Σήμερα πετροβολούμε ή μάλλον πετρολεξιλογούμε, μια που οι περισσότεροι από εμάς αφήσαμε τις πέτρες, πετραδάκια, βουνά και ακροθαλασσιές, παρέα με τα πετροχελίδονα κι επιστρέψαμε στις πόλεις και τους τόπους μόνιμης κατοικίας, έτοιμοι να ξεκινήσουμε μια καινούργια χρονιά.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη Γεωργάνα
Πέτρα η λέξη μας, αβέβαιης ετυμολογίας, ίσως συνδέεται με τη γλώσσα των αρχαίων Χετταίων που είχαν πολύ σπουδαίο πολιτισμό στην Μικρά Ασία και την Εγγύς Ανατολή. Οι Χετταίοι, λοιπόν, που είναι γνωστοί για την επεξεργασία του σιδήρου και τη σφηνοειδή γραφή, είχαν την peru-na, με την ίδια σημασία με τη δική μας πέτρα, αυτήν του βράχου, του ογκόλιθου.
Η δική μας πέτρα πρωτοεμφανίζεται στα ομηρικά κείμενα. Στη ραψωδία ι μιλά ο Οδυσσέας στους Φοίνικες, αποκαλύπτει ποιος είναι και τους λέει τα βάσανά του. Ένα από αυτά ήταν και η ταλαιπωρία του στη χώρα των Κυκλώπων. Εκεί ο ήρωάς μας διηγείται ότι ο τεραστίων διαστάσεων, Πολύφημος, έκλεισε την πόρτα της σπηλιάς του, αφού έβαλε μπροστά μια μεγάλη πέτρα: τόσσην ἠλίβατον πέτρην ἐπέθηκε θύρῃσιν. (Οδύσσ. Ι 243).
Η Ελλάδα μας φημίζεται για τις πέτρες και το πετρώδες έδαφός της, τα θραύσματα βράχων σε ποικίλα σχήματα και χρώματα, μαύρα, άσπρα, γυαλιστερά, επίπεδα και κοφτερά.
Ακριβώς αυτό το πετρώδες και άγονο έδαφος έκανε κάποιους που πραγματικά έστυβαν την πέτρα, είναι δηλαδή πολύ δυνατοί και δραστήριοι, να ρίξουν μαύρη πέτρα πίσω τους, να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να φύγουν μακριά, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή αλλού, χωρίς να επιθυμούν να ξαναγυρίσουν.
Μαύρη πέτρα πίσω της έχει ρίξει και η νέα γενιά τώρα, φεύγοντας για το εξωτερικό για σπουδές και εργασία και για τα δύο, γιατί εμείς οι παλαιότεροι τους κληροδοτήσαμε μια πατρίδα με πολλά στραβά και λίγο ή πολύ είμαστε για να μας πάρουν με τις πέτρες.
Η συνήθεια της μετανάστευσης, βέβαια, είναι πολύ παλιά και όποια πέτρα και να σηκώσεις θα βρεις από κάτω της Ρωμιούς που φημίζονται για τη δραστηριότητά τους. Είναι, όπως λέει η λαϊκή ρήση, πέτρες που κυλούν και που δεν πιάνουν μούχλα, με άλλα λόγια πάνε από εδώ, πάνε από εκεί, δεν κάθονται καθόλου.
Η πέτρα βρίσκεται παντού στη ζωή μας και στην καθημερινότητά μας. Ακόμα και η επικαιρότητα έχει τις πέτρες της. Πολιτικοί με δηλώσεις και πράξεις τους γίνονται η πέτρα του σκανδάλου, αφορμή για να ξεσπάσει σκάνδαλο, σούσουρο και αναταραχή.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε είχε κι αυτό τις πέτρες του, αφού η φονική πυρκαγιά στο Μάτι δεν άφησε πέτρα για πέτρα, ισοπέδωσε έναν ολόκληρο οικισμό, μαζί με αυτόν και τη διάθεσή μας. Όσο κι αν ρίξαμε την πέτρα του αναθέματος σε υπεύθυνους και συνυπεύθυνους ο ανθρώπινος πόνος δεν έχει ακόμη απαλυνθεί, η θλίψη δεν έχει γλυκάνει. Οι συμπολίτες μας, όσοι επιβίωσαν, πέρασαν τις Συμπληγάδες Πέτρες, σαν άλλοι ήρωες της Αργοναυτικής Εκστρατείας.
Η πέτρα έχει κι άλλα αρνητικά, όπως όταν κατοικοεδρεύει στο νεφρό ή στα νεφρά και τη χολή, ακόμη κι αν είναι απλή πετρούλα.
Μια πέτρα έχει τα ωραία της, όταν είναι μονόπετρο δαχτυλίδι, με πετράδι ακριβό και πολυτελές.
Πέτρα έχει μέσα του και ο Πέτρος, από το εξελληνισμένο αραμαϊκό Cepha το βράχος, ο πετροπόλεμος, ο πετροφυής, η πετρολογία, ο πετροκότσυφας, η πετροπέρδικα, το πετροκέρασο, το πετρόχορτο, η πετριά, ο πετρίτης, το γεράκι που το γύμναζαν για το κυνήγι και πολλά άλλα πετροσχετικά.
Στο καθένα από αυτά αξίζει ένα ξεχωριστό αρθράκι.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
