Περιστατικά παρενόχλησης και εκφοβισμού καταγράφονται στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), όπως προκύπτει από σχετικές έρευνες που παρουσιάστηκαν, σήμερα, σε εκδήλωση για το πρώτο Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων (ΣΔΙΦ), που εκπονήθηκε από την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων και Καταπολέμησης των Διακρίσεων του ΑΠΘ, σε συνεργασία με το ευρωπαϊκό έργο «RESET – Redesigning Equality and Scientific Excellence Together» και έχει εγκριθεί από τη Σύγκλητο του πανεπιστημίου.
Από τα αποτελέσματα των ερευνών, που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έργου «RESET» και απευθύνονταν στο ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό του ιδρύματος, προκύπτει ότι περιστατικά παρενόχλησης και εκφοβισμού υπάρχουν στο ΑΠΘ και σχετίζονται με το φύλο, την ηλικία και τα χρόνια εργασιακής εμπειρίας.
Όσον αφορά τον φοιτητικό πληθυσμό, υπάρχει υπό εξέλιξη έρευνα, η οποία διεξάγεται υπό την αιγίδα της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων, με χρηματοδότηση του ΕΛΚΕ ΑΠΘ. Στην έρευνα συμμετείχαν 2134 φοιτητές και φοιτήτριες, εκ των οποίων το 81% φοιτούσε σε προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών και το 74,5% ήταν γυναίκες. Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, τα ποσοστά σεξουαλικής παρενόχλησης κυμάνθηκαν από 3% έως 23%, ανάλογα με τη μορφή, ενώ για την πλειονότητα των φοιτητών/τριών, δεν φάνηκε να επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τις επιδόσεις τους και τη συμμετοχή τους σε ακαδημαϊκές διαδικασίες και δραστηριότητες. Οι περισσότεροι/ες φοιτητές/τριες δήλωσαν, ωστόσο, ότι θεωρούν τέτοιου είδους φαινόμενα πολύ ανησυχητικά και ότι δεν γνωρίζουν που μπορούν να αναζητήσουν βοήθεια ή πώς μπορούν να τα καταγγείλουν εντός Πανεπιστημίου.
Από τις 220 περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης, το 85,5% των θυμάτων ήταν γυναίκες και το 91% των θυτών ήταν άνδρες. Φοιτητές και φοιτήτριες δήλωσαν ότι η πλειονότητα των δραστών ήταν προπτυχιακοί φοιτητές (47%), ενώ ακολούθησαν τα μέλη ΔΕΠ σε ποσοστό 27%. Ανησυχητικό είναι και το γεγονός ότι το 96,4% των φοιτητών/τριών δεν επικοινώνησαν με καμία από τις αρμόδιες δομές του Ιδρύματος για τα περιστατικά αυτά, κυρίως διότι δεν τα θεώρησαν αρκετά σοβαρά ώστε να τα αναφέρουν (σε ποσοστό 58,4%) και επειδή πίστευαν ότι οποιαδήποτε αναφορά δεν θα έχει αποτέλεσμα (σε ποσοστό 32,5%). Όπως δήλωσαν οι ίδιοι/ες οι φοιτητές/τριες, σε ποσοστό 67,4%, περιστατικά όπως αυτά φαίνονται συνηθισμένα.
Έμφυλος χάρτης ΑΠΘ: Γυναίκες σε διοικητικές θέσεις και όχι στελέχη
Σχετικά με την έμφυλη κατανομή στα όργανα διοίκησης, ηγεσίας και λήψης αποφάσεων στο ΑΠΘ, σύμφωνα με έρευνα στο πλαίσιο του RESET, γυναίκες μέλη ΔΕΠ κατέχουν τέτοιες θέσεις, ωστόσο τα ποσοστά είναι σημαντικά χαμηλά καθώς στις 9 από τις 11 σχολές του ΑΠΘ, η συντριπτική πλειοψηφία των μελών ΔΕΠ Α’ και Β’ βαθμίδας είναι άνδρες. Όσον αφορά το διοικητικό προσωπικό, το μεγαλύτερο ποσοστό των θέσεων ευθύνης καταλαμβάνεται από γυναίκες.
Σύμφωνα με την πρόεδρο της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων και Καταπολέμησης των Διακρίσεων του ΑΠΘ και Συντονίστρια των Επιτροπών Ισότητας των Φύλων των ΑΕΙ, καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ Δήμητρα Κογκίδου, τα αποτελέσματα της ποιοτικής έρευνας του RESET έδειξαν ότι τα στερεότυπα που υπάρχουν σχετικά με τις ηγετικές δεξιότητες και ικανότητες των γυναικών καθώς επίσης και το γεγονός ότι οι γυναίκες συχνά καλούνται να επιλέξουν μεταξύ καριέρας σε ηγετικές θέσεις και οικογενειακής μέριμνας, χωρίς να υπάρχουν διαθέσιμοι μηχανισμοί ή πολιτικές για να τις υποστηρίξουν, λειτουργούν ως ανασταλτικοί παράγοντες για την ανέλιξη των γυναικών στις ανώτερες και ανώτατες θέσεις στελεχών του ιδρύματος.
Σχετικά με την έμφυλη κατανομή του προσωπικού, τις προσλήψεις και την εξέλιξη της σταδιοδρομίας στο ΑΠΘ, φαίνεται να υπάρχει οριζόντιος και κάθετος επαγγελματικός διαχωρισμός αφού στην πλειονότητα των Σχολών, οι θέσεις ακαδημαϊκού προσωπικού καταλαμβάνονται κατεξοχήν από άνδρες. Εξαιρέσεις παρατηρούνται στη Φιλοσοφική και στην Παιδαγωγική Σχολή. Αντίθετα, όσον αφορά το διοικητικό προσωπικό, το μεγαλύτερο ποσοστό των θέσεων καλύπτεται από γυναίκες.
Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων
Ως μία σημαντική στιγμή για το ΑΠΘ χαρακτήρισε την παρουσίαση του Σχεδίου Δράσης για την Ισότητα των Φύλων ο πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καθηγητής Νικόλαος Παπαϊωάννου, εκφράζοντας την πεποίθησή του ότι θα αξιοποιηθεί αποτελεσματικά γιατί, «η ενσωμάτωση της αρχής της ισότητας των φύλων με σαφή και δεσμευτικό τρόπο στο στρατηγικό σχεδιασμό των ΑΕΙ μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ύπαρξη συγκεκριμένου και ολοκληρωμένου σχεδιασμού όπως αυτός που επιχειρείται».
Την ευχή να ανταποκριθεί θετικά η πανεπιστημιακή κοινότητα του ΑΠΘ σε αυτήν την πρόκληση και να την αξιοποιήσει αποτελεσματικά, εξέφρασε, από την πλευρά της, η κ. Κογκίδου. «Εύχομαι να μην θεωρηθεί το Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων (ΣΔΙΦ) ως διεκπεραίωση μιας τυπικής διοικητικής υποχρέωσης, που αποτελεί προϋπόθεση για τη δυνατότητα πρόσβασης στη χρηματοδότηση της έρευνας από τον Ορίζοντα Ευρώπη (Horizon Europe) – του νέου Προγράμματος Πλαισίου της ΕΕ», είπε.
Πριν από την έναρξη της εκδήλωσης στο Κέντρο Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων, φοιτητές συγκεντρώθηκαν έξω από το κτίριο και φώναξαν συνθήματα κατά του πρύτανη, ενώ μια ομάδα μπήκε στον χώρο της εκδήλωσης, φώναξε συνθήματα και πέταξε τρικάκια.
