Αγάλματα περίπου 2.000 ετών του Δία και της Αφροδίτης ανακαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές της Αρχαίας Πόλης Ασπενδος στην Αττάλεια της Τουρκίας. Χρονολογούνται στα πρώιμα ρωμαϊκά χρόνια, και έχουν εξαιρετική πλαστική. Τα τελευταία χρόνια, στην αρχαία ελληνική πόλη που ίδρυσαν οι Ελληνες (ή οι Αχαιοί, όπως γράφει ο τουρκικός Τύπος, καθώς στην Τουρκία η λέξη ελληνικό δεν ακούγεται σε σχέση με το παρελθόν) γίνονται ανασκαφές στην αρχαία αγορά και συγκεκριμένα σε στοά. Σε κάποιο κατάστημα που βρισκόταν σε αυτή τη στοά, εντοπίσθηκαν τα δύο αγάλματα, πιθανώς, όμως, σε δεύτερη χρήση.
Κατά τις ανασκαφές που έγιναν σε αυτά τα καταστήματα τα προηγούμενα χρόνια, βρέθηκαν άφθονα νομίσματα που χρονολογούνται στην ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο. Σε κάποιο κατάστημα αποκαλύφθηκε ένας γυάλινος μίνι αμφορέας, κομμάτια που μπορεί να ανήκουν σε μπουκάλια λαδιού και αρωμάτων, λάμπες λαδιού, μια χάλκινη πόρπη ζώνης, μια κοκάλινη φουρκέτα, πολλά καρφιά, δαχτυλίδια και δακτυλιόλιθοι.
Ανακοινώνοντας τα ευρήματα στους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Μεχμέτ Ερσόι ανακοίνωσε ότι τα δύο αγάλματα βρέθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του έργου Heritage to the Future.
Ο Ersoy είπε στη δήλωσή του: «Κατά τις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του έργου μας Heritage to the Future στην Αρχαία πόλη της Ασπένδου, ανακαλύφθηκαν δύο υπέροχα αγάλματα από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορική Περίοδο. Οι συναρπαστικές και κομψές απεικονίσεις του Δία και της Αφροδίτης, ηλικίας 2000 ετών, αποκαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στα Διώροφα Καταστήματα- Συγκρότημα Στοάς».
Το άγαλμα της Αφροδίτης, που απεικονίζεται ημίγυμνο και όρθιο, (μισοντυμένο, κατά την ορολογία που χρησιμοποιήθηκε στην γείτονα) κρατά τον μανδύα της με το ένα χέρι, ενώ δίπλα στο δεξί της πόδι υπάρχει ένα στήριγμα. Το άγαλμα του Δία από την άλλη πλευρά πιθανότατα απεικονίζεται καθισμένο σε θρόνο. Επιπλέον, χαρακιές που υποδεικνύουν μια δεύτερη χρήση είναι αισθητά στην αριστερή πλευρά, την πλάτη και το κάτω μέρος του κορμού.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Δίας είναι ο βασιλιάς των θεών, ο κυβερνήτης του Ολύμπου και ο θεός του ουρανού, των κεραυνών, των κεραυνών, του νόμου, της τάξης και της δικαιοσύνης. Συχνά απεικονίζεται ως ένας ώριμος και ισχυρός άνδρας με μακριά γένια και κρατώντας έναν κεραυνό.
Η Αφροδίτη είναι η θεά της αγάπης, της ομορφιάς, της ευχαρίστησης και της τεκνοποίησης. Συχνά απεικονίζεται ως μια όμορφη γυναίκα, μερικές φορές συνοδευόμενη από περιστέρια ή κύκνους.
Η αποκάλυψη των δύο αγαλμάτων έρχεται ύστερα από την αποκάλυψη ακέφαλου αγάλματος, που εντοπίσθηκε το 2016. Οι αρχαιολόγοι μελετούν αν ήταν όντως του Απόλλωνα, όπως προκύπτει από την τυπολογία. «Θα ήμασταν πιο βέβαιοι αν είχε εντοπισθεί και η κεφαλή» λένε. Το άγαλμα του Απόλλωνα είχε εξαιρετικά δουλεμένη μπροστινή όψη, αλλά η πίσω πλευρά του δεν ήταν καλά επεξεργασμένη. Υπολογίζεται πως πιθανότατα στεκόταν μπροστά από κόγχη ή τοίχο.
Αρχαία πόλη Άσπενδος
Η Άσπενδος ιδρύθηκε από Αργείους, τον 10ο αιώνα π.Χ. και είναι μια από τις ακμάζουσες και πλούσιες πόλεις της αρχαίας περιόδου. Το θέατρο, το οποίο είναι πολύ μεγάλο και καλά διατηρημένο, ανεγέρθηκε επί Ρωμαϊκής εποχής, τον 2ο αιώνα μ.Χ. Είναι η σημαντικότερη δομή της, καθώς πρόκειται για το καλύτερα διατηρημένο υπαίθριο θέατρο ανάμεσα στα αρχαία θέατρα. Αρχιτέκτονάς του είναι ο Ζήνων, γιος του Θεόδωρου του Ασπένδιου. Η κατασκευή του ξεκίνησε την εποχή του Αντώνιου Πίου και ολοκληρώθηκε την εποχή του Μάρκου Αυρήλιου (138-164). Το θέατρο αφιερώθηκε στους τοπικούς θεούς της πόλης και στην αυτοκρατορική οικογένεια.
Η Άσπενδος βρισκόταν στον ποταμό Ευρυμέδοντα, περίπου 16 χλμ. στην ενδοχώρα από τη Μεσόγειο Θάλασσα. Συνόρευε με την αρχαία πόλη Σίδη με την οποία, όμως, είχε εχθρικές σχέσεις. Η πόλη ήταν χτισμένη σε δύο λόφους, έναν μεγάλο και έναν μικρό
Κατά τον 5ο αι. π.Χ, αποτελούσε το σημαντικότερο κέντρο εμπορίου στη περιοχή με μεγάλες εξαγωγές γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Το ευρύ φάσμα των νομισμάτων της πόλης σε όλο τον αρχαίο κόσμο δείχνει ότι, τον 5ο αιώνα π.Χ., η Άσπενδος είχε γίνει η σημαντικότερη πόλη της Παμφυλίας. Την εποχή εκείνη, σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, ο Ευρυμέδοντας ποταμός ήταν πλωτός μέχρι την Άσπενδο και η πόλη αντλούσε μεγάλο πλούτο από το εμπόριο αλατιού, λαδιού και μαλλιού. Περίπου το 465 π.Χ., ο Κίμων οδήγησε το αθηναϊκό ναυτικό εναντίον του περσικού ναυτικού στη Μάχη του Ευρυμέδοντα και το κατέστρεψε. Στη συνέχεια η πόλη έγινε μέλος της Δηλιακής Συμμαχίας.
Το 333 π.Χ. την πόλη κατέλαβε ο Μέγας Αλέξανδρος και το 190 π.Χ. περιέρχεται στους Ρωμαίους, ύστερα από μεγάλη καταστροφή. Από το τέλος της Ρωμαϊκής περιόδου και στη συνέχεια κατά η Βυζαντινή η Άσπενδος έλαβε μια λατινογενή προσωνυμία καλούμενη “Πριμόπολις” λόγω της εμπορικότητάς της, η οποία όμως άρχισε σιγά σιγά να φθίνει.
