Την παραίτησή του ο Κοτζιάς υπέβαλε, αναρτώντας, ταυτόχρονα, έναν παραφρασμένο Χριστιανόπουλο μέσω tweet: «Βαθιά να με θάψουν θέλησαν/ ξέχασαν ότι είμαι σπόρος». Στην πρωτότυπή του διατύπωση του 1978, ο ποιητής διερωτάται: «Και τί δεν κάνατε για να με θάψετε/ όμως ξεχάσατε πώς ήμουν σπόρος», σε ένα δίστιχο που διεθνώς αγαπήθηκε από ακτιβιστές, κυρίως, και μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ.
Γράφει η Βασιλική Τζότζολα
Η λέξη κλειδί είναι η λέξη «σπόρος». Σε μια σύντομη επισκόπηση των καθ’ ημάς μεγάλων ποιητών, διαπιστώνεται ευχερώς η σημαντικότητα της λέξης «σπόρος» και η σπουδαιότητά της ως σημαίνοντος, προς ένα εξαιρετικά πληθωρικό, τολμώ να πω, «κύκλιο» σημαινόμενο.
Στη «Γένεσίν» του, δηλαδή, στην εναρκτήριο δημιουργία, ο Ελύτης του «Άξιον Εστί» γράφει: «’Ημουν στον έκτο μήνα των ερώτων/ και στα σπλάχνα μου σάλευε σπόρος ακριβός/ ΑΥΤΟΣ, ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας»! Να ‘τος και πάλι ο σπόρος. Σε μια υπόδυση ανδρόγυνου βιώματος του ποιητή. «Στον έκτο μήνα», με τη διττή του «έκτου» σημασία, αφ’ ενός της ύψιστης χρονικά και ποιοτικά ακμής ενός έρωτος, αφ’ ετέρου του χρόνου που κάθε κυοφορούμενο είναι πλέον εύσχημο (και όχι ά-σχημο, χωρίς σχήμα), εύμορφο, βιώσιμο, αυθύπαρκτο. Ερμαφρόδιτος ο ποιητής. Ερμής και Αφροδίτη εν ταυτώ. Ώστε να σπείρει μαζί και να γεννήσει τον νέο κόσμο. Τον κόσμο τον δικό του. Τον μικρό, που είναι συνάμα μέγας. Να συλλάβει και να κυοφορήσει και να γεννήσει – μέσα από την ποίηση – το δικό του μοναδικό πρόσωπο. Πού μπορεί να είναι ένα, μικρό, αλλά, ταυτόχρονα, είναι μέγα, είναι το παν.
Ύστερα, ο Σεφέρης, στη «Μνήμη Α’», συλλογάται: «Έτσι προχώρησα στο σκοτεινό μονοπάτι/ κι έστριψα στο περβόλι μου κι έσκαψα κι έθαψα το καλάμι/ και πάλι ψιθύρισα θα γίνει ανάσταση μίαν αυγή/ πώς λάμπουν την άνοιξη τα δέντρα θα ροδαμίσει του όρθρου η μαρμαρυγή/ θα ξαναγίνει πέλαγο και πάλι το κύμα θα τινάξει την Αφροδίτη/ είμαστε ο σπόρος που πεθαίνει..». Ορίστε και πάλι ο σπόρος, ορίστε και η μάνα του η Αφροδίτη. Και η μάνα του η Ανάσταση. Ο σπόρος είναι ο άρρηκτα δεμένος, θα λέγαμε, «πατρόγονος» με την γέννηση και το θάνατο. Και τανάπαλιν: μετά το θάνατο ακολουθεί η (ανα)γέννηση που σηματοδοτεί εκ νέου το θάνατο και ο κύκλος καλά κρατεί. Και η Ανάσταση έρχεται λάμπουσα μες στην αυγή, την ροδάμνη άνοιξη, με τις αγουροξυπνημένες δεήσεις του όρθρου.
Σε ένα «Πάνθεον Εθνικοφροσύνης», όπου περιφέρονται «Όλοι με πιστοποιητικόν», ο Βάρναλης ρίπτει το δικό του ποιητικό σπέρμα: «Αυτοί Πατρίδα, Άγια Γραφή και Σπόρος!/ Κι απ’ τα ιερά μας κόκαλα βγαλμένη/ η Προδοσία στο μασκοφόρο δίνει/ σπαθί μ’ ένα χρυσό πουγκί για φούντα»! Όλα τα είπε ο ποιητής. Οι τρεις πυλώνες: πατρίδα, άγια, σπόρος. Αλληλένδετα και αναπόσπαστα. Η πατρίδα ηγείται. Η αγιότης έπεται. Και «όντα αφανή», όπως θα έλεγε ο Θουκυδίδης, δεν θα υπήρχαν αν δεν τις συνόδευε ο σπόρος. Ο σπόρος ο αναδυόμενος από τα ιερά κόκαλα, ο έτοιμος να καταλήξει και πάλι ως «ιερόν οστούν». Γιατί; Διότι στη σπάθη, που εγχειρίζει στον μασκοφόρο η Προδοσία, θα κρέμεται πάντα το πουγκί με τα αργύρια. «Δει δη χρημάτων..»
Ο Κοτζιάς, ο τελευταίος υπουργός των «ΠΡΑΤΤΩ», τελείωσε. Αλλά φέρει στο στόμα τον «σπόρο». Άραγε, «Finis Prespiae»; Έμεινε κάποιος να διασώζει τον σπόρο των Πρεσπών; Φαίνεται να το πράττει ο Πρωθυπουργός. Άραγε, έχει συνείδηση ότι ο ίδιος είναι πλέον το τελευταίο ανάχωμα της μετριότητάς του;
Ο σπόρος είναι γέννα και θάνατος. Ο σπόρος είναι το κοινό της αρχής και του τέλους σημείο. What we call the beginning is often the end. And to make an end is to make a beginning. The end is where we start from. [T. S. Eliot, Four Quartets. Section V]
