Το ζήτημα της ανθεκτικότητας των υποδομών και των συντηρήσεων των έργων βρέθηκε στο επίκεντρο διευρυμένου πάνελ στο πλαίσιο του συνεδρίου «Green Deal Greece 2024», που διοργάνωσε την Δευτέρα 4 Νοεμβρίου, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, σε συνεργασία με το economix.gr, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, με θέμα: «Η Ανθεκτικότητα στο επίκεντρο της βιώσιμης ανάπτυξης και του πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού».
O Υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος ανέδειξε ότι όσα έγιναν στη Βαλένθια είναι τρομακτικά και πρόσθεσε ότι, όπως συζητείται στην κυβέρνηση αναλυτικά, θα πρέπει να γίνει προτεραιοποίηση των έργων ανθεκτικότητας, ιδίως στην Αττική. Παράλληλα ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός ανέδειξε προτάσεις που έχει διατυπώσει για την εύρεση χρηματοδότησης για έργα συντήρησης υποδομών, όπως οι επεκτάσεις Παραχωρήσεων σε κοντινά ή και συναφή έργα κάθε περιοχής. Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Φώτης Κόλλιας.
Ν.Ταχιάος: Χρειάζεται προτεραιοποίηση των έργων
Την ανάγκη προτεραιοποίησης συγκεκριμένων έργων επεσήμανε ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδιος για θέματα υποδομών, Νίκος Ταχιάος. «Η προτεραιοποίηση έργων είναι κάτι που πρέπει να τρέξει» επεσήμανε, παραπέμποντας στα αποτελέσματα σχετικής σύσκεψης που έλαβε χώρα το Σαββατοκύριακο στο Μαξίμου. Όπως παραδέχθηκε, τα όσα έγιναν στη Βαλένθια μάς έχουν τρομάξει. Αντίστοιχα φαινόμενα είχαμε και στη Θεσσαλία, αλλά ήταν σε πολύ μικρότερες πόλεις, σημείωσε. Γι’ αυτό τον λόγο, εξήγησε ο Νίκος Ταχιάος, θα πρέπει να υπάρξει προτεραιοποίηση των έργων κυρίως στην Αττική. Ως παράδειγμα επικαλέστηκε τον Κηφισό. Την ίδια στιγμή, ανέφερε ότι ναι μεν υπάρχουν μελέτες, αλλά παρατηρούνται αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις.
«Έχουμε έργα που παλεύουμε με κόπο. Στο ρέμα της Ραφήνας, για παράδειγμα, οι αντιδράσεις δεν επιτρέπουν να αναπτυχθούν τα μέτωπα που θα έπρεπε» σημείωσε, χαρακτηριστικά. Στο ρέμα του Ερασίνου, συνέχισε, έχουν σταματήσει τα έργα, επειδή υπάρχουν καταγγελίες για το “αττικόψαρο”, το οποίο ουδείς ήξερε ότι υπάρχει.
«Πρέπει να βάλουμε ένα μέτρο» επεσήμανε ο αρμόδιος υφυπουργός, αναφέροντας ότι μερικές φορές οι αντιδράσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων επιφέρουν ζημιά μεγαλύτερη απ’ αυτήν που προσπαθούν να αποτρέψουν. Ερωτηθείς για τα εν εξελίξει έργα υποδομών στην Αττική, επεσήμανε ότι η γραμμή 4 του μετρό είναι της τάξης άνω του 1 δισ. ευρώ, ενώ ταυτόχρονα προανήγγειλε τη δημοπράτηση του τριπλού κόμβου στον Σκαραμαγκά μέσω του ΠΔΕ.
Τέλος, δεν παρέλειψε να σχολιάσει ότι «έχει αξία να μπορούμε να συζητάμε για έργα, αφού έχουμε λεφτά στα χέρια […] Θα κάνουμε έργα, αλλά θέλει μέτρο», αναδεικνύοντας την ανάγκη ορθολογικού σχεδιασμού νέων έργων με βάση τη διαθέσιμη χρηματοδότηση «Οι παραχωρήσεις έχουν μια λεπτομέρεια. Ο χρήστης πρέπει να πληρώνει. Πόσο αντέχει η κοινωνία κάτι τέτοιο» αναρωτήθηκε, ενώ όσον αφορά τα ΣΔΙΤ διευκρίνισε ότι έχουν πλαφόν ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Γιώργος Στασινός: Πρέπει τώρα να βρεθεί το μοντέλο για να προχωρήσουν οι συντηρήσεις έργων
Ο Πρόεδρος Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), Γιώργος Στασινός, εστίασε στο ζήτημα της συντήρησης των υποδομών τονίζοντας ότι δεν υπάρχει χρηματοδότηση μέχρι σήμερα από την ΕΕ και το ζήτημα είναι να βρούμε πόρους. Σχολίασε χαρακτηριστικά ότι «κάθε υπουργός θέλει να κόψει κορδέλα από καινούριο έργο, ποτέ δεν έμπαινε προτεραιότητα να συντηρηθούν τα έργα». Τόνισε ότι θα πρέπει τώρα – όχι αργότερα – να βρεθεί το μοντέλο για να προχωρήσουν οι συντηρήσεις, και επέμεινε στην ανάγκη να πιέσει η κυβέρνηση προκειμένου να αλλάξει η φιλοσοφία της ΕΕ και να συντηρούνται οι υποδομές.
Παράλληλα, ανέδειξε την πρόταση που έχει καταθέσει δημοσίως εκ μέρους του ΤΕΕ για χρονική επέκταση των Παραχωρήσεων προκειμένου οι παραχωρησιούχοι να αναλάβουν τις συντηρήσεις και σε μικρότερα έργα που βρίσκονται στην ίδια περιοχή ή είναι συναφή και κοντινά. «Πρέπει η κυβέρνηση να δουλέψει αυτό το μοντέλο και να το προχωρήσει για να βρούμε πόρους» υπογράμμισε. Ανέφερε ως παραδείγματα έργα στην Αττική που μπορεί να αναλάβει η παραχωρησιούχος της Αττικής οδού, ή έργα στην περιφέρεια, για παράδειγμα επισκευές παλιών γεφυρών που μπορεί να αναλάβει ο παραχωρησιούχος ενός οδικού άξονα.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο Πράσινο Ταμείο όπου όπως είπε υπάρχουν πάνω από 3 δισ. ευρώ «που κάθονται γιατί τα έχουμε δεσμεύσει ως εγγύηση για το χρέος και χρησιμοποιούμε το 5%». Ζήτησε να αναληφθεί πρωτοβουλία από την κυβέρνηση προκειμένου να αξιοποιηθεί μεγαλύτερο μέρος του Πράσινου Ταμείου, ένα 15%, ως χρηματοδοτικό εργαλείο προκειμένου να γίνουν πράσινα έργα γύρω από την ανθεκτικότητα. «Πρέπει να γίνουμε πιο εφευρετικοί και να βρούμε τα χρήματα για να σχεδιάσουμε τα έργα» είπε ο Γιώργος Στασινός.
Πέτρος Σουρέτης: Τα έργα υποδομής φτιάχνονται για να ικανοποιήσουν την ασφάλεια, την ποιότητα ζωής και την ανάπτυξη
Από την πλευρά του ο Εντεταλμένος Σύμβουλος και Εκτελεστικό Μέλος ΔΣ της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Πέτρος Σουρέτης, μιλώντας για τις συντηρήσεις ανέφερε ότι τα έργα υποδομής φτιάχνονται για να ικανοποιήσουν την ασφάλεια των πολιτών, την ποιότητα ζωής και την ανάπτυξη είτε αυτή αφορά τον τουρισμό, είτε τις μεταφορές, είτε ευρύτερους τομείς της οικονομίας. «Και τα τρία έχουν πολλή δουλειά και χαίρομαι που ο Πρόεδρος και το ΤΕΕ είναι ευρηματικός και βρίσκει τρόπους υλοποίησης και χρηματοδότησης, αλλά θέλει τη συνεργασία της Πολιτείας» πρόσθεσε.
Αναφερόμενος στην Εγνατία Οδό, ο Πέτρος Σουρέτης την έφερε ως παράδειγμα καθώς όπως είπε «κατασκευάστηκε ως δημόσιο έργο, θα λειτουργήσει ως Παραχώρηση και όλα αυτά τα χρόνια δεν συντηρήθηκε ποτέ, ή συντηρήθηκε πλημμελώς, είναι παγκόσμιο case study».
Πέρα από αυτό, έθεσε και ζήτημα ποιότητας της ζωής πολιτών, καθώς, όπως είπε «δεν καταλαβαίνω γιατί όλοι οι Αθηναίοι να ταλαιπωρούνται και δεν δίνεται προσοχή σε 2-3 πράγματα που με εργαλεία συνεργασίας, με Παραχωρήσεις, με Πρότυπες Προτάσεις, μπορούν να δοθούν λύσεις».
Στη συνέχεια ο Πέτρος Σουρέτης αναφέρθηκε και στο κομμάτι των επενδύσεων σημειώνοντας ότι στην Ελλάδα οι επενδύσεις στις κατασκευές αντιστοιχούν στο 4,8 του ΑΕΠ όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 11,5% και στη Ρουμανία είναι 17% και τόνισε την ανάγκη να βρεθεί ένας μέσος όρος στη χώρα μας. «Θα πρέπει κάποια στιγμή να σοβαρευτούμε, θα πρέπει να καταλάβουμε ότι η αγορά των κατασκευών είναι κινητήριος μηχανή της οικονομίας, πρέπει να κάνουμε τομές» σημείωσε.
Ντίνος Μπενρουμπή: Η ΜΕΤΚΑ στα έργα που κατασκευάζει, μεριμνά να τηρούνται οι αρχές της βιωσιμότητας
Ο Ντίνος Μπενρουμπή, Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΜΕΤΚΑ ΑΤΕ, συμμετείχε στο πάνελ «Υποδομές και Ανθεκτικότητα» του Συνεδρίου Green Deal Greece 2024 που διοργάνωσε το ΤΕΕ.
Κατά την τοποθέτησή του ο κ. Μπενρουμπή στάθηκε στη σημασία των ανθεκτικών και κλιματικά ουδέτερων υποδομών, που έχουν στόχο να συμβάλλουν στην ενίσχυση της βιωσιμότητας. Πρόσθεσε ότι τόσο ο δημόσιος, όσο και ο ιδιωτικός τομέας, απαιτούν πλέον έργα ανθεκτικά σε ακραία φαινόμενα αλλά και με ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, για να μειωθούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως άλλωστε επιβάλλεται και από τις οδηγίες της ΕΕ, αλλά το απαιτεί και η κοινωνία. Η ΜΕΤΚΑ στα έργα που κατασκευάζει, μεριμνά να τηρούνται οι αρχές της βιωσιμότητας, όπως, για παράδειγμα, στο πρόσφατο έργο που ανέλαβε και αφορά στα 17 βιοκλιματικά σχολεία στην Κεντρική Μακεδονία, όσο και σε πλήθος κτιρίων LEED Platinum ή Gold που κατασκευάζει σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
Διονύσης Γεωργόπουλος: «Το νερό μας πνίγει και την ίδια ώρα το νερό μας λείπει»
«Το νερό μας πνίγει και την ίδια ώρα το νερό μας λείπει». Σε αυτό το παράδοξο αναφέρθηκε ο Διονύσης Γεωργόπουλος, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ που επεσήμανε ότι «αυτό το καλοκαίρι τα νησιά μας είχαν το μεγαλύτερο πρόβλημα λειψυδρίας στην ιστορία και τώρα φοβόμαστε να μην πνιγούμε». Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, ο Δ. Γεωργόπουλος σημείωσε ότι πρέπει να συμπράξει το τρίπτυχο: φορείς διαχείρισης- χρηματοδοτικά εργαλεία- νέες τεχνολογίες. Ο Δ. Γεωργόπουλος χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη μεταρρύθμιση στους φορείς διαχείρισης νερού που προωθεί η κυβέρνηση και σημείωσε ότι ανάλογη μεταρρύθμιση απαιτείται και για το νερό που χρησιμοποιείται για άρδευση.
Σημείωσε επίσης ότι πρέπει να βρεθούν νέοι τρόποι χρηματοδότησης και δημοπράτησης των υποδομών νερού, οι οποίες είναι βαριές και ακριβές και απαιτούν κρατική ενίσχυση αφού το νερό ως δημόσιο αγαθό δεν μπορεί να έχει υψηλή τιμή. «Τα ΣΔΙΤ στον τομέα του πόσιμου νερού είναι δύσκολη υπόθεση, τα νούμερα δεν βγαίνουν, χρειάζονται γενναίες κρατικές επιδοτήσεις» τόνισε ο Δ. Γεωργόπουλος.
Τέλος υπογράμμισε την ανάγκη ενσωμάτωσης των νέων τεχνολογιών και των εργαλείων ψηφιοποίησης για τη βέλτιστη διαχείριση των υδάτινων πόρων. «Η μέχρι τώρα διαχείριση του πόσιμου νερού ήταν ζήτημα ηρωισμού κάποιων ανθρώπων. Τώρα πρέπει να προχωρήσουμε σε πιο οργανωμένες δομές» τόνισε.
Αργυρώ Ψαλτάκου: Να προσαρμοστούν οι μελέτες στα νέα δεδομένα
Την ανάγκη επικαιροποίησης και προσαρμογής των μελετών στα νέα δεδομένα που δημιουργεί η κλιματική κρίση αναφέρθηκε η Αργυρώ Ψαλτάκου, Αντιπρόεδρος ΔΣ της ΤΕΚΑΛ και πολιτικός μηχανικός. «Βιώνουμε νέες συνθήκες και αισθανόμαστε ανήμποροι μπροστά στις θεομηνίες» σημείωσε και προσέθεσε «Ναι μεν υπάρχουν μελέτες, αλλά θα πρέπει να συγκεντρώσουμε τα νέα δεδομένα που προκύπτουν με την ένταση που καταγράφουν οι θεομηνίες» ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικά τα έργα στη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται από την κλιματική κρίση.
Προσέθεσε επίσης ότι «το κύριο θέμα είναι πάντα είναι η χρηματοδότηση» και υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρξει «προτεραιοποίηση» των έργων που πρέπει να υλοποιηθούν. Επίσης, η Α. Ψαλτάκου επεσήμανε ότι στη γενική αύξηση του κόστους εκτέλεσης ενός έργου προστίθεται και η αύξηση του κόστους ασφάλισης, γεγονός που επιβαρύνει σημαντικά τις εταιρείες.
Κωνσταντίνος Καλέργης: Να συντηρηθούν οι υπάρχουσες υποδομές
«Πρέπει να ασχοληθούμε χθες με τη συντήρηση των υφιστάμενων υποδομών για να πετύχουμε τη μεγιστοποίηση της πραγματικής δυνατότητάς τους, ώστε να ανταπεξέλθουν στα σύγχρονα καιρικά φαινόμενα» τόνισε ο Κωνσταντίνος Καλέργης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΡΟΪΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ, αναφέροντας χαρακτηριστικά το παράδειγμα του Κηφισού, όπου πρέπει να συνεργαστούν όλοι οι φορείς για να καθαριστεί στο σύνολό του. Όπως ανέφερε, οι παλιές μελέτες προέβλεπαν μεγάλα περιθώρια ασφαλείας που πολλές φορές προσεγγίζουν και το σήμερα.
Σε ό,τι αφορά στα νέα έργα, ο Κ. Καλέργης τόνισε ότι τα μελετητικά γραφεία πρέπει να ενσωματώνουν τις παραμέτρους της κλιματικής κρίσης στα νέα μελετώμενα έργα και σημείωσε ότι η ενσωμάτωση των στοιχείων αυτών «συνιστά αυτόνομη επιστημονική προσέγγιση για τα γραφεία που θέλουν να παράγουν ένα σύγχρονο αποτέλεσμα. Προσέθεσε ωστόσο ότι σε θεσμικό επίπεδο δεν υπάρχουν προδιαγραφές, κάτι που δεν ισχύει μόνο στην Ελλάδα αλλά αποτελεί διεθνές ζητούμενο, καθώς οι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη είναι πάρα πολλοί.
Τέλος αναφέρθηκε στην «Εταιρία Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων & Μελετών» που ενώ έχει θεσμοθετηθεί, η πολιτεία δεν έχει προχωρήσει ακόμα σε διορισμό προέδρου και διευθύνοντα συμβούλου με αποτέλεσμα να μην έχει ξεκινήσει ακόμα η λειτουργία της.
Χρήστος Παληός: Έργα αναβάθμισης σχεδόν μισού δισ. ευρώ
Την παράδοση ενός σιδηροδρομικού δικτύου αξιόπιστου, ασφαλούς και περιβαλλοντικά φιλικού έθεσε ως στόχο ο Χρήστος Παληός, Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΡΓΟΣΕ, ο οποίος υπενθύμισε ότι ο σιδηρόδρομος είναι ένα πράσινο μέσο.
«Έχουν επενδυθεί αρκετά κεφάλαια από την Ε.Ε. για την προώθηση και ολοκλήρωση σημαντικών έργων» πρόσθεσε. Σ’ αυτό το πλαίσιο, σημείωσε ότι στόχος είναι η υλοποίηση τριών νέων έργων 1 δισ. ευρώ για μελέτη και κατασκευή. Πρόκειται για την κατασκευή του τμήματος Νέα Καρβάλη – Τοξότες (στο α’ τρίμηνο του ’25 θα υπογραφεί η σύμβαση), την αναβάθμιση του τμήματος Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο (εντός του ’25 θα υπάρξουν οι δεσμευτικές προσφορές και η επιλογή του αναδόχου), καθώς και την κατασκευή του προαστιακού δυτικής Θεσσαλονίκης και τη σύνδεση με προβλήτα 6 του λιμανιού. Στο χρονοδιάγραμμα εμπεριέχεται και η ολοκλήρωση όλων των εργολαβιών για την αποκατάσταση και αναβάθμιση, ύψους σχεδόν μισού δισ. ευρώ. Η αποκατάσταση, όπως εξήγησε, θα γίνει με νέες μελέτες και όχι με τις παλαιές. Επιδίωξη είναι, κατέληξε, η υλοποίηση όλων των συμβάσεων για τη βελτίωση της ασφάλειας και την αύξηση της αξιοπιστίας του σιδηρόδρομου.
Ν. Κουρέτας: Το μετρό είναι ακριβό σπορ
Ως «ακριβό σπορ» χαρακτήρισε το μετρό ο Νɩκόλαος Κουρέτας, ∆ɩευθύνων Σύμβουλος της ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, ο οποίος επεσήμανε ότι η επέκταση των γραμμών θα πρέπει να γίνεται με βάση τον σχεδιασμό και τις ανάγκες. «Υπάρχουν μελέτες επεκτάσεων και κοιτάμε νέα σχήματα για να δούμε πώς θα βγουν νέοι διαγωνισμοί». Για τη γραμμή 4 στην Αθήνα ξεκαθάρισε ότι υλοποιείται εντός του χρονοδιαγράμματος και ότι δεν υπάρχει παρέκκλιση, ενώ για το μετρό στη Θεσσαλονίκη σχολίασε «25 και σήμερα» για την έναρξη της λειτουργίας του.
Ερωτηθείς για τη συντήρηση του δικτύου, υπενθύμισε ότι στη Θεσσαλονίκη «κάναμε για πρώτη φορά διαγωνισμό ΣΔΙΤ», αναθέτοντας σε ανάδοχο την πλήρη συντήρηση του συστήματος. «Για κάθε βλάβη ή κακή συντήρηση, ο ανάδοχος πρέπει να πληρώσει πέναλτι» γνωστοποίησε. Τέλος, για την αντιπλημμυρική θωράκιση του μετρό, σημείωσε ότι σε πολλούς σταθμούς «σηκώνουμε» το έδαφος εσκεμμένα για να προφυλάξουμε τους επιβάτες και το υλικό.
