Οι ήδη εξαιρετικά δυσχερείς σχέσεις ανάμεσα στο Ισραήλ και τα Ηνωμένα Έθνη μετά τις 7 Οκτωβρίου 2023 έχουν φτάσει σε νέα βάθη.
Την περασμένη εβδομάδα, από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν άφησε κανένα περιθώριο.
«Μέχρις ότου το Ισραήλ, μέχρις ότου το εβραϊκό κράτος, να έχει την μεταχείριση που έχουν και τα άλλα κράτη, μέχρι να αποστραγγισθεί αυτό το αντισημιτικό έλος, ο ΟΗΕ θα θεωρείται από τους δίκαιους ανθρώπους τίποτε περισσότερο από υποτιμητική φάρσα», είπε.
Το Ισραήλ, που κατηγορήθηκε στις τάξεις του ΟΗΕ για «γενοκτονία» στο πόλεμό του κατά της Χαμάς στην Γάζα, πέρασε την αντεπίθεση κατηγορώντας τον οργανισμό για «αντισημιτισμό» και χαρακτηρίζοντας τον γενικό γραμματέα του Αντόνιο Γκουτέρες «συνεργό του τρόμου».
Η πρόσφατη κλιμάκωση κατά της Χεζμπολάχ στον Λίβανο αναζωπύρωσε τις φλόγες.
Οι σχέσεις «επιδεινώθηκαν σημαντικά» και «έγιναν από κακές εξαιρετικά κακές», διαπιστώνει ο Cyrus Schayegh, καθηγητής Διεθνούς Ιστορίας του Institut Universitaire de Hautes Etudes Internationales της Γενεύης.
Μετά τις πρωτοφανείς επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ εδώ και έναν χρόνο, οι υπηρεσίες του ΟΗΕ και το Διεθνές Δικαστήριο καταδίκασαν την βαρβαρότητα την ισραηλινής απάντησης στην Γάζα.
«Αισθανόμαστε ότι ο ΟΗΕ πρόδωσε το Ισραήλ», δηλώνει στο AFP ο ισραηλινός πρεσβευτής στα Ηνωμένα Εθνη στην Γενεύη Ντάνιελ Μερόν.
Τα ισραηλινά πολεμικά αντίμετρα έχουν στοιχίσει την ζωή σε 41.500 ανθρώπους στην Γάζα, στην πλειονότητά τους αμάχους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς.
Καμία υπηρεσία του ΟΗΕ δεν έχει δεχθεί από το Ισραήλ την κριτική και τις επιθέσεις -λεκτικές και φυσικές – που έχει δεχτεί η UNRWA που είναι επιφορτισμένη με τους παλαιστίνιους πρόσφυγες. Αλλά στους κόλπους του διεθνούς οργανισμού κανείς δεν βρέθηκε στο απυρόβλητο.
Φωνές που ζητούσαν την παραίτηση του Αντόνιο Γκουτέρες ακούστηκαν λίγο μετά την 7η Οκτωβρίου, όταν ο γενικός γραμματέας είχε επισημάνει ότι η επίθεση της Χαμάς «δεν πραγματοποιήθηκε σε συνθήκες κενού». «Ο παλαιστινιακός λαός έχει υποστεί 56 χρόνια ασφυκτικής κατοχής», είχε πει.
Το Ισραήλ διαμαρτύρεται για μόνιμη μεροληπτική στάση του ΟΗΕ εναντίον του και ως απόδειξη εμφανίζει τον μακρύ κατάλογο των καταδικαστικών εναντίον του αποφάσεων.
Από την σύσταση του Συμβουλίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου το 2006, περισσότερο από το ένα τρίτο των 300 καταδικαστικών αποφάσεων αφορούν το Ισραήλ, δηλώνει ο ισραηλινός πρεσβευτής στην Γενεύη που θεωρεί ότι ο αριθμός αυτός προκαλεί κατάπληξη.
Οι επικριτές από την πλευρά τους υπενθυμίζουν ότι, από την ίδρυσή του το 1948, το Ισραήλ αγνοεί συστηματικά τις αποφάσεις του ΟΗΕ και των διεθνών δικαστηρίων που καταδικάζουν τις ενέργειές του.
Ούτε η απόφαση 194 για το δικαίωμα επιστροφής των Παλαιστινίων που εκδιώχθηκαν από την γη τους κατά την ίδρυση του Ισραήλ, ούτε η καταδίκη της κατοχής των εδαφών που κατελήφθησαν το 1967, ούτε η απόφαση για την δημιουργία εβραϊκών οικισμών στο κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη έχουν τηρηθεί.
Επιτρέποντας στο Ισραήλ να παραμένει σε μία κατάσταση «αψήφησης του διεθνούς δικαίου, η Δύση άφησε τους Ισραηλινούς να πιστεύουν ότι βρίσκονται υπεράνω του διεθνούς δικαίου», δηλώνει ο Riccardo Bocco, καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο Institut Universitaire de Hautes Etudes Internationales της Γενεύης.
Η έλλειψη χειροπιαστών συνεπειών «έχει αποθρασύνει τις πλευρές της σύγκρουσης», σημειώνει η Ραβίνα Σαμντασάνι, εκπρόσωπος της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
«Εχουμε κρούσει πάρα πολλές φορές τον κώδωνα και τώρα έχουμε την εντύπωση ότι κυριαρχεί η ατιμωρησία», λέει καταγγέλλοντας τις αδιάκοπες και απαράδεκτες επιθέσεις που προέρχονται και από ανώτατους ισραηλινούς αξιωματούχους.
Ωστόσο, η υπηρεσία του ΟΗΕ που έχει πληρώσει το υψηλότερο τίμημα και τον φόρο του αίματος είναι η UNRWA.
Μετά την δημοσίευση στοιχείων ότι ένας μικρός αριθμός από τους 13.000 εργαζομένους της στην Γάζα συμμετείχαν απευθείας στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, σημαντικοί χορηγοί διέκοψαν προσωρινά την χρηματοδότηση.
Ο επικεφαλής της, ο Φιλίπ Λαζαρινί, κατηγορεί το Ισραήλ ότι επιδιώκει «συστηματικά να διαλύσει» την UNRWA. Μεγάλο μέρος των εγκαταστάσεών της στην Λωρίδα της Γάζας έχει καταστραφεί και 220 μέλη του προσωπικού της έχουν σκοτωθεί.
Η Φραντσέσκα Αλμπανέζε, ανεξάρτητη εμπειρογνώμων, διορισμένη από το Συμβούλιο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και επιφορτισμένη με τα παλαιστινιακά εδάφη, αναρωτήθηκε πρόσφατα «μήπως πρέπει να τεθεί το θέμα της συμμετοχής του Ισραήλ στον ΟΗΕ για τον οποίο δεν φαίνεται να τρέφει κανέναν σεβασμό».
Η εμπειρογνώμων δέχεται τις επιθέσεις των ισραηλινών αρχών, ενώ ο πρεσβευτής Μερόν την χαρακτηρίζει «αντισημίτη».
Συνάδελφοι της ιταλίδας νομικού ανησυχούν για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες που θα έχει η διαρκής αμφισβήτηση ή αγνόηση του ΟΗΕ.