Τις βασικές αρχές σχεδίου νόμου που θα αναδιοργανώνει τον ΟΣΕ και την ΕΡΓΟΣΕ παρουσίασαν κατά τη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστας Καραμανλής και ο υφυπουργός Υποδομών κ. Γιώργος Καραγιάννης.
Στις βασικές του αρχές, το νομοσχέδιο προβλέπει:
1. Διαχωρισμός εταιρειών
Με το νομοσχέδιο διαχωρίζονται οι εταιρείες ΟΣΕ Α.Ε. και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε., με σαφή διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων τους και το σύνολο των μετοχών της ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. μεταβιβάζεται στο Ελληνικό Δημόσιο.
2. Ρόλος του υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών
Το υπουργείο θα έχει την εποπτεία των δύο εταιρειών και μέσω του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδιασμού Μεταφορών θα καθορίζει το μακροχρόνιο σχεδιασμό των έργων, ενώ παράλληλα είναι υπεύθυνο για τη θέσπιση πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης των εταιρειών.
3. Συμβάσεις Απόδοσης
Η υλοποίηση του σχεδιασμού θα παρακολουθείται μέσω ετήσιων συμβάσεων απόδοσης ως προς την επίτευξη των στόχων μεταξύ του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και καθεμιάς από τις δύο εταιρείες, σύμφωνα με τις νέες τους αρμοδιότητες. Οι ετήσιες αμοιβές των προέδρων και των διευθυνόντων συμβούλων θα εξαρτώνται από την επίτευξη των στόχων αυτών.
4. Επιλογή Διοικήσεων
Η εκλογή και η σύνθεση των διοικήσεων θα αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με βάση τον νόμο για το Επιτελικό Κράτος. Για την επιλογή των διοικήσεων θα συγκροτηθεί Επιτροπή Επιλογής που θα απαρτίζεται από τουλάχιστον τρία μέλη: εκπρόσωπο/ους του υπουργείου, εκπρόσωπο της ΕΕΣΥΠ και έναν ανεξάρτητο αξιολογητή με διεθνή εμπειρία σε θέματα ανθρώπινου δυναμικού.
5. Αρμοδιότητες Εταιρειών
Ο ΟΣΕ – ως Διαχειριστής Υποδομής – θα αναλάβει τη διαχείριση της σιδηροδρομικής υποδομής και όλων των εργασιών που απαιτούνται για το σιδηροδρομικό δίκτυο σε λειτουργία.
Η ΕΡΓΟΣΕ – ως Διαχειριστής Έργων – θα επικεντρωθεί στην ανάληψη νέων έργων σιδηροδρομικής υποδομής εκτός του εν λειτουργία δικτύου, όπως νέες χαράξεις και επεκτάσεις υφιστάμενου δικτύου. Η ΕΡΓΟΣΕ θα αναλαμβάνει επίσης εργασίες αναβάθμισης στο υφιστάμενο δίκτυο που απαιτούν διακοπή στη λειτουργία της γραμμής (όπως υπογειοποίηση γραμμής), η ευθύνη όμως της γραμμής θα παραμένει στον ΟΣΕ.
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής, μεταξύ άλλων επεσήμανε ότι με τη συγκεκριμένη παρέμβαση εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό «με όραμα, σε μια 5ετία από σήμερα, η Ελλάδα να έχει μετατραπεί σε έναν πραγματικό κόμβο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Κι αυτό το πετυχαίνουμε με πλάνο επενδύσεων 4,5 δις σε πολύ σημαντικά σιδηροδρομικά έργα. Προχωρούμε στην αναβάθμιση του ρόλου των λιμανιών μας, συνδέοντάς τα με τον σιδηρόδρομο, ώστε η χώρα μας να έχει τη δυνατότητα να πρωταγωνιστήσει ως πολλαπλός κόμβος υποδομών, μεταφορών κι ενέργειας της ευρύτερης περιοχής. Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στους λιμένες της Θεσσαλονίκης και της Αλεξανδρούπολης. Αλλάζουμε, δηλαδή, το μοντέλο παραγωγής, ώστε όλα αυτά να έχουν υλοποιηθεί μέχρι το 2028. Διότι τώρα είναι η στιγμή να εκμεταλλευτούμε τη γεωπολιτική και γεωστρατηγική θέση της Βόρειας Ελλάδας, και του λιμένα της Αλεξανδρούπολης. Τώρα είναι η στιγμή που πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό και αξιόπιστο εμπορευματικό hub για το bypass των στενών προς τις χώρες του Ευξείνου Πόντου αλλά και πιο μακριά».
Από την πλευρά του ο υφυπουργός Υποδομών κ. Γιώργος Καραγιάννης τόνισε: «Με το νομοσχέδιο αναδιάρθρωσης του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ επιχειρούμε τη βελτίωση της λειτουργίας τους και την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Με τη μεταρρύθμιση αυτή θα καταστήσουμε το μέσο ελκυστικό, θα εξαλείψουμε τις χρόνιες καθυστερήσεις στην ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό του δικτύου. Παράλληλα, θα αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητά του ανοίγοντας τον δρόμο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών. Στόχος μας είναι ο σιδηρόδρομος να αποκτήσει τη θέση που του αξίζει και οι πολίτες να έχουν στη διάθεσή τους ποιοτικές υπηρεσίες».
