Εάν λεγόσουν Χρόνης Αηδονίδης ή Πέτρος Θέμελης, για να αναφερθώ μονάχα στους δύο μεγάλους που ξαφνικά μάς αποχαιρέτησαν για πάντα τις τελευταίες ημέρες, μόλις άρχιζες να περιδιαβαίνεις στους δρόμους του ουρανού, θα έπρεπε όλη η Ελλάδα να λυπάται και να δακρύζει. Διότι, υπάρχουν και αυτοί οι άνθρωποι, οι αναντικατάστατοι, που επιβεβαιώνουν τον κανόνα της γνωστής ρήσης «ουδείς αναντικατάστατος». Ποιος θα αντικαταστήσει στην καρδιά, στο μυαλό μας, στην Τέχνη ή στην Επιστήμη του τον Αηδονίδη, τον Θέμελη, ή τον Θεοδωράκη, τον Παντερμαλή, τον Δεληβορριά, τον Δεσπίνη, τη Μαρίνα Λαμπράκη- Πλάκα; Θα έρθουν οι επόμενοι, που μακάρι να είναι και καλύτεροι, μα ίδιοι με εκείνους δεν θα είναι.
Εφυγαν λοιπόν ο Χρόνης Αηδονίδης και μετά ο Πέτρος Θέμελης, ορφάνεψε η πατρίδα κι όμως ουδείς μαυροντύθηκε σε κανάλια και ραδιόφωνα. Ναι, εκεί όπου κάθε παλιός καλλιτέχνης που φεύγει βαφτίζεται «μεγάλος» (και ας ήταν μόνο σε ηλικία) ή όπου κάθε ένας με καλές δημόσιες σχέσεις βρίσκει βήμα να κάνει πομπώδη εμφάνιση. Σε δελτία ειδήσεων, ενημερωτικές εκπομπές, πρωινάδικα, μεσημεριανάδικα και ούτω καθ’ εξής.
Ο Αηδονίδης και ο Θέμελης ήταν πραγματικά μεγάλοι, δεν χωρούσαν σε αυτό τον πολτό. Ποιος σκέφτηκε, άλλωστε, πως με το να κλείσουν τα μάτια τους κλείνουν και ολόκληρα κεφάλαια ιστορίας του πολιτισμού μας; Στα πάνελ της υστερίας, η ιστορία δεν χωράει. Δεν χωράνε οι μέγιστοι. Αλλά ούτε στα δελτία ειδήσεων;
Πολύ σκεπτική, τη μέρα θανάτου του Αηδονίδη έκανα ζάπινγκ σε όλα τα κανάλια. Ολοι συνέχιζαν τα ανούσια τιποτένια πράγματα με τα οποία ασχολούνται, το ντεκολτέ της μιας σταρ και τα καπρίτσια της άλλης. Εμφανίζοντας ως μεγάλους εραστές κάτι γερασμένους με κοιλιά που έτυχε να ερωτευθούν τώρα μια γερασμένη παιδούλα. Μιλώντας για αντιθέσεις και αντιπαραθέσεις που κανέναν δεν αφορούν. Και οι πιο σοβαροί, ασχολούνταν με τον πόλεμο στη Γάζα.
Ξημέρωσε η επομένη και επιτέλους, άκουσα τη μεγάλη κουβέντα από τον Χρήστο Κούτρα στους «Αταίριαστους» (δεν έχω πρόβλημα να πω το όνομα, όταν πρόκειται να επαινέσω. Και στην αντίθετη δεν έχω πρόβλημα, με τις κοτσάνες που διάφοροι πετάνε, αλλά κρατιέμαι).
Ο Χρήστος Κούτρας λοιπόν καθώς ξεκινούσε η εκπομπή ζήτησε ταπεινά μια βαθιά συγγνώμη που δεν είχε επίγνωση και δεν είχε συνειδητοποιήσει- και ο ίδιος και ο Γιάννης Ντσούνος- πόσο μέγιστη ήταν η προσωπικότητα του εκλιπόντος. Που δεν ενημέρωσαν εγκαίρως το πανελλήνιο γι’ αυτό. Και έκλεισε με τη μεγάλη κουβέντα: «χρειάζεται επειγόντως ένας αναστοχασμός».
Αυτό χρειάζεται, πράγματι. Είναι απαραίτητο, είναι ό,τι θα μας γεμίσει με αξίες, βγάζοντας τους φελλούς από την επιφάνεια και καθαρίζοντας τις θάλασσες της ψυχής μας. Έναν αναστοχασμό θέλουμε ως έθνος: τι ζητάμε, για τι δουλεύουμε, μέχρι πού θα φτάσουμε; Τι ονειρευόμαστε; Τι θαυμάζουμε; Τι σπουδάζουμε πάνω απ’ όλα; Γιατί βυθίζεται η πατρίδα στα πέλαγα της μετριότητας;
Αλλά και οι «Αταίριαστοι» μία εξαίρεση επιβεβαίωσης του κανόνα δεν είναι; Όπως οι Αναντικατάστατοι;
Παρέλαση χθες, καταθέσεις στεφάνων στα μνημεία, όλα τα καλά. Ανάθεμα κι αν ξέρουν τα παιδιά τι έγινε την 28η Οκτωβρίου, ανάθεμα κι αν έχουν ακούσει για αυτές τις πραγματικά γεμάτες ηρωισμό στιγμές. Για τον πόλεμο, στον οποίο όλοι μετείχαν. Για τους ήρωές του. Για τον «Χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας»:
«Εκεί που πρώτα εκατοικούσε ο ήλιος
Που με τα μάτια μιας παρθένας άνοιγε ο καιρός
Kαθώς εχιόνιζε απ’ το σκούντημα της μυγδαλιάς ο αγέρας
Kι άναβαν στις κορφές των χόρτων καβαλάρηδες
Eκεί που χτύπαγεν η οπλή ενός πλάτανου λεβέντικου
Kαι μια σημαία πλατάγιζε ψηλά γη και νερό
Που όπλο ποτέ σε πλάτη δεν εβάραινε
Mα όλος ο κόπος τ’ ουρανού
Όλος ο κόσμος έλαμπε σαν μια νεροσταγόνα
Πρωί, στα πόδια του βουνού
Tώρα, σαν από στεναγμό Θεού ένας ίσκιος μεγαλώνει»
(Οδυσσέας Ελύτης, Ασμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας». Ενα αριστούργημα. Αν δεν το έχετε διαβάσει, αναζητήστε το).
Ε, είχαμε και τις μεταδόσεις από τις τελετές. Κατά τις οποίες ακούσαμε πως απέδωσαν τιμή. Λοιπόν, ας το ξεκαθαρίσουμε. Ή αποδίδονται τιμές, ή αποτίνεται φόρος τιμής. Απέδωσαν τιμή, δεν «λέει».
Από τέτοια μαργαριτάρια, γεμάτη η εβδομάδα: «στον έκτο κύκλο της σειράς, οι ενσαρκώσεις των ηθοποιών είναι άριστες». Σύμφωνα με την «Πύλη για την ελληνική γλώσσα», ενσάρκωση είναι «η υλική, σωματική έκφραση ιδέας, ιδιότητας κτλ., το να αποκτά κάτι αφηρημένο ή άυλο υπόσταση αντιληπτή κατά κάποιον τρόπο από τις αισθήσεις μας». Άλλο οι ηθοποιοί που ενσαρκώνουν τον ρόλο του τάδε ή του τάδε, ή τον δείνα ρόλο. Μην περιμένετε τη Θεία επιφοίτηση, διαβάστε και λίγο.
«Είκοσι πέντε χρόνια συνεχής παρουσίας» σου λέει ο άλλος. Το συνεχούς δεν του κάνει. Θέλει να το πει στη δημοτικιά βρε παιδάκι μου.
«Τον έχεις ξαναδεί αυτόν τον άνθρωπο που έκανε τη συμπεριφορά;» Δεν τον έχω δει και ούτε να ξαναδώ εσένα. Τη συμπεριφορά δεν την «κάνεις». Την έχεις, την επιδεικνύεις, μέχρις εκεί.
Ασε τον άλλον που «τραυματίστηκε θανατηφόρα». Μην παίρνετε φόρα και αραδιάζετε μπούρδες. Ή τραυματίστηκε ή πέθανε. Το τραύμα μπορεί να είναι θανατηφόρο, ο τραυματισμός μέχρι θανάσιμος μπορεί να φτάσει. Θανατηφόρες κοτσάνες.
«Έχει διαπράξει τουλάχιστον 32 περιπτώσεις απάτης». Εσύ διαπράττεις έγκλημα κατά της Γλώσσας, αλλά ποιος να σου το πει…
Μακάβρια όσα έλεγαν ξανά και ξανά σε εκπομπή για την Καίτη Γκρέυ: «πρέπει να υπερασπιστούμε την τελευταία επιθυμία της να μείνει στο σπίτι της». Βεβαίως, ευτυχώς, δεν ήταν αυτή η τελευταία επιθυμία, πρόκειται για επιθυμία που είχε εκφράσει όσο ήταν δυνατή. Αν δεν καταλαβαίνετε τι σημαίνει «τελευταία επιθυμία», σκεφτείτε καλύτερα…
Ερώτηση στον Εκατομμυριούχο, “σε ποιά πόλη πέθανε η Αντιγόνη του Σοφοκλή”. Η παίκτρια δεν γνωρίζει, και το κοινό της εκπομπής ψηφίζει: Αθήνα Σπάρτη Κόρινθος Θήβα… έλαβαν από 25% περίπου. «Ιδού το μορφωτικό επίπεδο της Ελληνικής Δημοκρατίας, εν έτει 2023» σχολιάζει διαδικτυακός φίλος που το ανήρτησε. Θήβα; Οιδίποδας; Ιοκάστη; Λαβδακίδες; Ετεοκλής; Πολυνείκης; Αντιγόνη; Ισμήνη; Κρέοντας; Αίμονας; Τίποτα;
Τσάμπα πάτε τα καλοκαίρια στην Επίδαυρο να δείτε παραστάσεις. Εφόσον ούτε τα στοιχειώδη μαθαίνετε- δεν θα πω για το σχολείο, είμαι σίγουρη πως μαλλιάζει η γλώσσα των καθηγητών.
Λεμονάκι μυρωδάτο της εβδομάδας τι άλλο; Ο Οκτώβριος. Όχι κύριε, δεν τον λέμε έτσι. Τι μας νοιάζει εμάς πώς είναι το σωστό; ΟκτώΜβριος ακούγεται πανταχόθεν. Με ένα μι τεράστιο. Από τον απεσταλμένο στη Γάζα μέχρι τον τελευταίο συντάκτη, έτσι το ακούμε πλέον.
Καθιερώθηκε, που λέει κι η φίλη μου Ιωάννα.
Εδώ έχει καθιερωθεί κάθε τρεις λέξεις να πετάνε μία αγγλική, η λάθος ονομασία μήνα μας πείραξε; Πταίσμα στο έγκλημα κατά της Ελληνικής.
Μ’ αρέσει που επιμένετε κιόλα στο διαδίκτυο πως είναι η πιο όμορφή γλώσσα του κόσμου. Μόνο να διαβάσει κανείς τα όσα γράφετε, τις ανορθογραφίες, τις ασυνταξίες, τις λάθος λέξεις, τα καταλαβαίνει όλα.
Αγόρια και κορίτσια, χάσαμε. Γυρίστε τώρα τα ρολόγια μια ώρα πίσω. Ακόμα και εδώ με την όπισθεν.
