Ογδόντα χρόνια εκκρεμούσε η ανωτατοποίηση της καλλιτεχνικής παιδείας. Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη σε συνέντευξη που παραχώρησε στον ραδιοφωνικό σταθμό «ΣΚΑΪ 100.3» και τον δημοσιογράφο, Παύλο Τσίμα, επεσήμανε ότι το σχέδιο νόμου «Ίδρυση Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών, Πλαίσιο Λειτουργίας Ανώτερων Σχολών Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης και Μουσικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων», είναι «μια ουσιαστική μεταρρύθμιση την οποία ζητούσε ο καλλιτεχνικός κόσμος, ζητούσε και το Υπουργείο Πολιτισμού δεκαετίες». Το παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο με τον Υπουργό Παιδείας, Κυριάκο Πιερρακάκη και Εσωτερικών, Θοδωρή Λιβάνιο.
«Είναι μια νομοθετική πρόταση που πρέπει να ενώσει και όχι να διχάσει. Είναι πολύ μεγάλη τομή και ένα πολύ θετικό βήμα για το Σύγχρονο Πολιτισμό. Θέλουμε να δώσουμε καλύτερη και θετικότερη αντιμετώπιση, θεωρητικά και ουσιαστικά, στον καλλιτεχνικό κόσμο», υπογράμμισε η Υπουργός .«Είναι μια μεγάλη κατάκτηση του χώρου του Πολιτισμού ότι σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, τον Θ. Λιβάνιο και τη Β. Χαραλαμπογιάννη, με την καθοριστική συνδρομή προφανώς του Υπουργείου Παιδείας, θεσπίζεται ένας κλάδος καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Το ζητούσαν οι καλλιτέχνες, εδώ και δεκαετίες. Σήμερα εμείς λέμε ναι, ο καλλιτεχνικός κόσμος αποτελεί μια διακριτή οντότητα, την οποία πρέπει να διαχειριστούμε ακριβώς ως μια διακριτή οντότητα και αυτό θεσπίζεται με την καλλιτεχνική εκπαίδευση».
Με την ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου, εκτός από την ίδρυση της Σχολής, οι σχολές καλλιτεχνικής εκπαίδευσης -θα υπάρξει μια μεταβατική περίοδος- περνούν στο Υπουργείο Παιδείας. Το ίδιο συμβαίνει και με τις μουσικές σχολές, στα ωδεία.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη στον ραδιοφωνικό σταθμό «ΣΚΑΪ 100.3» και τον δημοσιογράφο, Παύλο Τσίμα:
Παύλος Τσίμας: Καλημέρα, κυρία Μενδώνη
Λίνα Μενδώνη: Καλημέρα κύριε Τσίμα σε εσάς και τους ακροατές σας και καλό μήνα.
Π.Τ.: Καλό μήνα. Κάπως έτσι δεν είναι; Δηλαδή, θυμάμαι και τον σάλο που είχε προκληθεί τότε και πολύ οργισμένες αντιδράσεις των καλλιτεχνών… Είχαν πληρώσει και τον εγκλεισμό με απώλειες εισοδήματος ήρθε και αυτή η ρύθμιση από πάνω και είχε ανοίξει μια κουβέντα. Πως το λύνετε;
Λ.Μ.: Ακριβώς, όπως το είπατε. Όλη η «έκρηξη» έγινε με την αφορμή της έκδοσης ενός Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο στην ουσία αφορούσε στους διορισμούς, στο Δημόσιο. Διότι οι καλλιτέχνες εξαιρούνται από τον ΑΣΕΠ, ούτως ή άλλως. Υπήρχε και συνεχίζει να υπάρχει αυτό. Ήταν η θρυαλλίδα, όμως, που έφερε στην επιφάνεια το μείζον ζήτημα, το οποίο όπως είπατε και εσείς, εκκρεμούσε δεκαετίες. Ήταν δύο θέματα: Το ένα, είναι ότι στην Ελλάδα, δεν υπήρχε πανεπιστήμιο παραστατικών τεχνών δηλαδή, μια ανώτατη σχολή παραστατικών τεχνών, πράγμα το οποίο συμβαίνει στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες , δεκαετίες. Και το δεύτερο ήταν ότι στην Ελλάδα είχαμε ένα περίεργο -και το έχουμε και θα το έχουμε μέχρι την ψήφιση του συγκεκριμένου Νόμου- καθεστώς αδιαβάθμιτης καλλιτεχνικής εκπαίδευσης.
Π.Τ.: Μάλιστα.
Λ.Μ.: Εδώ λοιπόν, μαζί με τον Κυριάκο Πιερρακάκη και τον Θοδωρή Λιβάνιο, έχοντας δουλέψει συστηματικά, για πρώτη φορά, το Υπουργείο Πολιτισμού και το Υπουργείο Παιδείας, από τον Φεβρουάριο του 2023 -με την κ. Κεραμέως τότε, μετά τις εκλογές του 2023, με τον Κυριάκο Πιερρακάκη και τον Θοδωρή Λιβάνιο τώρα- καθίσαμε Υπουργείο Παιδείας και Υπουργείο Πολιτισμού- να δούμε πώς αυτό το οποίο εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, με τις φασαρίες που είχαν γίνει, το μεγάλο ξεσηκωμό, για την ανωτατοποίηση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Σήμερα το κάνουμε δυνατό. Υπήρχαν αντιδράσεις και από τις δυο πλευρές. Καταλαβαίνετε ότι αυτό το νομοσχέδιο, είναι μια ουσιαστική μεταρρύθμιση την οποία ζητούσε ο καλλιτεχνικός κόσμος και ζητούσε το Υπουργείο Πολιτισμού δεκαετίες, αλλά υπήρχαν και από τις δύο πλευρές αγκυλώσεις που δεν τους επέτρεπαν να κάτσουν στο ίδιο τραπέζι. Εμείς λοιπόν καθίσαμε στο ίδιο τραπέζι και αυτό έχει να κάνει και με τη γενικότερη λειτουργία της Κυβέρνησης.
Π.Τ.: Άρα αυτό που φέρνετε έχει ήδη μια κάποια συναίνεση των ενδιαφερομένων;
Λ.Μ.: Κοιτάξτε, έγινε μια εκτενέστατη διαβούλευση με τη συμμετοχή των Γενικών Γραμματέων του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και των Υφυπουργών Πολιτισμού και Παιδείας. Ξεκίνησε το Φεβρουάριο του 23, με τις κρατικές καλλιτεχνικές δηλαδή με τις Σχολές του Εθνικού Θεάτρου, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, οι οποίες μετατρέπονται, μετεξελίσσονται στα 5 τμήματα της Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών που είναι πανεπιστημιακού επιπέδου. Με όλες αυτές τις Σχολές έχει γίνει εκτενέστατη διαβούλευση.
Π.Τ.: Κάποτε, αν θυμάμαι καλά , η ιδέα του να φτιαχτεί μια τέτοια Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών κατά το πρότυπο που υπάρχει η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών…
Λ.Μ.: Αυτό ακριβώς το μοντέλο ακολουθούμε.
Π.Τ. : Είχαν αντιδράσει τα Πανεπιστήμια για κάποιο λόγο…
Λ.Μ.: Για αυτό είπα προηγουμένως ότι υπήρχαν εκατέρωθεν αγκυλώσεις. Αυτό πρέπει να το θυμηθούμε και ακόμη να θυμηθούμε-την μεγάλη προσπάθεια της Μαριέττα Γιαννάκου, ως Υπουργού Παιδείας – αλλά ,ακριβώς ,επειδή υπήρχαν οι αντιδράσεις τις οποίες είπατε από τα από Α.Ε.Ι. και υπήρχε έντονη δυστοκία στο Υπουργείο Πολιτισμού να μην δοθούν αρμοδιότητες, που σήμερα είναι στο Υπουργείο Πολιτισμού, στο Υπουργείο Παιδείας. Όμως, η καλλιτεχνική εκπαίδευση είναι εκπαίδευση. Επομένως ο φυσικός της τόπος είναι το Υπουργείο Παιδείας που ρυθμίζει θέματα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σήμερα, λοιπόν, με την πρόταση Νόμου, την οποία συζητήσαμε χθες στο Υπουργικό Συμβούλιο, εκτός από την ίδρυση της Σχολής, οι σχολές καλλιτεχνικής εκπαίδευσης -προφανώς θα υπάρξει μια μεταβατική περίοδος- περνούν στο Υπουργείο Παιδείας. Το ίδιο συμβαίνει και με τις μουσικές σχολές, στα ωδεία.
Π.Τ.: Μάλιστα. Μου είπατε ότι το πρότυπο είναι Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, άρα δεν μπαίνει δεν θα μπαίνει στις πανελλήνιες εξετάσεις ως επιλογή η ανωτάτη σχολή αυτή.
Λ.Μ.: Καθόλου, καθόλου. Θα εφαρμοστεί ακριβώς αυτό το μοντέλο της Σχολής Καλών Τεχνών. Επομένως δεν θα δίνουν Πανελλαδικές Εξετάσεις οι υποψήφιοι και επίσης -και αυτό θέλω να το τονίσω- ότι όπως και στη Σχολή Καλών Τεχνών, οι διδάσκοντες μπορεί να είναι μέλη ΔΕΠ, δηλαδή να ακολουθείται η διαδικασία των διδακτορικών, να εξελίσσονται κανονικά, όπως συμβαίνει τυπικά στα Πανεπιστήμια, θα μπορούν όμως να είναι και εγνωσμένου κύρους καλλιτέχνες, επαγγελματίες του Πολιτισμού, οι οποίοι δεν θα έχουν μεν το διδακτορικό ή τα άλλα τυπικά τέτοιου τύπου διπλώματα, που όμως θα μπορούν να απασχοληθούν κανονικά, ως διδακτικό προσωπικό.
Π.Τ.: Υπάρχει ένα ερώτημα φυσικά τι γίνεται με τις τόσες Σχολές που λειτουργούν τώρα. Υπάρχουν τόσες σχολές θεάτρου, γενικώς καλλιτεχνικής εκπαίδευσης ως τώρα.
Λ.Μ.: Αυτό το οποίο πρέπει να πούμε και το προσωπικά θεωρώ ότι είναι μια μεγάλη κατάκτηση του χώρου του Πολιτισμού ευρύτερα , είναι το γεγονός ότι σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, τον κύριο Λιβάνιο και την κυρία Χαραλαμπογιάννη, με την καθοριστική συνδρομή προφανώς του Υπουργείου Παιδείας θεσπίζεται ο κλάδος καλλιτεχνικής εκπαίδευσης.
Π.Τ.: Καινούριο είναι αυτό, ε;
Λ.Μ.: Είναι καινούργιο και αυτό το ζητούσαν οι καλλιτέχνες, να διαφοροποιηθούν από τους άλλους. Εδώ, λοιπόν, λέμε ότι ναι, ο καλλιτεχνικός κόσμος αποτελεί μια διακριτή οντότητα, την οποία πρέπει να διαχειριστούμε ακριβώς ως μια διακριτή οντότητα και για αυτό θεσπίζεται η καλλιτεχνική εκπαίδευση. Αυτό το οποίο είναι σημαντικό για τις άλλες σχολές, που μου είπατε, είναι ότι με την πρόταση Νόμου, την οποία θα συζητήσουμε λίγες μέρες ακόμα και αμέσως μετά θα τεθεί σε διαβούλευση, όλες οι σχολές μπαίνουν, κατατάσσονται -εδώ είναι το θέμα της διαβάθμισης- στο Επίπεδο 5. Επομένως, στο επίπεδο 5 είναι οι απόφοιτοι και όχι στο 4 που υπήρχε, και προκάλεσε τις αντιδράσεις, το οποίο όμως αφορούσε τους διορισμούς στο Δημόσιο. Παρόλα αυτά, σήμερα με τον με την πρότασή μας, κατατάσσονται στο Επίπεδο 5 και όσοι τελειώνουν την σχολή μπαίνουν στο Επίπεδο 6. Όμως το πολύ σημαντικό είναι ότι οι απόφοιτοι και των ιδιωτικών σχολών, όπως και των κρατικών -και για αυτούς υπάρχουν διατάξεις που τους δίνει τη δυνατότητα να φτάσουν, να κατακτήσουν το ΠΕ, δηλαδή το 6.
Π.Τ.: Α, δηλαδή…
Λ.Μ.: Υπάρχει αυτοδίκαιη κατάταξη, κατά περίπτωση, υπάρχουν ακαδημαϊκοί διάδρομοι ώστε αυτοί οι οποίοι θέλουν να φτάσουν και στο Επίπεδο 6 να μπορούν είτε μέσω της Σχολής Παραστατικών Τεχνών είτε μέσω άλλων συναφών Α.Ε.Ι..
Π.Τ.: Ξεκινά η συζήτηση. Νομίζω ότι είναι μια κίνηση που κλείνει μια εκκρεμότητα που δεν είναι απλώς εκκρεμότητα από το οποίο έγινε μεγάλη φασαρία το 2022-2023, είναι μια εκκρεμότητα δεκαετιών γιατί το θυμάμαι να συζητιέται χρόνια ολόκληρα…
Λ.Μ.: Χρονολογείται τουλάχιστον 80 χρόνια.
Π.Τ.: 80! Μακάρι να λήξει με τρόπο θετικό και συναινετικό.
Λ.Μ.: Θεωρώ ότι αυτό είναι μια πρόταση που πρέπει να ενώσει και όχι να διχάσει και αυτό πρέπει να γίνει, διότι είναι μία πολύ μεγάλη τομή και ένα πολύ θετικό βήμα γενικά για το Σύγχρονο Πολιτισμό. Και να πω και κάτι ακόμη, γιατί καταλαβαίνω ότι ο καθένας, πέρα από το θεωρητικό ότι αποκτούμε μια σχολή πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, τον ενδιαφέρει και αν θίγεται κάτι από τα κεκτημένα. Αυτό λοιπόν, το οποίο συζητήσαμε με τον Κυριάκο Πιερρακάκη -και το είπαμε και χθες στο Υπουργικό Συμβούλιο- είναι ότι πράγματα τα οποία έχουν κατακτηθεί δεν πρόκειται να χαθούν με την συγκεκριμένη ρύθμιση. Αντίθετα, θέλουμε να δώσουμε καλύτερη και θετικότερη αντιμετώπιση, θεωρητικά και ουσιαστικά, στον καλλιτεχνικό κόσμο.
