Πριν από περίπου 25 χρόνια το EuroNCAP πραγματοποίησε την πρώτη δοκιμή σύγκρουσης. Ήταν τότε ένα ανθρώπινο ομοίωμα μέσα σε ένα αυτοκίνητο, το οποίο έπεσε σε τοίχο με 64χλμ/ώρα. Το θέαμα έφερε σε άβολη θέση όλους όσους το παρακολούθησαν και προκάλεσε έντονο προβληματισμό για την ασφάλεια που παρείχε το αυτοκίνητο. Τότε την συντριβή την παρακολούθησαν επιστήμονες, μηχανικοί, σχεδιαστές αυτοκινήτων και άνθρωποι του χώρου της αυτοκίνησης. Μάλιστα κινηματογραφήθηκε σε εξαιρετικά αργή κίνηση. Το ίδιο άβολο θέαμα προκάλεσε και η σύγκρουση από το πλάι με 50 χλμ/ώρα. Σήμερα πολλά χρόνια μετά, η πληροφόρηση που πρόσφερε για την ασφάλεια των αυτοκινήτων το EuroNCAP αποδείχθηκε ανεκτίμητη.
Πριν την λειτουργία του Ανεξάρτητου Οργανισμού EuroNCAP οι αγοραστές μπορούσαν να έχουν ως πληροφόρηση για την ασφάλεια του αυτοκινήτου τους, μόνο αυτά που έλεγαν οι κατασκευαστές.
Κανένα από τα πρώτα επτά αυτοκίνητα σουπερμίνι που δοκίμασε το EuroNCAP δεν είχε καλή απόδοση. Βαθμολογήθηκαν μεταξύ ενός και τριών αστέρων από τα τέσσερα αστέρια που ήταν τότε. Διαβάζοντας τις πρώτες αναφορές των δοκιμών σήμερα, διαπιστώνουμε πόσα λίγα χαρακτηριστικά ασφαλείας είχαν παλιότερα τα αυτοκίνητα την δεκαετία του ’90. Το Volkswagen Polo, το οποίο πέρασε τον πρώτο γύρο δοκιμών με τρία αστέρια, πρόσφερε μόνο μπροστινούς προεντατήρες ζωνών ασφαλείας και μπροστινό αερόσακο οδηγού. Το Rover 100 υπέστη τόσο μεγάλη ζημιά που οι κατασκευαστές αναγκάστηκαν τον επόμενο χρόνο να σταματήσουν την παραγωγή του.
Το πρώτο διάστημα οι κατασκευαστές ισχυρίστηκαν ότι οι δοκιμές του EuroNCAP ήταν τόσο σκληρές που κανένα όχημα δεν μπορούσε να πάρει τέσσερα αστέρια. Όμως πέντε μήνες αργότερα, το Volvo S40 έγινε το πρώτο αυτοκίνητο που πέτυχε τέσσερα αστέρια για την προστασία των επιβατών χάρη στους μπροστινούς και τους πλευρικούς αερόσακούς του. Ήταν το εφαλτήριο για τις εταιρείες να προσπαθούν να βγάζουν στην παραγωγή ασφαλή αυτοκίνητα, έχοντας την ασφάλεια των επιβατών σε πρώτο πλάνο.
Από τότε πέρασαν περίπου 25 χρόνια (ο Οργανισμός δημιουργήθηκε το 1996, αλλά οι πρώτες δοκιμές έγιναν το 1997) και η διαφορά μεταξύ του 1997 και του 2022 δείχνει την μεγάλη εξέλιξη που υπήρξε στην ασφάλεια των οχημάτων. Με περισσότερο από το 90% των συγκρούσεων να οφείλονται σε ανθρώπινο λάθος, σήμερα τα συστήματα ADAS προσφέρουν εντυπωσιακά αποτελέσματα στη μείωση του αριθμού των ατυχημάτων και ανεβάζουν κατακόρυφα τα επίπεδα της ασφάλειας των οδηγών.
Το έργο των κατασκευαστών γίνεται ευκολότερο χάρη στα δεδομένα και τις γνώσεις που προσφέρουν η τηλεματική, οι κάμερες σε όλο το αυτοκίνητο μέσα και έξω, τα συνδεδεμένα οχήματα και τα ανδρείκελα τα οποία είναι εξοπλισμένα με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Όλοι παρακολουθούν τις οδηγικές επιδόσεις των μοντέλων που δοκιμάζονται και εντοπίζουν τα κακώς κείμενα και προσπαθούν να δώσουν λύσεις σε ακραίες οδηγικές συμπεριφορές, όπως η υπερβολική ταχύτητα, η απότομη επιτάχυνση, το φρενάρισμα και η αποσπασμένη οδήγηση. Έτσι διαμορφώνονται οι αναλύσεις των επιπέδων ασφαλείας και κατόπιν γίνονται οι υπολογισμοί του επιπλέον κόστους σε ένα μοντέλο, σε περίπτωση που υπάρξει πρόσθετη τεχνολογία.
Μετά από 25 χρόνια βρισκόμαστε σε ένα ακόμη κομβικό σημείο που έχει να κάνει με την ασφάλεια των επιβατών, των πεζών και των ποδηλατών. Είναι τα αυτοκίνητα αυτόνομης οδήγησης, όπου σύμφωνα με τις προβλέψεις, θα εξαλείψουν εντελώς τις συγκρούσεις και τα ατυχήματα. Μέχρι τότε οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων θα πρέπει να κινούνται με γνώμονα την ασφάλεια και να αντιμετωπίζουν την ίδια πρόκληση όπως έκαναν το 1997 κατά τη διάρκεια της πρώτης δοκιμής, προκειμένου να βγάλουν στους δρόμους ασφαλέστερα οχήματα, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου οι οδηγοί θα κινούνται με απόλυτη ασφάλεια.
