Λίγο πριν από τις εκλογές καλούμαστε να συγκροτήσουμε τη σκέψη μας αναφορικά με την επιλογή μας. Για ορισμένους η Λυδία λίθος της απόφασης είναι τα πεπραγμένα και για άλλους η ελπίδα ότι η απόφαση τους θα τους καλύψει τις επιθυμίες τους.
Όποιο κριτήριο και αν επιστρατεύσει κανείς, υπάρχουν κάποια δεδομένα που καθορίζουν τις αποφάσεις.
Δεδομένο 1ο: το business as usual τελείωσε. Τίποτε δεν θα είναι το ίδιο ως προς τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική καλείται πλέον να αντιμετωπίσει τις κρίσεις, τα γεγονότα, τις μείζονες αποφάσεις, τις προκλήσεις του μέλλοντος.
Δεδομένο 2ο: το back to normal δεν υφίσταται. Η αλληλουχία της εξέλιξης των γεγονότων από την πανδημία και μετά, επιβεβαιώνει την άποψη ότι ο κόσμος μας δεν θα επιστρέψει στη λεγόμενη «κανονικότητα», αλλά σε πολλές διαφορετικές «κανονικότητες».
Δεδομένο 3ο: οι παράγοντες που θα επηρεάσουν τη ζωή μας τις επόμενες δεκαετίες έχουν ήδη κάνει την εμφάνιση τους και αναμένεται να ενισχυθούν έτι περαιτέρω. Με όχημα την εξέλιξη της τεχνολογίας, οι κλάδοι των μεταφορών, της ενέργειας, των επικοινωνιών και της βιοτεχνολογίας, θα αλλάξουν άρδην τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, εργαζόμαστε, συνυπάρχουμε ως άνθρωποι, εξελισσόμαστε και αντιμετωπίζουμε το μέλλον.
Δεδομένο 4ο: η γενιά που θα κληθεί να μεταβολίσει αυτές τις ραγδαίες αλλαγές και να τις μετουσιώσει σε κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές μεταβλητές ενός νέου κόσμου, είναι η λεγόμενη Gen Z, τα παιδιά δηλαδή, που γεννήθηκαν από το 1997 έως το 2010 περίπου.
Με βάση αυτά τα δεδομένα θα κληθεί και η επόμενη κυβέρνηση στην Ελλάδα να παράξει μακροπρόθεσμες δημόσιες πολιτικές.
Ειδικά η Τεχνητή Νοημοσύνη, ενσκήπτει γοργά για να αλλάξει θεμελιωδώς τη ζωή μας.
Καθημερινά φύονται εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης που εμπλουτίζουν τον τρόπο που εργαζόμαστε, αλληλεπιδρούμε μαζί της και δρούμε από κοινού. Η τεχνολογία αποκτά στα χέρια του ανθρώπου σήμερα με τη βοήθεια της ΑΙ, ανυπολόγιστη ισχύ. Ο άνθρωπος διαθέτει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει την ΑΙ για να αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεται, που λαμβάνει τις αποφάσεις του, που δημιουργεί, που φιλοσοφεί ακόμα και τη δική του ύπαρξη. Η ΑΙ για τα πολλά επόμενα χρόνια δεν θα συνιστά μία μορφή έξυπνης μηχανής. Αλλά μία μορφή έξυπνης υποβοήθειας για τον άνθρωπο. Δεν πρόκειται να ζήσουμε το ορατό επόμενο χρονικό διάστημα δυστοπικές μορφές ΑΙ, όπως αυτές απεικονίζονται στο Hollywood. Αυτό όμως, που θα βιώσουμε είναι ένας ικανός «συνεργάτης» μας δίπλα μας.
Πρόσφατα η εταιρία OpenAI, παρουσίασε τη μεγαλύτερη σύγχρονη καινοτομία στο χώρο της ΑΙ, το ChatGPT. Μία μορφή τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί στοιχειωδώς να αλληλεπιδρά με τις ερωτήσεις και τις απορίες του ανθρώπου. Δεν είναι ευφυής προφανώς αλληλεπίδραση, αλλά μία «πανίσχυρη μορφή παπαγαλίας», αφού το μηχάνημα έχει «αποστηθίσει» δισεκατομμύρια λέξεις που έχει εκπαιδευθεί να τις βάζει σε σχετικά λογική σειρά, δημιουργώντας μία αίσθηση λογικών συνειρμών.
Αυτό από μόνο του συνιστά σημαντική εξέλιξη και για την υψηλή τεχνολογία και για τον άνθρωπο και για τη σχέση του ανθρώπου με την ΑΙ. Αν το αντιμετωπίσουμε ως απειλή θα χάσουμε την ουσία. Αν το αντιμετωπίσουμε ως πανάκεια θα νοθεύσουμε την ουσία.
Τα υπερεργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης είναι ένας νέος διαφορετικός τρόπος σύνθεσης της πραγματικότητας. Λέξεις όπως : metaverse, generative AI, κ.α. θα συνθέσουν ένα νέο μείγμα αναγκαίων προσόντων για τον άνθρωπο. Χρειαζόμαστε νέα skills, νέα προσόντα χρήσης , αντίληψης και εφαρμογής της ΑΙ στη ζωή μας. Η φράση κλειδί τα επόμενα χρόνια είναι η «διά βίου μάθηση». Αυτή συνιστά κατά τη γνώμη μου την βασική εθνική προτεραιότητα μας. Να μάθουμε πώς να χρησιμοποιούμε την τεχνολογία προς όφελος μας.
O Γιάννης Μαστρογεωργίοy είναι ειδικός γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού στην Προεδρία Κυβέρνησης.
