Στο προηγούμενο μου άρθρο τόνισα τους λόγους και τις αιτίες που ένα παιδί θα φερθεί βίαια ή επιθετικά. Και αφού τονίστηκαν οι αιτίες, θα αναφερθώ στους ενδεδειγμένους τρόπους αντίδρασης σε μια τυχόν παιδική επίθεση.
Της Σύλιας Θεοδοσοπούλου *
Οι τρόποι που θα αναφέρω βασίζονται στο μοντέλο «Παρέμβασης των σχέσεων εμπιστοσύνης» (TBRI) όπως αυτό διαμορφώθηκε από την Karyn Purvis και τoν David Cross. Για να μιλήσουν για ιδανική παρέμβαση στα επιθετικά παιδιά μίλησαν για μια αντίδραση I.D.E.A.L . Δηλαδή, για μια απάντηση Γρήγορη (Immediate), Άμεση (Direct), Αποτελεσματική (Efficient), Βασισμένη στην Κίνηση (Action-Based) καθώς και Βασισμένη στην Συμπεριφορά του παιδιού (Leveled at the Behavior).
Για να δούμε αναλυτικότερα τι σημαίνουν τα αρχικά I.D.E.A.L. θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι μιλάμε για τέσσερα επίπεδα αντίδρασης. Ξεκινώντας από το πιο απλό σιγά σιγά προχωράμε στο επόμενο χωρίς να είναι αναγκαίο ότι θα προχωρήσουμε και στα τέσσερα επίπεδα. Πάντα έχοντας στο μυαλό μας την ιδανική συμπεριφορά.
- Immediate/ Γρήγορη
- Direct / Άμεση
- Efficient / Αποτελεσματική
- Action-Based / Βασισμένη στην Κίνηση
- Leveled at the Behavior / Βασισμένη στην Συμπεριφορά
Γνωρίζουμε από έρευνες στον εγκέφαλο των παιδιών, ότι αν η απάντηση μας είναι Γρήγορη (immediate), δηλαδή μέσα σε τρία δευτερόλεπτα, τότε το παιδί μαθαίνει.
Αν η απάντηση μας είναι Άμεση (Direct), και ο γονιός δεν στέκεται από μακριά βλέποντας τηλεόραση, αλλά αντίθετα σκύψει κοντά στο παιδί και το πιάσει απαλά, τότε το παιδί θα μάθει.
Ξεκινάμε λοιπόν με μια ήρεμη προσέγγιση. Όταν θα μας πει: -Δεν το σταματάω να παίζω στον υπολογιστή! Εμείς Γρήγορα και Άμεσα αλλά Αποτελεσματικά (Efficient), θα ρωτήσουμε χαριτολογώντας: -Μου το ανακοινώνεις ή μήπως με ρωτάς;
Και ελπίζουμε να μας πει: -Μήπως θα μπορούσα να μην το σταματήσω να παίζω ακόμα;
Και εμείς πάντα με επιβράβευση, θα του πούμε: -Σε ευχαριστώ που με ρώτησες!
Αν όμως δεν σταματήσει εκεί, και στη συνέχεια μας πει: -Όχι, στο λέω! Δεν θα σταματάω!
Τότε, εμείς, τότε θα δώσουμε δύο επιλογές στο παιδί: -Αγάπη μου έχεις δύο επιλογές. Ή θα σε πάω για ύπνο στο δωμάτιο σου ή θα έρθεις μαζί μας να φάμε, αλλά δεν μπορείς να παίξεις άλλο στον υπολογιστή.
Παρόλα αυτά, υπάρχει η περίπτωση το παιδί να συνεχίσει. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να μας πει: -Όχι, είσαι άσχημη και χαζή και δεν σταματάω να παίζω ό,τι και να μου λες εσύ!
Τότε, προσπαθούμε να λύσουμε την διαφωνία χωρίς να προκαλέσουμε πυρηνικό πόλεμο λέγοντας ήρεμα: –Αν ζητάς συμβιβασμό. Τότε να το ζητήσεις με πιο ήρεμες λέξεις.
Είναι σημαντικό σε αυτό το σημείο, να συνειδητοποιήσουμε ότι ο στόχος μας είναι να δώσουμε φωνή και λόγο στο παιδί. Να συνδεθούμε μαζί του και να μπορέσουμε μαζί να λύσουμε μια διαμάχη.
Και τότε θα μας πει: -Μπορώ να μην σταματήσω να παίζω; Βαριέμαι όταν τρώτε και μου αρέσει αυτό το παιχνίδι.
Και πάλι έρχεται η επιβράβευση: -Σε ευχαριστώ που ήσουν ειλικρινής μαζί μου.
Έτσι χτίζεται η σχέση. Χωρίς βία και με προσπάθεια για να ακούσουμε το παιδί.
Για το τέλος, αφήνω το πιο «δύσκολο». Εκείνο το σημείο, που το παιδί έχει ξεφύγει, χρησιμοποιεί βία και άσχημο λεξιλόγιο. Όταν φωνάζει και σπάει πράγματα, αντί για Time-out κάνουμε Time-in.
Αυτό δηλαδή σημαίνει πως «μπλέκομαι» με το παιδί. Το κρατάω σε μια σφιχτή/ προστατευτική αγκαλιά, κρατώντας τον/την μακριά από τους άλλους και σε ασφάλεια από τον εαυτό του/της. Αφήνω χρόνο να σκεφτεί και μένω δίπλα του/ της μέχρι να είναι έτοιμος/η.
Αυτή η αντίδραση μας λειτουργεί πολύ καλά και στους εφήβους. Αλλά να ξέρετε, πως προσπαθώ η συμπεριφορά μου να είναι προσανατολισμένη στην συμπεριφορά του παιδιού και όχι στο παιδί το ίδιο.
Φυσικά, κλείνοντας να τονίσω πως η διαπαιδαγώγηση είναι ευκολότερη όσο μικρότερη είναι η ηλικία του παιδιού. Σε αυτό το σημείο σας προτείνω να παρακολουθήσετε βίντεο μου στο YouTube όπου αναλύω την συγκεκριμένη τεχνική. Ωστόσο, να ξέρετε ότι εδώ ήταν ένα μικρό κομμάτι της.
Βιβλιογραφία:
https://empoweredtoconnect.org/resources/responding-to-aggressive-and-violent-behavior/
https://www.youtube.com/watch?v=cuDH85R3rtc2
https://www.youtube.com/watch?v=uvFkWhMKXKI&t=3s
https://www.mainechildrenshome.org/blog/the-ideal-response
https://www.youtube.com/watch?v=761xx61-q1c
* Η Σύλια Θεοδοσοπούλου είναι ψυχολόγος με ειδίκευση στα παιδιά
