Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα στο Συμβούλιο της ΕΕ να δοθεί στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη το καθεστώς υποψήφιας χώρας προς ένταξη στην ΕΕ, υπό την προϋπόθεση ότι η χώρα θα κάνει κάποια βήματα προόδου.
«Αναμένουμε από την ηγεσία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης να εκμεταλλευτεί πλήρως αυτή την ευκαιρία και να προχωρήσει στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις το συντομότερο δυνατό», δήλωσε ο Επίτροπος για τη Διεύρυνση, Όλιβερ Βάρχελι, παρουσιάζοντας την έκθεση προόδου της Επιτροπής για τη χώρα. «Η παραχώρηση καθεστώτος υποψήφιας χώρας είναι μια προσφορά που συνοδεύεται από υψηλές προσδοκίες. Όλα τα μάτια είναι στραμμένα τώρα στην πολιτική ελίτ της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, σε συνέχεια των γενικών εκλογών της 2ας Οκτωβρίου», ανέφερε ο Επίτροπος για τη Διεύρυνση.
Ειδικότερα, η Επιτροπή στην έκθεσή της τονίζει ότι μετά την αίτηση της Σερβίας-Ερζεγοβίνης για ένταξη στην ΕΕ τον Φεβρουάριο του 2016, η χώρα πρέπει να εκπληρώσει 14 βασικές προτεραιότητες που αφορούν τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα θεμελιώδη δικαιώματα και τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης. Αυτό απαιτείται προκειμένου η Επιτροπή να συστήσει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Η έκθεση υπενθυμίζει ότι τον Ιούνιο του 2022, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε την προθυμία του να χορηγήσει το καθεστώς της υποψήφιας χώρας στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και για τον σκοπό αυτό κάλεσε την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των 14 βασικών προτεραιοτήτων, προκειμένου το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επανέλθει και να αποφασίσει για το θέμα. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την εφαρμογή των 14 βασικών προτεραιοτήτων από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και θα υποβάλει έκθεση με βάση την περαιτέρω πρόοδο επί τόπου.
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη συνεχίζει να εφαρμόζει τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης, η οποία, μαζί με την Ενδιάμεση Συμφωνία που εφαρμόζεται από το 2008, επέτρεψε τη σταδιακή απελευθέρωση του εμπορίου με την ΕΕ και την αμοιβαία αδασμολόγητη πρόσβαση για τα περισσότερα αγαθά.
Παρά τη δημόσια δέσμευση των πολιτικών κομμάτων στον στρατηγικό στόχο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που επιβεβαιώθηκε στις Βρυξέλλες τον Ιούνιο του 2022 σε μια πολιτική συμφωνία για τις αρχές για τη διασφάλιση μιας λειτουργικής Βοσνίας-Ερζεγοβίνης που προχωρά στον ευρωπαϊκό δρόμο, δεν έγιναν συγκεκριμένες μεταρρυθμιστικές ενέργειες, τονίζει η Επιτροπή. «Η βαθιά πολιτική πόλωση και η διαφωνία μεταξύ των κύριων κομμάτων του κυβερνώντος συνασπισμού οδήγησε σε αδιέξοδο το έργο των δημοκρατικών θεσμών και τις μεταρρυθμίσεις στην πορεία της ΕΕ», αναφέρει η έκθεση. Οι θεσμοί άρχισαν να επιστρέφουν στη λειτουργία τους την άνοιξη του 2022 και στη συνέχεια λήφθηκαν ορισμένα βήματα για να αρχίσουν να αντιμετωπίζονται οι καθυστερημένες μεταρρυθμίσεις.
Επισημαίνεται, επίσης, ότι τα πολιτικά κόμματα δεν συμφώνησαν για συνταγματικές και εκλογικές μεταρρυθμίσεις, ενώ το Κοινοβούλιο απέρριψε μεταρρυθμίσεις για το κράτος δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των συγκρούσεων συμφερόντων και της ακεραιότητας στο δικαστικό σώμα, οι οποίες παραμένουν σε εκκρεμότητα και αναμένεται να εγκριθούν.
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη έλαβε την πρώτη δόση 125 εκατ. ευρώ σε ευνοϊκά δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής από την Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2021. Η εκταμίευση της δεύτερης δόσης ακυρώθηκε τον Ιούνιο του 2022 επειδή η χώρα δεν τήρησε τους συμφωνηθέντες όρους πολιτικής.
