Εάν παρατηρήσει κανείς το τι συμβαίνει στο διεθνές σύστημα τα δυο χρόνια στα οποία βρίσκεται στην εξουσία η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν στο Λευκό Οίκο, δεν μπορεί παρά να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι μιλάμε για μια σταθερή πορεία που έχει οδηγήσει σε ένα παγκόσμιο χάος. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι οι εχθροί των Ηνωμένων Πολιτειών δεν φοβούνται την Ουάσιγκτον. Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ, την αντιμετωπίζουν ως αναξιόπιστη και οι ουδέτεροι παίκτες υποθέτουν ότι έχει εισέλθει σε ένα κατήφορο, ο οποίος είναι πολύ επικίνδυνος για να συνδεθούν μαζί του. Και το κρίσιμο ερώτημα που μπαίνει στο τραπέζι είναι: Πρόκειται για επικίνδυνη αδεξιότητα ή για μια ολοκληρωμένη στρατηγική κατατριβής δυνάμεων που όλοι θα μπουν στη μαύρη τρύπα και η Ουάσιγκτον θα κάθετε από μακριά και θα γελάει;
Του Δημήτρη Γ. Απόκη *
Η εικόνα που παρουσιάζει ο πλανήτης, στον οποίο για δεκαετίες κυριαρχούσε το σύστημα το οποίο δημιούργησαν μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο οι ΗΠΑ, είναι πραγματικά απογοητευτική και κάθε ημέρα που περνά γίνεται όλο και πιο επικίνδυνη.
Ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, προχώρησε σε άνοιγμα προς την Κίνα, ρίχνοντας το γάντι στην Ουάσιγκτον. Ήδη διεθνώς, έχει ανοίξει συζήτηση για απόρριψη του δολαρίου ως παγκόσμιου νομίσματος, κάτι το οποίο εάν κανείς το ανέφερε μόλις πριν δυο χρόνια θα χαρακτηρίζονταν από αστείος έως ανισόρροπος. Η Ινδία και η Ιαπωνία, σφυρίζουν αδιάφορα, αρνούμενες να ακολουθήσουν την Ουάσιγκτον, στο μποϊκοτάζ του ρωσικού πετρελαίου. Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας, Λούλα, μόλις πριν λίγες ώρες βρέθηκε στο Πεκίνο, για να δημιουργήσει, όπως δήλωσε, μια “όμορφη σχέση”. Ξαφνικά μετά από ένα μεγάλο διάστημα ησυχίας, μόλις ανέλαβε τη διακυβέρνηση Ο Νετανιάχου, το Ισραήλ αντιμετωπίζει επιθέσεις πανταχόθεν. Η Τουρκία, απειλεί την Ελλάδα, ενώ το παίζει ουδέτερη στην κόντρα της Δύσης με τη Μόσχα και το Πεκίνο, και παραμένει σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, ενώ λειτουργεί ως εχθρός. Όλο και περισσότερο η Κίνα, αυξάνει τις απειλές προς την Ταϊβάν. Η Αίγυπτος προμηθεύει με πυραύλους τη Ρωσία, οι οποίοι χρησιμοποιούνται στον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι κατά καιρούς απειλές από τη Μόσχα για χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων συνεχίζονται. Και το κερασάκι ο Πρόεδρος του Μεξικού, Ομπραντόρ, καυχιέται για τα εκατομμύρια παράνομους μετανάστες που έχουν εισέλθει στην Αμερική, και καλεί τους ομογενείς του να ψηφίσουν τους Δημοκρατικούς στις αμερικανικές εκλογές.
Πώς λοιπόν μέσα σε δυο χρόνια δημιουργήθηκε αυτό το χάος; Σίγουρα διόλου τυχαία.
Ο κ. Μπάιντεν, αποφάσισε την ξαφνική αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, αφήνοντας πίσω έρμαιο στους Ταλιμπάν, εκατοντάδες Αμερικανούς και χιλιάδες φιλοαμερικανούς Αφγανούς. Μαζί με δισεκατομμύρια δολάρια εξοπλισμού και τη μεγαλύτερη αεροπορική βάση των ΗΠΑ στην Κεντρική Ασία, χαρακτηρίζοντας αυτή την απόφαση ως επιτυχία, ενώ πρόκειται για ταπεινωτική πανωλεθρία.
Μόλις πρόσφατα, υπήρξε το άλλο τσίρκο με το κατασκοπευτικό κινεζικό αερόστατο, που διέσχισε μεγάλο μέρος της Αμερικής συλλέγοντας κρίσιμες πληροφορίες για στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Ο κ. Μπάιντεν, προσπάθησε να υποβαθμίσει το γεγονός στήνοντας μια αστεία και κατόπιν εορτής κατάρριψή του.
Πολλοί το έχουν ξεχάσει ή δεν το πρόσεξαν καν, αλλά το 2021 σε μια μίνι Σύνοδο Κορυφής στην Αλάσκα, Κινέζοι διπλωμάτες διέσυραν με υποτιμητικό τρόπο τους εμβρόντητους Αμερικανούς ομολόγους τους.
Η απάντηση της Ουάσιγκτον στις κυβερνοεπιθέσεις της Ρωσίας το 2021, εναντίον των ΗΠΑ, αντιμετωπίστηκε από τον Αμερικανό Πρόεδρο, με το να ζητήσει από τον Πούτιν να κρατήσει εκτός ορίων των επιθέσεων κρίσιμες αμερικανικές υποδομές.
Και να μην ξεχνάμε την απερίγραπτη δήλωση του κ. Μπάιντεν, όταν ρωτήθηκε για την πιθανότητα ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, όπου ανέφερε ότι η αντίδραση θα εξαρτηθεί από το εάν η εισβολή θα ήταν μικρή ή μεγάλη.
Μέσα στα δυο χρόνια που κυβερνά τις ΗΠΑ ο κ. Μπάιντεν κατάφερε με τη συμπεριφορά του έναντι του Πρίγκηπα Διάδοχου της Σαουδικής Αραβίας, να οδηγήσει μια πολύτιμη σχέση στα τάρταρα με τις γνωστές συνέπειες επαναπροσέγγισης του Ριάντ με την Τεχεράνη, και την επιζήμια για τη Δύση ενεργειακή πολιτική της Σαουδικής Αραβίας.
Μέσα στα δυο αυτά χρόνια, η κυβέρνηση Μπάιντεν έκανε τα αδύνατα δυνατά για να αναβιώσει την επικίνδυνη πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, προχωρώντας σε παραχωρήσεις έναντι του καθεστώτος της Τεχεράνης, το οποίο έχει ταχθεί ξεκάθαρα με τη Ρωσία και την Κίνα.
Καλά, καλά δεν πρόλαβε να ορκιστεί η Κυβέρνηση Νετανιάχου στο Ισραήλ και ο κ. Μπάιντεν άρχισε τις δημόσιες νουθεσίες έναντι του Ισραηλινού Πρωθυπουργού, οδηγώντας ξανά σε ένταση τις σχέσεις με την Ιερουσαλήμ.
Και στο εσωτερικό των ΗΠΑ, η κατάσταση στα σύνορα με το Μεξικό είναι άθλια, με αποτέλεσμα η λαθρομετανάστευση να ακμάζει και τα ναρκωτικά να εισέρχονται με άνεση στην Αμερική. Η κατάσταση στις ένοπλες δυνάμεις είναι απογοητευτική, με την ποσόστωση στη στρατολόγηση να υπολείπεται κατά χιλιάδες για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, και τον αμυντικό προϋπολογισμό να μην συμβαδίζει με τον πληθωρισμό.
Σαν επιστέγασμα σε όλη αυτή την τραγική πορεία των τελευταίων δυο χρόνων ήρθε να προστεθεί η καταστροφική και εξευτελιστική, διαρροή απόρρητων πληροφοριών από το Πεντάγωνο.
Όλη αυτή η τραγική και επικίνδυνη πορεία εξηγεί με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο το χάος που επικρατεί διεθνώς.
Χωρίς την Αμερική, να μην εθελοτυφλούμε, αυτό που μας περιμένει είναι μια νέα τάξη πραγμάτων με πρωτοκαθεδρία της Κίνας και όπως σοφά είχε διατυπώσει ο Θουκυδίδης, “οι ισχυροί κάνουν ότι μπορούν και οι αδύναμοι υποφέρουν ότι πρέπει”.
Ας ελπίσουμε λοιπόν, ότι δεν πρόκειται για μια επικίνδυνη αδεξιότητα. Ας ελπίσουμε, ότι πρόκειται για μια στρατηγική η οποία όμως μέχρι στιγμής δεν φαίνεται. Βέβαια, έτσι όπως εξελίσσεται εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους και απαιτείται ρεαλιστική και ευέλικτη προσέγγιση για να επιβιώσει κανείς.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος, με ειδίκευση στην Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, Γεωπολιτική και Διεθνή Οικονομία. Απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service, και The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσιγκτον. Είναι μέλος του The International Institute for Strategic Studies του Λονδίνου, και ως Δημοσιογράφος, υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ και στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.
