Η ανέγερση νέου αρχαιολογικού Μουσείου στην αρχαία Μεσσήνη υπήρξε πάγιο και διαχρονικό αίτημα της τοπικής κοινωνίας, γεγονός που οδήγησε τον Ιούλιο του 2022 στην υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας με την Περιφέρεια Πελοποννήσου και τον Δήμο Μεσσήνης, θέτοντας τις βάσεις ώστε να δρομολογηθούν οι αναγκαίες διαδικασίες. Με την υπογραφή Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτιστικής Ανάπτυξης τον περασμένο Ιούνιο, ξεκίνησε η εκπόνηση μελετών, οι οποίες χρηματοδοτούνται από κοινού από το ΥΠΠΟ και την Περιφέρεια, ώστε ο μείζων αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Μεσσήνης να αποκτήσει μία σύγχρονη μουσειακή υποδομή, αντάξια της σημασίας του χώρου και των ευρημάτων του.
Η προμελέτη του νέου μουσείου εξετάστηκε χθες από το Κεντρικό Συμβούλιο Μουσείων. Το νέο μουσείο θα ανεγερθεί σε έκταση εμβαδού 9.258,60 τ.μ., στην περιοχή μεταξύ του υφιστάμενου αρχαιολογικού μουσείου και του αρχαιολογικού χώρου της αρχαίας Μεσσήνης. Ηδη όμως, όπως αποδεικνύεται από τη συζήτηση, οι χώροι που διατίθενται πιθανώς δεν επαρκούν. Διότι, το οικόπεδο έχει κάλυψη μέχρι 2400 τετραγωνικά μέτρα και αυτό οδηγεί σε λύσεις που δεν επαρκούν. Επί παραδείγματι, πολλά μέλη τόνισαν κατά τη χθεσινή συζήτηση ότι 900 μέτρα για την μόνιμη έκθεση των χιλιάδων ευρημάτων της αρχαίας Μεσσήνης, δεν είναι δυνατόν να θεωρούνται αρκετά. Ούτε επαρκούν 34 τετραγωνικά μέτρα για εργαστήρια συντήρησης.
Το κτηριολογικό πρόγραμμα έχει εγκριθεί και πλέον όλοι καλούνται να κάνουν… θαύματα με αυτό (κάτι μάλλον απραγματοποίητο, πλην αναγκαίο εφόσον θέλουμε να μιλούμε για ένα μουσείο του 21ου αιώνα, όπως τόνισε ο Νίκος Σταμπολίδης, γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης).
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα περιλαμβάνει πρόβλεψη μουσειακών και εκθεσιακών χώρων που αφορούν σε είσοδο και χώρους εξυπηρέτησης επισκεπτών, χώρους μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων, αίθουσα εκπαιδευτικών προγραμμάτων-πολλαπλών χρήσεων, εργαστήρια συντήρησης, αποθηκευτικούς χώρους ευρημάτων και υλικών, χώρους ασφάλειας μουσείου και Η/Μ εγκαταστάσεων, χώρους εξυπηρέτησης προσωπικού καθώς και φιλοξενίας μελετητών όπως και βιβλιοθήκη.
Ο Πέτρος Θέμελης χρόνια ανέσκαπτε με πάθος και αφοσίωση την Μεσσήνη και είχε λάβει μέρος σε συσκέψεις της ομάδας, κυρίως κατά την αρχική διαμόρφωση του μoυσειολογικού σκεπτικού. Ακατανόητο λοιπόν το ότι δεν έγινε ειδική αναφορά σε εκείνον, καθώς η εκδημία του είναι πρόσφατη. Κι όμως, το όνομά του σχεδόν δεν ακούστηκε στη συνεδρίαση, αν εξαιρέσει κανείς δύο μέλη του Συμβουλίου. Είναι δυνατόν; Όταν μάλιστα είναι θαμμένος στον αρχαιολογικό χώρο της Μεσσήνης;
Ανεξαρτήτως από το αν τα νάματα του Πέτρου Θέμελη έγιναν ή δεν έγιναν κατανοητά, όπως θα έπρεπε, η προμελέτη είχε αδυναμίες. Το συμβούλιο είχε παρατηρήσεις για το εκθεσιακό σκεπτικό και την ανάπτυξή του, αλλά και για επιμέρους ζητήματα. Η Α. Γκαζή πρότεινε τη συνεργασία της εφορείας με έμπειρο μουσειολόγο- ακόμα δεν έχουν επιλεγεί καν τα εκθέματα. Ο Ν. Σταμπολίδης σημείωσε πως τα μουσεία αρχαιολογικών χώρων είναι διαφορετικά, δεν έχουν σχέση με μουσεία που βρίσκονται σε πρωτεύουσες νομών ξεκομμένα από το αρχαιολογικό τους περιβάλλον, και ο κόσμος θέλει να δει περισσότερα.
Η Αν. Γκαδόλου υπογράμμισε πως χρειάζεται και η μουσειογραφική μελέτη, ώστε να είναι όλα ξεκάθαρα όταν θα προκηρυχθεί ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός, αλλιώς δεν θα υπάρχουν σωστά αποτελέσματα. Τον διαγωνισμό θα προκηρύξει η Περιφέρεια Πελοποννήσου
Ανάμεσα στις παρατηρήσεις είναι ότι πρέπει να υπάρξει ανάπτυξη της κεντρικής ιδέας και του σκεπτικού, που τώρα παρουσιάζονται να έχουν αδυναμίες. Αναγκαία είναι επίσης η χρήση νέων τεχνολογιών, ώστε να είναι το μουσείο πιο ελκυστικό στον επισκέπτη.
Οι ενότητες της μόνιμης έκθεσης θα είναι οι ακόλουθες:
-Το μυθολογικό και ιστορικό υπόβαθρο της αρχαίας Μεσσήνης (μαζί με την ιστορία ανασκαφικής έρευνας για την αποκάλυψη της αρχαίας πόλης).
-Οι απαρχές της ανθρώπινης παρουσίας και της κατοίκησης του χώρου. Από την Ιθώμη στην αρχαία Μεσσήνη.
-Η οργάνωση της πόλης. Δημόσιος και ιδιωτικός βίος.
-Μεσσήνη: η συνέχεια της πόλης στα βυζαντινά χρόνια.
-Η νέα ζωή του αρχαιολογικού χώρου.
