικού μουσείου ερωτηθείς για την πορεία των διαπραγματεύσεων απάντησε πως “οι συζητήσεις με την Ελλάδα για τον Παρθενώνα είναι συνεχείς και εποικοδομητικές. Πιστεύουμε ότι μια μακροπρόθεσμη συνεργασία θα επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της κοινής χρήσης των μεγαλύτερων αντικειμένων μας με το κοινό παγκοσμίως και της διατήρησης της ακεραιότητας της απίστευτης συλλογής που έχουμε στο μουσείο”.
Πάντως, το 2025 θα είναι ένα κρίσιμο έτος σε σχέση με το θέμα, καθώς οι πτέρυγες με τις ελληνορωμαϊκές αρχαιότητες του Βρετανικού Μουσείου πρέπει να αδειάσουν, για να ξεκινήσει η ανακαίνιση. Υπάρχουν, βεβαίως, πολλές γραφειοκρατικές διαδικασίες ώστε να γίνει η επιστροφή, εφόσον υπάρξει η βρετανική βούληση, αλλά και πολλές πρακτικές. Η ελληνική πλευρά γνωρίζει πολύ καλά πώς μπορεί να γίνει με ασφάλεια η μεταφορά, καθώς έχει μεταφέρει ό,τι διαθέτει η Ελλάδα από τα γλυπτά του Παρθενώνα στο νέο Μουσείο Ακρόπολης. Θα απαιτηθούν, σίγουρα, μελέτες και σχετικές εγκρίσεις, που είναι χρονοβόρα, πλην απαραίτητα
