Ωραία η ανάπτυξη και το ποσοστό του 8% ειδικότερα εν μέσω πανδημίας και παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Πολύ καλό και το γεγονός της αύξησης της πιστοληπτικής μας ικανότητας, μετά τα απανωτά σοκ των τελευταίων ετών και των μνημονίων. Καλοδεχούμενες και οι πολυπόθητες επενδύσεις, που από ότι φαίνεται θα είναι πολλές και ιδιαίτερα αξιόλογες.
Όμως, υπάρχει ένα μεγάλο «όμως». Πώς θα μεταφραστεί αυτό στην καθημερινότητα και κυρίως στην τσέπη των Ελλήνων, που από την οικονομική κρίση και τα μνημόνια και μετά, βίωσαν τη σοκαριστική οικονομική απώλεια σχεδόν των ⅔ των μισθών τους; Πότε η ανάπτυξη και οι επενδύσεις θα φέρουν πραγματικό εισόδημα, αυξήσεις στους μισθούς και επιστροφή ανθρώπινου κεφαλαίου;
Προς το παρόν ακούμε μόνον ποσοστά και βλέπουμε μόνον ανακοινώσεις, μαζί με μεγάλες αυξήσεις κυρίως στην ενέργεια, αλλά και σε βασικά αγαθά. Η ανάπτυξη δεν μας έχει χτυπήσει ακόμα την πόρτα του σπιτιού μας, σε αντίθεση με το ρεύμα, το αέριο και το πετρέλαιο που την… γκρέμισαν. Ναι αν δεν έρθει η ανάπτυξη, δε θα έρθουν και οι αυξήσεις, όμως αν δεν πέσει και λίγο χρήμα στην τσέπη, η ανάπτυξη δε θα δώσει πολλά από μόνη της, ούτε στους πολίτες, ούτε στην κυβέρνηση.
Το πολυσυζητημένο brain drain που υποτίθεται ότι θα πολεμούσαμε με καλύτερες εργασιακές συνθήκες και πιο αξιοπρεπείς μισθούς, δεν φαίνεται να αντιμετωπίζεται, αφού ακούγοντας τα νέα παιδιά και τους μισθούς που εισπράττουν στο ξεκίνημα τους, μάλλον όλοι μας θα θέλαμε να το βάλουμε στα πόδια. Η αύξηση του κατώτατου μισθού είναι μια καλή αρχή, είναι όμως ελάχιστη μιας και ο κατώτατος μισθός είναι και αυτός από μόνος του ελάχιστος για να καλύψεις έξοδα και υποχρεώσεις. Οι συντάξεις παραμένουν στάσιμες (και σε πολλές περιπτώσεις μειώνονται) και ένας τουρισμός από μόνος του, δυστυχως δεν μπορεί να φέρει την άνοιξη.
Αν λοιπόν οι υποχρεώσεις δεν καλύπτονται και άρα σίγουρα δεν περισσεύουν χρήματα για να «πέσουν» στην αγορά, τότε ακόμα δεν έχουμε βγει από το τούνελ. Ναι μεν κινείται ο τουρισμός και σιγά σιγά και real estate, αλλά στην πλειοψηφία τους κινούνται με χρήματα ξένων και όχι Ελλήνων. Οι Έλληνες πασχίζουν ακόμα να κερδίσουν κάτι από τα χαμένα τους και η μεσαία τάξη που εξατμίστηκε σαν ατμός τα προηγούμενα χρόνια, απέχει πολύ από τα επανέλθει έστω και στο ελάχιστο.
Αν λοιπόν δεν γίνουν συντονισμένες κινήσεις για να μετατραπεί το ποσοστό σε απτό χρήμα, τότε οι πανηγυρισμοί θα πρέπει να ρίξουν τόνους και η σκληρή δουλειά να συνεχιστεί μέχρι να αποφέρει καρπούς. Τα πρώτα βήματα σαφώς έχουν γίνει και κανείς δεν περιμένει θαύματα από τη μια μέρα στην άλλη, αναλογιζόμενοι και το πώς είμασταν. Αισιοδοξία υπάρχει και όρεξη από πλευράς κυβέρνησης επίσης υπάρχει. Αλλά δεν αρκούν για να «ζεσταθεί» η τσέπη του μέσου πολίτη…
«Ευημερούν οι αριθμοί και δυστυχούν οι άνθρωποι», είχε πει ο Γεώργιος Παπανδρέου στη δεκαετία του 1960. Έχουν αλλάξει πολλά από τότε;
