Για το πρόσφατο ταξίδι του στη Γερμανία, την απόφαση του Βερολίνου για επιβολή ελέγχων στα σύνορα αλλά και για τα σενάρια μαζικών επιστροφών μεταναστών, μίλησε ανάμεσα σε άλλα ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νίκος Παναγιωτόπουλος, σε τηλεοπτική εκπομπή της ΕΡΤ.
Ο υπουργός ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει κανένα ενδεχόμενο χιλιάδων απελάσεων και επιστροφών από τη Γερμανία στην Ελλάδα, κάτι που άλλωστε αποτέλεσε και αντικείμενο συζητήσεων που είχε στο Βερολίνο κατά το πρόσφατο ταξίδι του. «Το ξέκοψε τις προάλλες ο πρωθυπουργός με κατηγορηματικό τρόπο, το συζητήσαμε με τους Γερμανούς εταίρους μας, τη Δευτέρα το βράδυ. Αμέσως μόλις βγήκαμε από το αεροδρόμιο και πήγαμε στο Βερολίνο, πήγαμε για να συνομιλήσουμε με την ηγεσία του γερμανικού υπουργείου Εσωτερικών και Μετανάστευσης που μας περίμεναν, το συζητήσαμε, συμφωνήσαμε ότι δεν πρόκειται για μαζικές επιστροφές χιλιάδων, συζητήσαμε την απόφαση του καγκελάριου για επιβολή ελέγχου στα σύνορα, όχι κλείσιμο συνόρων. Δεν πρόκειται για κλείσιμο συνόρων, πρόκειται για επιβολή επιπλέον ελέγχων στα σύνορα, κάτι το οποίο εφάρμοζε ήδη η Γερμανία με κάποιες κεντροευρωπαϊκές χώρες, Τσεχία, Σλοβακία, και το επεκτείνει τώρα και σε άλλες χώρες με τις οποίες συνορεύει, όπως κάνουν κι άλλοι», τόνισε ο κ. Παναγιωτόπουλος και συμπλήρωσε ότι η Γερμανία επικαλείται κάποιους λόγους ασφαλείας καθώς και ότι αντίστοιχοι έλεγχοι είχαν επιβληθεί από τη χώρα και κατά τη διάρκεια του Euro.
«Όχι, δεν ήταν θέμα τότε. Τώρα όμως δημιουργείται το θέμα λόγω της μεγάλης πολιτικής πίεσης που ασκείται στην κυβέρνηση Σολτς, η οποία αντιλαμβάνεται ξαφνικά και ίσως κάπως καθυστερημένα, ότι τα ποσοστά της ακροδεξιάς όπως αποτυπώθηκαν στις πρόσφατες εκλογές στα κρατίδια τα δύο και ενδεχομένως αποτυπωθούν και αύριο στις επόμενες τοπικές εκλογές στο κρατίδιο του Βρανδεμβούργου, έχουν εκτοξευτεί. Αντιλαμβάνεται ότι ένας λόγος αυτής της ανόδου της ακροδεξιάς είναι μία γενική αρνητική στάση της κοινωνίας απέναντι στην πολιτική της Γερμανίας στο μεταναστευτικό που ακολουθούσε επί χρόνια. Τη λεγόμενη Willkommenskultur, κουλτούρα του καλωσορίσματος δηλαδή, τα ανοιχτά σύνορα, τις ίσως υπερβολικά γενναιόδωρες παροχές κοινωνικών επιδομάτων στους μετανάστες που έφταναν στη Γερμανία, ακόμα και παράνομους μετανάστες -και αντιδράει γι’ αυτό».
Ο υπουργός μίλησε επίσης για ανάλογη στροφή που συντελείται σε σχέση με το μεταναστευτικό στην Ολλανδία και γενικότερα στην Ευρώπη.
«Οι επιστροφές ήταν πάντα στο τραπέζι και οι επιστροφές προβλέπονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, είτε από την οδηγία που κάνει λόγο για αυτούς που είναι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες, που έχουν πάρει δηλαδή άσυλο στην Ελλάδα, την πρώτη χώρα υποδοχής τους σε ευρωπαϊκό έδαφος και έχουν το δικαίωμα από την ευρωπαϊκή νομοθεσία να πάρουν ταξιδιωτικά έγγραφα, δηλαδή ένα διαβατήριο και να ταξιδέψουν για 90 ημέρες στην Ευρώπη. Τι κάνουν αυτοί κατά πάγια τακτική; Φτάνουν στη Γερμανία. Και βέβαια παρέρχεται το 90ήμερο και παραμένουν στη Γερμανία και μάλιστα πάρα πολλοί από αυτούς εξαφανίζονται στη Γερμανία, δεν μπορούν να τους βρουν ακόμα και αν υπάρχει ζήτημα επιστροφής τους. Άλλοι, που δεν αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες, απλά φτάνουν στην Ελλάδα, καταθέτουν αίτηση ασύλου και δεν παίρνουν την απάντηση επ’ αυτού και απλά βρίσκουν τρόπο να προωθηθούν από τις διάφορες οδούς που υπάρχουν στη Γερμανία, κι αυτοί πρέπει να επιστρέψουν βάση Δουβλίνου 3. ‘Αρα αυτό υπήρχε πάντα στο τραπέζι και πάντα ήταν θέμα συζήτησης», τόνισε ο Νίκος Παναγιωτόπουλος αλλά συμπλήρωσε:
«Δεν υπήρχε ποτέ και ούτε υπάρχει ακόμα θέμα μαζικών επιστροφών, για να καθησυχάσω την κοινή γνώμη η οποία ευλόγως ανησυχεί. Πρέπει να το ξεκόψουμε αυτό όμως, να το πούμε ευθαρσώς και το λέω και εγώ άλλη μία φορά όπως το είπε ο πρωθυπουργός τις προάλλες. Υπάρχει μία πολιτική στροφή ευρύτερη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ζητά αυστηροποίηση στους κανόνες του μεταναστευτικού γενικά διότι οι κοινωνίες απλά, πιθανότατα, αισθάνονται κάποια ανασφάλεια σχετικά με την ανεξέλεγκτη παράνομη μετανάστευση. Αυτό υπάρχει και νομίζω ότι πρέπει να λάβουμε και εμείς τα μηνύματα και να δούμε τι προσαρμογές πρέπει να κάνουμε χωρίς όμως να καταστρατηγήσουμε το πνεύμα της Σένγκεν, δηλαδή τα ανοιχτά σύνορα, το πνεύμα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το ‘Ασυλο, το οποίο έκανε πολύ χρόνο και μετά από πολύ λεπτομερείς διεργασίες η Ευρωπαϊκή Ένωση να ψηφίσει και τώρα είμαστε στη φάση υλοποίησής του και βέβαια το ίδιο το πνεύμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε πνεύμα αλληλεγγύης, όχι κάθε χώρα να κάνει ό,τι θέλει».
Αναγνώρισε παράλληλα ότι όταν μια χώρα σαν τη Γερμανία που αποτελεί πόλο έλξης για τους μετανάστες, αποφασίζει να αλλάξει πολιτική στο μεταναστευτικό, εύλογα υπάρχει ανησυχία για ένα κίνδυνο «ντόμινο» αν εγκλωβίζονται οι μετανάστες στις χώρες υποδοχής, άρα, όπως είπε, πρέπει να διασφαλιστεί η φύλαξη των συνόρων.
Σχετικά με τις κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής αναφορικά με τη στάση της Γερμανίας, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, υπογράμμισε: «Θα πούμε ότι εμείς ζητάμε, όπως το δήλωσα ευθαρσώς και προχθές στο Βερολίνο, να εφαρμοστεί όλο αυτό το πλέγμα των συμφωνιών και πολιτικών που αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης. Δεν τίθεται θέμα μαζικών επιστροφών στην Ελλάδα, πώς μπορώ να το καταστήσω πιο σαφές; Στο πλαίσιο αυτών των συμφωνιών και η Σένγκεν και το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, προβλέπει τη δυνατότητα επιστροφών αλλά σε πολύ περιορισμένους αριθμούς.
Υπάρχουν τεχνικά και νομικά ζητήματα στο να μπορεί να επιστρέφει η Γερμανία όποτε θέλει και όπως θέλει, έστω και περιορισμένο αριθμό μεταναστών σε κάποια χώρα υποδοχής. Για παράδειγμα το βασικό τεχνικό θέμα είναι η μεγάλη δυσκολία εντοπισμού όλων αυτών που πάνε στη Γερμανία γιατί εξαρχής ξεκίνησαν από τις χώρες τους για να καταλήξουν στη Γερμανία, είτε διότι έχουν συγγενείς είτε γιατί έχουν ακούσει ότι εκεί υπάρχουν πολύ γενναιόδωρες κοινωνικές παροχές, επιδόματα και εκεί θέλουν να καταλήξουν και απλά η Ελλάδα είναι στο δρόμο τους, περνάνε και από κει μπαίνουν, από την Ελλάδα μπαίνουν σε ευρωπαϊκό έδαφος. ‘Αρα υπάρχουν τεχνικά προβλήματα.
Υπάρχουν όμως και προβλήματα νομικής φύσεως και αναφέρομαι σε αποφάσεις των διοικητικών δικαστηρίων της Γερμανίας όπου προσφεύγει κάποιος κατά της απόφασης να επιστρέφει στην πρώτη χώρα υποδοχής και το κάνουν κατά κόρον αυτό διάφοροι παράνομοι μετανάστες ή πρόσφυγες, που έχουν λάβει άσυλο δηλαδή, με τη βοήθεια φυσικά των νομικών τους παραστατών και των ΜΚΟ που τους συνδράμουν και κατά πάγια τακτική τα γερμανικά δικαστήρια αποφασίζουν κατά της επιστροφής τους γιατί κρίνουν ότι το επίπεδο κοινωνικών παροχών στην Ελλάδα είναι κατώτερο από αυτό της Γερμανίας και επομένως βάζουν θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων αξιοπρεπούς διαβίωσης. Περιμένω, αργά ή γρήγορα, αυτή η πρακτική των γερμανικών δικαστηρίων να αλλάξει. Είτε λόγω της πολιτικής συγκυρίας είτε επειδή στην πραγματικότητα έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες στην Ελλάδα σε αυτό το επίπεδο από το 2011, από όταν βγήκε αυτή η απόφαση που δημιουργεί ακόμα δεσμευτικό νομικό προηγούμενο στη Γερμανία. Αυτά τα προβλήματα λοιπόν, προβλήματα των Γερμανών και όχι δικά μας, και τα παραδέχτηκαν στη συνάντηση που είχαμε και μας πληροφόρησαν κιόλας και αυτό έχει κάποιο ενδιαφέρον ότι προτίθενται να περικόψουν τα κοινωνικά επιδόματα σε παράνομους μετανάστες και πρόσφυγες που παίρνουν άσυλο εκεί, αυτό είναι άλλο θέμα όμως».
Τέλος, ο υπουργός ξεκαθάρισε ότι ο φράχτης του Έβρου θα συνεχίσει να κατασκευάζεται με στόχο να δυσκολέψει την είσοδο από τα χερσαία σύνορα.
