today-is-a-good-day
19.5 C
Athens

Ο Αγιος Βουκόλος Σμύρνης έκανε το θαύμα του

Ζητήθηκε συγγνώμη, δόθηκαν εξηγήσεις και το περιστατικό με το πάρτι στον Αγιο Βουκόλο της Σμύρνης θεωρείται λήξαν. Κάθε άλλο παρά τέτοιο είναι, στην πραγματικότητα. Δεν είναι μονάχα ότι οι γείτονες δεν έχουν κανένα πρόβλημα να κάνουν τέτοιες «εκδηλώσεις» σε πρώην χριστιανικές εκκλησίες (ας θυμηθούμε τα καλλιστεία, κάποτε, μέσα στην Αγία Ειρήνη της Κωνσταντινούπολης). Είναι, κυρίως, πως αισθάνονται ακόμα αν όχι έχθρα, πάντως δυσκολίες με το ελληνικό παρελθόν της Σμύρνης.

Ο δήμαρχος Σμύρνης Τουντς Σογέρ, λοιπόν, μετά την απίστευτη πρόκληση με το πάρτι που διοργανώθηκε στον ιστορικό ναό του Αγίου Βουκόλου, με άδεια της δημοτικής αρχής, ζήτησε συγγνώμη. Ο πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας της Σμύρνης, Γιώργος Θεοδωρίδης, ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter: «Ο δήμαρχος του Μητροπολιτικού Δήμου Σμύρνης  με κάλεσε στο τηλέφωνο και μου εξέφρασε την ειλικρινή του λύπη και ζήτησε συγγνώμη». Πρόσθεσε ότι για το ζήτημα δέχθηκε και τηλεφώνημα από τον επαρχιακό πρόεδρο του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), που εξέφρασε τη βαθιά του θλίψη αλλά και ότι είναι στο πλευρό της κοινότητας, όπως και ότι θα μεταφέρει το θέμα στην Άγκυρα.

«Ήταν ένα ατυχές γεγονός, τώρα είναι ώρα να κοιτάξουμε στο μέλλον. Θα θέλαμε να εκφράσουμε την ειλικρινή μας ευγνωμοσύνη προς τον Σύνδεσμο Υποστήριξης Ελληνικών Ιδρυμάτων, τους προέδρους και τα μέλη των Κοινοτικών Ιδρυμάτων μας και όλους τους αγαπημένους μας φίλους που μοιράστηκαν τη θλίψη μας», κατέληξε ο κ. Θεοδωρίδης. «Καταδικάζουμε απερίφραστα τη διοργάνωση πάρτι με ηλεκτρονική μουσική εντός του ιστορικού ελληνορθόδοξου Ιερού Ναού του Αγίου Βουκόλου στη Σμύρνη, ο οποίος χρησιμοποιείται από τις τουρκικές Αρχές ως χώρος φιλοξενίας πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Η διοργάνωση πάρτι συνιστά προσβολή και βεβήλωση ενός ιστορικού μνημείου που στο παρελθόν υπήρξε χώρος θρησκευτικής λατρείας. Καλούμε την τουρκική κυβέρνηση να πράξει τα δέοντα ώστε να αποδίδεται ο απαιτούμενος σεβασμός στην πολιτιστική, ιστορική και θρησκευτική κληρονομιά όλων των θρησκειών στην επικράτειά της».

Στο πάρτι, που έγινε στον Ιστορικό Ναό του Αγίου Βουκόλου, ο οποίος χρησιμοποιείται ως Πολιτιστικό Κέντρο του Μητροπολιτικού Δήμου Σμύρνης, καταναλώθηκε αλκοόλ, και ακούστηκε ηλεκτρονική μουσική με την οποία το πλήθος χόρευε, κάτι ανάρμοστο σε θρησκευτικό μνημείο. Για όλα αυτά, η  Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα Σμύρνης προχώρησε σε γραπτή δήλωση διαμαρτυρίας.

«Αυτό που βιώνουμε σήμερα δεν διαφέρει από τις διάφορες παρενοχλήσεις που υπέστησαν μέλη διαφόρων θρησκειών σε όλη την ιστορία. Η ανθρωπότητα εξακολουθεί να προσπαθεί να μάθει να σέβεται τα ιερά του άλλου. Ολες οι θρησκείες είναι ιερές. Οι τόποι όλων των θρησκειών είναι ιεροί αναφέρει ανάμεσα σε άλλα η δήλωση.

«Όλοι οι προφήτες είναι άγιοι και ο τρόπος αντιμετώπισης των αγίων καθορίζεται από παγκόσμιους κανόνες. Η εκκλησία του Αγίου Βουκόλου, η οποία χτίστηκε το 1886, είναι ένα μέρος όπου χιλιάδες άνθρωποι προσευχήθηκαν, βρήκαν καταφύγιο και παρακάλεσαν για μια θεραπεία, για να χαιρετήσουν τον Θεό, να τον ευχαριστήσουν. Οι τοίχοι του φέρουν τα ίχνη ικεσιών και προσευχών. Οι εικόνες του καλούν τους ανθρώπους στην καλοσύνη εδώ και αιώνες. Ακριβώς όπως τα τζαμιά, όπως οι συναγωγές, είναι ο οίκος του Θεού. Είναι το σπίτι της καλοσύνης.»

Ο Τύπος της Τουρκίας τοποθετήθηκε κατά αυτής της εκδήλωσης. Βέβαια, ο Μητροπολιτικός Δήμος της Σμύρνης ελέγχεται από το Ριζοσπαστικό Κόμμα του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και αυτό παίζει τον ρόλο του στην κριτική που έγινε. Διότι δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι το ΑΚΡ,  το κυβερνών κόμμα δηλαδή, μετέτρεψε σε τζαμιά την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, την Αγία Σοφία του Πόντου και άλλες εμβληματικές εκκλησίες.

Πάντως, και ο αντιπρόεδρος του AKP Hamza Dağ αντέδρασε επίσης κάνοντας δήλωση για το θέμα στον λογαριασμό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Οι εικόνες στην εκκλησία του Αγίου Βούκολου, που χρησιμοποιείται από τον Μητροπολιτικό Δήμο της Σμύρνης, αναστάτωσαν όχι μόνο τους Έλληνες πολίτες της πόλης μας, αλλά και εμάς. Ανεξάρτητα από την πίστη, η ασέβεια προς έναν ναό είναι απαράδεκτη σε αυτές τις χώρες» έγραψε.
«Ο Μητροπολιτικός Δήμος Σμύρνης και οι διαχειριστές του οφείλουν συγγνώμη στους Έλληνες πολίτες μας που ζουν στη χώρα μας και σε όλους τους κατοίκους της Σμύρνης για τις εικόνες που έχουν προκύψει» τόνισε και συνέστησε να είναι πιο ευαίσθητοι στο μέλλον.

Πριν από τη συγγνώμη, ο Δήμος Σμύρνης προσπάθησε να πει πως δεν είχε σχέση με το πάρτι, το οποίο έγινε από ιδιωτική εταιρεία, αλλά η κατακραυγή δεν σταμάτησε. Ετσι, αναγκάστηκαν να συνεχίσουν τις δηλώσεις θλίψης, λέγοντας: «Λυπούμαστε εξαιρετικά που η οργάνωση, η οποία δεν έχει καμία σχέση με εμάς, πλήγωσε την Ελληνορθόδοξη Κοινότητα. Θα ληφθεί η απαραίτητη μέριμνα για την αξιοποίηση του ιστορικού χώρου, όπου έχουν πραγματοποιηθεί δεκάδες εκδηλώσεις από την έναρξη λειτουργίας του, δίνοντας προσοχή σε αυτές τις ευαισθησίες σε μελλοντικές εκδηλώσεις, όπως έχει γίνει μέχρι σήμερα.»

Ταυτοχρόνως, όμως, υπάρχει ένα μικρό «καρφί» διότι, σαν να μας κάνουν χάρη, μάς παραχωρούν πού και πού την εκκλησία:  «Η εκτέλεση τελετουργιών εδώ με ειδική άδεια μερικές φορές είναι το αποτέλεσμα της τοπικής ανεκτικότητας και κατανόησης που συνεχίζεται στη Σμύρνη εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Δεσμευόμαστε πλήρως για τη συνέχιση αυτής της ανοχής και κατανόησης και πιστεύουμε ότι όλοι θα δείξουν την απαραίτητη ευαισθησία και φροντίδα».

Ο Ιερός Ναός Αγίου Βουκόλου Σμύρνης (τουρκικά: Aziz Vukolos Kilisesi‎), γνωστός και ως Άη Βούκλας βρίσκεται στη λαϊκή συνοικία του Μπασμανέ (Basmahane) στη Σμύρνη και είναι αφιερωμένος στον Άγιο Βουκόλο, πρώτο επίσκοπο Σμύρνης. Οικοδομήθηκε από την Ελληνική Κοινότητα Σμύρνης το 1886. Ηταν η μοναδική ρωμαίικη εκκλησία, ανάμεσα σε 80, που γλίτωσε από τη μεγάλη πυρκαγιά της Σμύρνης και τους βανδαλισμούς κατά την καταστροφή του 1922. Δυο χρόνια μετά, το 1924, η εκκλησία μετατράπηκε σε αρχαιολογικό μουσείο με εντολή του Κεμάλ Ατατούρκ. Το μουσείο στεγάστηκε από το 1927 έως το 1951 οπότε και μεταφέρθηκε σε μεγαλύτερο χώρο. Μετά το 1951 ο ναός απέκτησε διάφορες χρήσεις, όπως χώρος για πρόβες σε έργα όπερας αλλά τελικά περιέπεσε στην αφάνεια και εγκαταλείφθηκε.

Υστερα από συντονισμένες ενέργειες του Ελληνικού Προξενείου στη Σμύρνη και των τουρκικών αρχών ο ναός αποκαταστάθηκε. Τα έργα της αποκατάστασης ολοκληρώθηκαν το 2011 και στο εσωτερικό του ναού αποκαλύφθηκαν κάποιες, ελάχιστες, αγιογραφίες. Στις 17 Αυγούστου του 2014 τελέστηκε σε πανηγυρικό κλίμα η πρώτη Θεία Λειτουργία στο ναό μετά τη μικρασιατική καταστροφή. Σήμερα ο ναός χρησιμοποιείται ως πολυχώρος πολιτισμού και περιστασιακά γίνονται λειτουργίες.

Ο Άγιος τιμάται στις 6 Φεβρουαρίου κάθε έτους και η Εκκλησία τον κατατάσσει ως Πρώτο Ιεράρχη της Σμύρνης στους μεγάλους Ιεράρχες της.  Τιμάται ως Άγιος και από την Ορθόδοξη και από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, καθώς τυγχάνει Άγιος προ του Σχίσματος. Μαζί με τον Άγιο Ιερομάρτυρα Πολύκαρπο και την Αγία Φωτεινή τη Σαμαρείτιδα, είναι οι Πολιούχοι Άγιοι της Σμύρνης.

Ο Άγιος Βουκόλος γεννήθηκε και έζησε στη Σμύρνη τον 1ο αιώνα μ.Χ. Από νεαρή ηλικία έγινε κατοικητήριο του Αγίου Πνεύματος και μαθητής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, ο οποίος τον χειροτόνησε Επίσκοπο της Εκκλησίας της Σμύρνης. Ο Άγιος διακόνησε την Εκκλησία με όλη την ευσυνειδησία, την θερμότητα και την αυταπάρνηση των μαρτυρικών εκείνων χρόνων. Υπήρξε πατέρας και ποιμένας για τους Χριστιανούς του στη διδασκαλία και την υπεράσπιση, όταν κινδύνευαν από τους διώκτες του Ευαγγελίου. Προς δε τα ειδωλολατρικά πλήθη συμπεριφερόταν με σύνεση και διάκριση, προσέχοντας να μην τα ερεθίσει αλλά και προσπαθώντας με θεία τέχνη και φωτισμό να ελκύει πολλούς από αυτά στην Χριστιανική πίστη.

Λίγο πριν αναχωρήσει από τον πρόσκαιρο αυτό βίο, ο Όσιος χειροτόνησε ως διάδοχό του τον Άγιο Ιερομάρτυρα Πολύκαρπο (τιμάται 23 Φεβρουαρίου) και μετά κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη. Στο Συναξάρι του αναφέρεται ότι μόλις το ιερό λείψανο του Οσίου Βουκόλου ενταφιάσθηκε, με θαυματουργική ενέργεια του Θεού φύτρωσε στον τόπο της ταφής του ένα δένδρο (μυρτιά όπως αναφέρεται) το οποίο παρείχε ιάσεις στους πιστούς.

Στη θέση που βρίσκεται ο σημερινός Ναός του Αγίου Βουκόλου, υπήρχε αρχαίος εθνικός Ναός, ο οποίος τον 5 αιώνα μ.Χ. λόγω της ύπαρξης εκεί και του τάφου του Αγίου Βουκόλου και μετά το διάταγμα της Ανεξιθρησκείας, μετατρέπεται σε χριστιανικό ναό. Από σπαράγματα και αρχαιολογικά ευρήματα, φαίνεται η ύπαρξη ΠρωτοΧριστιανικής Εκκλησίας του Αγίου Βουκόλου.

Ονομαζόταν από τους ντόπιους Σμυρνιούς Αη Βούκλας ή «Εκκλησία του Ματιού», επειδή στην αψίδα πάνω από το Ιερό, υπήρχε αναγεννησιακή απεικόνιση του οφθαλμού του Θεού Σαβαώθ. Ως Ναός είναι ρυθμού Βασιλικής Σταυρεπίστεγος μετά Τρούλου. Είχε ωραιότατο ξυλόγλυπτο Τέμπλο και ανάλογα Δεσποτικό, Ιερό Άμβωνα, Ψαλτήρια και Παγκάρι. Υπήρχαν ξύλινα στασίδια, γύρω γύρω και πάνω από αυτά στον τοίχο και στην οροφή, υπήρχαν αναγεννησιακές Αγιογραφίες. Το δάπεδο ήταν μαρμάρινο αρίστης ποιότητος με λευκές και γκρι μαρμάρινες πλάκες που δημιουργούσαν διάφορα σχέδια. Υπάρχει διπλή σειρά παραθύρων στους γύρω τοίχους. Επίσης, υπάρχει ευρύχωρος Γυναικωνίτης σε σχήμα Π και στον οποίο κανείς ανεβαίνει με εξωτερική σκάλα από τον νάρθηκα.
Ο Ναός βρίσκεται στο κέντρο μιας όμορφης και άνετης αυλής, όπου υπάρχουν και άλλα κτίσματα, το Σχολείο, το Πρεσβυτέριο και Ιερατική Κατοικία. Μπορεί να τον επισκεφθεί όποιος θέλει και λειτουργεί πολλές ώρες κάθε μέρα ως επισκέψιμο μνημείο. Οι Ελληνορθόδοξοι Σμυρνιοί δεν εκκλησιάζονται εκεί, αλλά στην Αγία Φωτεινή, μικρή γοτθική εκκλησία που έχει παραχωρηθεί από τους Ολλανδούς. Τώρα απέκτησε και καινούργια εκκλησία. Πρόκειται για τον ιστορικό ναό της Παναγίας (Santa Maria) στο Κόνακ, στο κέντρο της παλιάς πόλης και κοντά στην προκυμαία

Ο ναός της Παναγίας αποτελεί την έδρα πλέον της Μητρόπολης Σμύρνης καθώς, έπειτα από άδεια του Πάπα Ρώμης Φραγκίσκου, παραχωρήθηκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο από το Ρωμαιοκαθολικό Τάγμα των Φραγκισκανών για τις ανάγκες της Μητρόπολης Σμύρνης.

Αγγελική Κώττη

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ