Το καινούργιο περιβάλλον που δημιουργείται από την Τεχνητή Νοημοσύνη στην αγορά εργασίας γεννά μεγάλες προσδοκίες αλλά και πολλά ερωτηματικά. Η πολλά υποσχόμενη AI είναι πράγματι ευκαιρία ή απειλή; Στο ερώτημα αυτό επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σχετική έρευνα της People for Business, που πραγματοποιήθηκε στο χρονικό διάστημα, από 11 Απριλίου 2024 έως 25 Απριλίου 2024 και στην οποία συμμετείχαν 263 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα (ελληνικές και ξένες πολυεθνικές 40%, ελληνικές 60%) και απασχολούν 10-500 εργαζόμενους σε ποσοστό 40% και πάνω από 500 εργαζόμενους σε ποσοστό 35%. Στόχος της έρευνας ήταν να αποτυπώσει, το πώς θα επηρεάσει και ποιους κλάδους η Τεχνητή Νοημοσύνη και επιπλέον πώς αντιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι την εισβολή της Τεχνητή Νοημοσύνης στην αγορά εργασίας. Παράλληλα, η έρευνα εστιάζει στο πώς οι εργαζόμενοι βιώνουν τις αλλαγές που συντελούνται λόγω της τεχνολογίας και πόσο προετοιμασμένοι είναι για τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας ήταν τα εξής:
· 1 στους 2 εργαζόμενους φαίνεται να νιώθει ανασφάλεια για το μέλλον της εργασίας του λόγω της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ μόλις το 18% αισθάνεται αισιοδοξία.
· 7 στους 10 πιστεύει ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν συμφέρει περισσότερο από το έμψυχο δυναμικό
· Το 67% πιστεύει ότι μακροπρόθεσμα θα υπάρξει ισορροπία μεταξύ τεχνητής νοημοσύνης και ανθρώπινου παράγοντα.
· Το 50% των ερωτηθέντων στην έρευνα πιστεύει ότι τα χαμηλόβαθμα στελέχη και το εργατικό δυναμικό είναι πιθανόν να αντικατασταθούν από την Τεχνητή Νοημοσύνη.
· Τo 67% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα αλλάξει δραστικά την αγορά εργασίας, καθώς δεξιότητες που σχετίζονται με την ανθρώπινη φύση θα επηρεαστούν σημαντικά από αυτή.
· Ταυτόχρονα, οι εργοδότες εκτιμούν ότι σήμερα οι υποψήφιοι στην αγορά εργασίας διαθέτουν αναλυτική σκέψη (82%) και κριτική σκέψη (56%), ενώ υπολείπονται σε ηγετικές ικανότητες (μόνο 1 στους 2), και σε ψηφιακές δεξιότητες (1 στους 3 δεν διαθέτει τις κατάλληλες ψηφιακές δεξιότητες).
· Ενδιαφέρον είναι ότι το 69% πιστεύει ότι μακροπρόθεσμα θα υπάρξει ισορροπία μεταξύ τεχνητής νοημοσύνης και ανθρώπινου παράγοντα στην συμβολή τους στην επίτευξη των αποτελεσμάτων μιας επιχείρησης.
· Σημαντικό ποσοστό των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα δημιουργήσει ευκαιρίες σε επαγγέλματα που σχετίζονται με την αξιολόγηση δεδομένων, τα χρηματοοικονομικά, την υγεία και το marketing.
· Το 56% πιστεύει ότι το επίπεδο των αποδοχών θα επηρεαστεί από την τεχνητή νοημοσύνη είτε θετικά είτε αρνητικά, ανάλογα με το επάγγελμα. Τα επαγγέλματα που αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά είναι αυτά που φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη επίπτωση από την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνη της (χαμηλόβαθμα και εργατικό δυναμικό) – ενώ στα επαγγέλματα που θα υπάρξουν περισσότερες ευκαιρίες λόγω της τεχνητής νοημοσύνης αναμένεται αύξηση αποδοχών»
· 1 στους 2 εργαζόμενους πιστεύει ότι η επιχείρηση τους παρέχει τη δυνατότητα επαναπροσδιορισμού των δεξιοτήτων τους
· Το 58% πιστεύει ότι η επιχείρηση τους παρέχει δυνατότητα εξέλιξης, αλλά με μεγάλα περιθώρια βελτίωσης»
· 1 στους 3 νιώθει ανασφάλεια για την ικανότητα της διοίκησης να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης και των τεχνολογικών εξελίξεων.
· 1 στους 3 πιστεύει ότι η εταιρεία τους δεν έχει τις κατάλληλες δομές, διαδικασίες και συστήματα, για να στηρίξουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό της και την μετάβασή της στη νέα εποχή.
· Το 22% των επιχειρήσεων χρησιμοποιεί ΑΙ εργαλεία κυρίως στην πληροφορική
Τεχνητή Νοημοσύνη και Δεξιότητες
Στην ερώτηση «Η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει την αγορά εργασίας – σε τι βαθμό πιστεύετε ότι επηρεάζει τις ανθρώπινες δεξιότητες;» Το 67% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι οι ανθρώπινες δεξιότητες επηρεάζονται σε πολύ σημαντικό βαθμό (8/10), ενώ το 14% πιστεύει ότι θα επηρεαστούν αρκετά (6/10).
Ταυτόχρονα, στην ερώτηση «Σε τι βαθμό οι υποψήφιοι στην αγορά εργασίας διαθέτουν τις πέντε πιο σημαντικές δεξιότητες, με βάση την έκθεση του World Economic Forum;» οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι οι υποψήφιοι διαθέτουν:
· Αναλυτική Σκέψη – το 82% των υποψηφίων διαθέτει αναλυτική σκέψη σε ιδιαίτερα ικανοποιητικό επίπεδο
· Κριτική σκέψη – το 56% των υποψηφίων διαθέτει κριτική σκέψη
· Διάθεση για συνεχή μάθηση – το 82 % των υποψηφίων έχει έντονη διάθεση για συνεχή μάθηση
· Ηγεσία – μόλις 1 στους 2 έχει ικανοποιητικές δεξιότητες ηγεσίας
· Ψηφιακές δεξιότητες και Ανάλυση Δεδομένων – 1 στους 3 δεν διαθέτει ψηφιακές δεξιότητες
Πρακτικά λοιπόν,οι μεμονωμένες δεξιότητες είναι μάλλον επαρκείς, αλλά υπάρχει έλλειμα σε δεξιότητες ηγεσίας και μάλιστα μεγαλύτερο από το έλλειμμα στις ψηφιακές δεξιότητες.
Επίσης στην ερώτηση «Σε τι βαθμό οι εργαζόμενοι της επιχείρησή σας νιώθουν ότι τους παρέχετε τη δυνατότητα επαναπροσδιορισμού των δεξιοτήτων τους, στο νέο δυναμικά εξελισσόμενο περιβάλλον εργασίας;», το 53% πιστεύει σε σχετικά ικανοποιητικό βαθμό, ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης.
Αντίστοιχη είναι και η απάντηση στην ερώτηση «Σε τι βαθμό οι εργαζόμενοι της επιχείρησή σας νιώθουν ότι τους παρέχετε δυνατότητα εξέλιξης, στο νέο δυναμικά εξελισσόμενο περιβάλλον εργασίας;», καθώς το 58% απάντησε θετικά, αλλά με μεγάλα περιθώρια βελτίωσης επίσης.
Τεχνητή Νοημοσύνη και Περιβάλλον Εργασίας
Στην ερώτηση «Η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει την αγορά εργασίας – σε τι βαθμό πιστεύετε ότι επηρεάζει τις ανθρώπινες δεξιότητες;», To 67% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι οι ανθρώπινες δεξιότητες επηρεάζονται σε πολύ σημαντικό βαθμό (8/10), ενώ το 14% πιστεύει ότι θα επηρεαστούν αρκετά (6/10).
Αντίστοιχα στην ερώτηση «Η τεχνητή νοημοσύνη δεν κάνει λάθη, δεν αρρωσταίνει, δεν έχει επαγγελματικά δικαιώματα, δεν παίρνει άδειες». Η τεχνητή νοημοσύνη συμφέρει περισσότερο από το ανθρώπινο δυναμικό», 7 στους 10 πιστεύουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν συμφέρει περισσότερο από το έμψυχο ανθρώπινο δυναμικό. Τέλος, στην ερώτηση «Σε τι βαθμό πιστεύετε ότι θα υπάρξει ισορροπία μεταξύ συμβολής της τεχνητής νοημοσύνης και του ανθρώπινου παράγοντα στην επίτευξη των αποτελεσμάτων μιας επιχείρησης;», το 67% πιστεύουν ότι μακροπρόθεσμα θα υπάρξει ισορροπία μεταξύ τεχνητής νοημοσύνης και ανθρώπινου παράγοντα στην επίτευξη των αποτελεσμάτων μιας επιχείρησης,
Τεχνητή Νοημοσύνη και Επαγγέλματα
Στην ερώτηση «Ποιο είναι το κυρίαρχο συναίσθημα που διακατέχει τους εργαζόμενους αναφορικά με το μέλλον της εργασία τους, λόγω της τεχνητής νοημοσύνης;», 1 στους 2 εργαζόμενους φαίνεται ότι νιώθει ανασφάλεια για το μέλλον της εργασίας τους λόγω της τεχνητής νοημοσύνης ενώ μόλις το 18% αισθάνεται αισιοδοξία. Στην ερώτηση «Σε ποια επαγγέλματα θεωρείτε ότι η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί ευκαιρίες;» οι ερωτηθέντες ξεχώρισαν την επεξεργασία δεδομένων (83%), την υγεία (81%),τα χρηματοοικονομικά (73%), τις τηλεπικοινωνίες (65%) και το marketing (59%).
Στην ερώτηση «Ποιο επίπεδο εργαζομένων πιστεύετε ότι είναι πιθανόν να αντικατασταθεί από την τεχνητή νοημοσύνη;», το 50% των ερωτηθέντων εστίασε στα χαμηλόβαθμα στελέχη και το εργατικό δυναμικό.
Τέλος, στην ερώτηση «Σε τι βαθμό πιστεύετε ότι μπορεί να επηρεαστεί το μέσο επίπεδο αποδοχών από την τεχνητή νοημοσύνη;» , το 56% πιστεύει ότι το επίπεδο των αποδοχών θα επηρεαστεί από την τεχνητή νοημοσύνη είτε θετικά είτε αρνητικά, ανάλογα με το επάγγελμα. Τα επαγγέλματα που αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά είναι αυτά που φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη επίπτωση από την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης (χαμηλόβαθμα κι εργατικό δυναμικό) – ενώ στα επαγγέλματα που θα υπάρξουν περισσότερες ευκαιρίες λόγω της τεχνητής νοημοσύνης αναμένεται αύξηση αποδοχών
Η Αντιγόνη Ξιόνη, CEO της People for Business δήλωσε: «Κάθε αλλαγή δημιουργεί αναστάτωση κι ανησυχία. Είναι λογικό οι εργαζόμενοι να αισθάνονται ανασφάλεια, από την τεχνητή νοημοσύνη και να αναρωτιούνται για το επαγγελματικό τους μέλλον. Όμως στην πραγματικότητα, τεχνολογία υπήρχε και θα υπάρχει. Κάποια επαγγέλματα θα αντικατασταθούν, κάποια νέα θα δημιουργηθούν και σίγουρα πολλά θα μετεξελιχθούν. Η αγορά θα αναπτύξει νέες δυναμικές και νέες ισορροπίες – όμως το βασικό συμπέρασμα είναι ότι καθοριστικό ρόλο θα έχει η συνεχής επανεκπαίδευση, η δια βίου μάθηση, ο συνεχής επαναπροσδιορισμός των δεξιοτήτων.»
Τεχνητή Νοημοσύνη και Ηγεσία
Στην ερώτηση «Σε τι βαθμό οι εργαζόμενοι της επιχείρησής σας νιώθουν εμπιστοσύνη στις δεξιότητες της διοίκησης ότι μπορεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης και των τεχνολογικών εξελίξεων;» , το 35% απάντησε ότι νιώθει ανασφάλεια για την ικανότητα της διοίκησης να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης και των τεχνολογικών εξελίξεων
Στην ερώτηση «Σε τι βαθμό η επιχείρησή σας έχει τις κατάλληλες δομές, διαδικασίες και συστήματα, για να στηρίζουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό της και την μετάβασή της στη νέα εποχή; «, το 32% πιστεύει ότι η εταιρεία τους δεν έχει τις κατάλληλες δομές, διαδικασίες και συστήματα, για να στηρίζουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό της και την μετάβασή της στη νέα εποχή;
Τέλος, στην ερώτηση «Σε τι βαθμό η επιχείρησή σας έχει τις κατάλληλες δομές, διαδικασίες και συστήματα, για να μπορεί να ενσωματώνει εργαζόμενους με νέες δεξιότητες και χαρακτηριστικά;» επίσης το 32,5% πιστεύει ότι η εταιρεία τους δεν έχει τις κατάλληλες δομές, διαδικασίες και συστήματα, για να στηρίζουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό της και την μετάβασή της στη νέα εποχή;
Σημειώνεται ότι η People for Business ιδρύθηκε το 2007, με κύριο αντικείμενο την στρατηγική ανθρώπινου δυναμικού, την επιλογή υποψηφίων, την αξιολόγηση στελεχών, τη δημιουργία πλάνων διαδοχής και τον επαναπροσδιορισμό καριέρας. Με σημαντικές διακρίσεις στο ενεργητικό της, ξεχωρίζει ως Great Place to Work κάθε χρόνο από το 2020 και μετά, καθώς επίσης και ως Best Place to Work for Women συνεχόμενα από το 2022.
