Συνέντευξη του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Χρήστου Σπίρτζη προς το Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και τη δημοσιογράφο Βάσω Κουτσούμπα
Ερ.: Κύριε υπουργέ, ζούμε μια τραγωδία. Τι πήγε στραβά και θρηνούμε τόσους συνανθρώπους μας;
Απ.: Ζήσαμε έναν εφιάλτη και ζούμε μια τραγωδία. Μπορούμε να αναφέρουμε όσα όλοι γνωρίζουμε για τις παθογένειες χρόνων στο πολεοδομικό χάος, στην αυθαίρετη δόμηση, στους στενούς δρόμους, στις κλειστές παραλίες, στα ακαθάριστα δάση και οικόπεδα, στα δομημένα ρέματα. Μπορούμε να αναφέρουμε τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης με την υποστελέχωση κρίσιμων υπηρεσιών, με την ελλιπή υλικοτεχνική υποδομή, με τις ελλείψεις των δομών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Μπορούμε να αναφέρουμε τις συγκυρίες της μαύρης ημέρας με τις ακραίες καιρικές συνθήκες, τα πολλαπλά μέτωπα πυρκαγιών, τη μετατόπιση μεγάλου μέρους των πυροσβεστικών δυνάμεων στην περιοχή της Κινέττας για την πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει νωρίτερα εκεί και ο διαμερισμός των δυνάμεων σε πολλά αντιδιαμετρικά μέτωπα στη συνέχεια. Θα ήταν, όμως, ανεύθυνο να πει οποιοσδήποτε, μη ειδικός, τι ακριβώς έγινε επιχειρησιακά, ποιες οι σωστές επιλογές και ποιες οι λαθεμένες.
Ερ.: Υπήρχε κατά τη γνώμη σας τρόπος να αποτραπεί αυτή η τραγωδία;
Απ.: Θα μπορούσε να αποτραπεί η τραγωδία στο Μάτι, στην Μάνδρα, στην Ηλεία και όλες όσες έχουμε ζήσει αν είχε ολοκληρωθεί και εφαρμοσθεί ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός. Αν δεν είχαν στηριχθεί πολιτικοί, κόμματα, δημοτικοί άρχοντες σε μια στρεβλή πολιτική γης. Αν είχαν ολοκληρωθεί τα απαραίτητα εργαλεία όπως το δασολόγιο, το κτηματολόγιο, τα πολεοδομικά σχέδια, οι χρήσεις γης, που ακόμη και σήμερα δεν επιθυμούν μεγάλα και μικρότερα συμφέροντα.
Αν δεν είχαν αναπτυχθεί πολιτικές που αναπαρήγαγαν ένα αλισβερίσι με την κοινωνία, για την ανάπτυξη της αυθαίρετης δόμησης, κρατώντας τους πολίτες σε ομηρία.
Θα μπορούσε να αποτραπεί η τραγωδία, αν δεν είχε παραδοθεί μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας και δεν είχε κυριαρχήσει τα χρόνια των μνημονίων, ο δογματισμός για λιγότερο κράτος, που άφησε κρίσιμες υπηρεσίες στους Δήμους, στις περιφέρειες, στις υπηρεσίες υποστελεχωμένες.
Ερ.: Υπάρχουν όμως φωνές που κατηγορούν την κυβέρνηση και τους κρατικούς φορείς για έλλειψη συντονισμού τις κρίσιμες εκείνες ώρες…
Απ.: Αν οι φωνές ανήκουν σε συμπολίτες μας που έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους, σκύβω ταπεινά το κεφάλι αναμένοντας τα πορίσματα των υπεύθυνων δικαστικών αρχών και των πορισμάτων ειδικών επιστημόνων και έμπειρων στελεχών, για να μάθουμε αν και ποιοι έχουν ευθύνες, σε ποιους οργανισμούς ή υπηρεσίες.
Αν οι φωνές ανήκουν σε υπαγορευμένες πολιτικές τακτικές συγκεκριμένων κομμάτων, που φέρουν το κύριο βάρος των παθογενειών και των ελλείψεων ή στα συγκεκριμένα μέσα μαζικής ενημέρωσης, που έχουν αναλάβει την εργολαβία εκμετάλλευσης του ανθρώπινου πόνου και μετατροπής του σε αντιπολιτευτική τακτική δεν θα απαντήσω για να συμβάλω σε έναν κατήφορο πολιτικού ήθους, χωρίς τέλος.
Σε τι άλλωστε ζητάτε να απαντήσω; Σε ερωτήσεις εξόφθαλμης σκοπιμότητας; Σε ερωτήσεις που είναι επιχειρησιακής υφής και όχι πολιτικής απόφασης;
Να σας αναφέρω μερικές: Αν ο πρωθυπουργός είναι άθεος και το πληρώνουμε; Γιατί δεν σταμάτησα ως πρόεδρος του ΤΕΕ, την αυθαίρετη δόμηση; Αν έκανε ή δεν έκανε λάθος η αστυνομία για το πού και πότε έκανε κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, την ώρα των πυρκαγιών; Ποια πυροσβεστικά μέσα ήταν στην φωτιά της Κινέττας από το πρωί και ποια από αυτά πήγαν στον Κάλαμο και ποια στην φωτιά της Ανατολικής Αττικής, στα πολλαπλά μέτωπα;
Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι το σύνολο των μελών της κυβέρνησης ήταν στις θέσεις τους. Όλοι ακόμη και όσοι δεν έχουμε αρμοδιότητα στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών, βοηθούσαμε με κάθε τρόπο, που μας ζητήθηκε είτε από τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είτε από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ο πρωθυπουργός επέστρεψε εσπευσμένα από τη Βοσνία. Έμεινε στο κέντρο επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής για πολλές ώρες. Όλοι έδωσαν συγχαρητήρια στην Πυροσβεστική, στην αστυνομία, στο Λιμενικό, στις ένοπλες δυνάμεις, στους εθελοντές. Δεν είναι τελείως αντικρουόμενη η στάση κάποιων την άλλη μέρα της τραγωδίας, με αυτή των τελευταίων δύο τριών ημερών;
Ερ.: Πολιτική ευθύνη υπάρχει; Πιστεύετε ότι θα έπρεπε να είχαμε παραιτήσεις υπουργών;
Απ.: Την απάντηση την έδωσε ο πρωθυπουργός, με υψηλό αίσθημα ευθύνης, ήθους και περίσσεια ψυχής ανέλαβε την πολιτική ευθύνη, χωρίς να κρυφτεί την ώρα της μάχης πίσω από την παραίτηση κάποιου υπουργού ή στελέχους κρατικού φορέα. Κάλεσε και τους υπουργούς, να κάνουμε το ίδιο. Το κράτος έχει συνέχεια. Επομένως όποιος υπηρετεί σε συγκεκριμένες δημόσιες θέσεις φέρει την πολιτική ευθύνη, σε τέτοια γεγονότα ακόμη και αν έχει προχωρήσει σε μεγάλα βήματα, και θεσμικά και υλοποίησης.
Οι πολίτες βλέπουν το αποτέλεσμα. Αναρτήθηκαν οι δασικοί χάρτες, προχώρησε το κτηματολόγιο, τροποποιήθηκε το χωροταξικό και πολεοδομικό θεσμικό πλαίσιο και προχώρησε ο πολεοδομικός σχεδιασμός, άλλαξε το θεσμικό πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων και έργων. Απαραίτητες προϋποθέσεις για να αντιμετωπισθούν οι παθογένειες, που δεν τολμούσε καμία κυβέρνηση να προχωρήσει εδώ και δεκαετίες.
Όσο υπάρχουν τα εμπόδια πρόσβασης στις παραλίες, όσο τα πολεοδομικά σχέδια δεν υλοποιούνται, όσο τα ρέματα χάνονται, έχουμε κι εμείς την ευθύνη.
Να θυμίσω την ομιλία του πρωθυπουργού στο Υπουργικό Συμβούλιο: «Όταν ολοκληρωθεί αυτή η μάχη, θα συζητήσουμε ψύχραιμα, νηφάλια αλλά και αποφασιστικά κι αν διαπιστωθεί ότι χρειάζονται γενναίες αποφάσεις, μην έχετε καμία αμφιβολία, αυτές θα ληφθούν».
Ερ.: Η επόμενη μέρα. Δώστε μας μια εικόνα από τους ελέγχους που έγιναν από τους μηχανικούς του υπουργείου Υποδομών…
Απ.: Όπως κι εσείς προσωπικά, με τη δημοσιογραφική σας εμπειρία, διαπιστώσατε, οι αυτοψίες από τους μηχανικούς του Υπουργείου Υποδομών, ολοκληρώθηκαν στον πιο σύντομο χρόνο που έχει γίνει ποτέ, υπεύθυνα και αποτελεσματικά. Μέσα σε τέσσερις ημέρες διενεργήθηκαν 3.700 αυτοψίες. Τα αποτελέσματα είναι ενδεικτικά της καταστροφής, που πρέπει να αποκαταστήσουμε. Περισσότερα από τα μισά κτίρια είναι μη κατοικήσιμα και συγκεκριμένα τα 1.873 κτίρια. Από αυτά τα 1.046 δεν επιδιορθώνονται.
Προσπαθούμε με όλες μας τις δυνάμεις να δώσουμε στους συμπολίτες μας τις επόμενες ημέρες τα πρώτα οικονομικά βοηθήματα. Η διαδικασία των αιτήσεων για το έκτακτο βοήθημα των 5.000 ευρώ για τις κατοικίες και των 8.000 ευρώ για τα επαγγελματικά κτίρια ξεκινά αύριο. Οι διαδικασίες είναι απλοποιημένες και χρειάζονται ελάχιστα για την διεκπεραίωση τους.
Προβλέψαμε, για πρώτη φορά, οι μελέτες της αποκατάστασης των βλαβών και οι οικοδομικές άδειες να εκδοθούν αδαπάνως για τους πολίτες από το Υπουργείο Υποδομών. Γίνεται μια πρωτοφανής επιχείρηση από όλους για να υλοποιηθούν τα μέτρα που αποφασίστηκαν για τους πληγέντες συμπολίτες μας και για να φέρουμε τις περιοχές αυτές, σε καλύτερη κατάσταση υποδομών, από αυτήν που υπήρχε πριν την καταστροφή.
Ερ.: Κύριε υπουργέ, προαναγγείλατε ελέγχους στις πολεοδομίες για την αδειοδότηση των κτισμάτων, οικιών που βρίσκονται 100 μέτρα από τον αιγιαλό και τις παραλίες. Είστε αποφασισμένοι, και εσείς προσωπικά αλλά και η κυβέρνηση να βάλει τέλος στην αυθαιρεσία; Είστε έτοιμοι για μεγάλες και τολμηρές αποφάσεις, ακόμη και να γκρεμίσετε αυθαίρετα;
Απ.: Η άμεση κινητοποίησή μας με έλεγχο όλων των κτισμάτων που βρίσκονται σε απόσταση 100 μέτρων από τον αιγιαλό και τις παραλίες είναι ενδεικτική των προθέσεών μας. Ξεκινήσαμε αυτόν τον έλεγχο. Αυτή μας η πρωτοβουλία είναι μια βαθύτατα πολιτική επιλογή, που αποδεικνύει ότι η σημερινή κυβέρνηση δεν είναι αποφασισμένη μόνο να διερευνήσει και να αναδείξει ποιοι, πότε και πού ευθύνονται.
Το έγκλημα δεκαετιών ολόκληρων -διότι περί εγκλήματος πρόκειται- δεν θα συνεχιστεί. Όχι μόνο οι αποφάσεις μας αλλά και οι κινήσεις μας, όπως βλέπετε -και τα δείγματα είναι σαφή- είναι μεγάλες και τολμηρές. Γκρεμίσαμε όλα εκείνα που οικοδόμησαν ένα άθλιο πελατειακό κράτος. Ήρθε η ώρα να τροποποιήσουμε τους οικισμούς μας, για να είναι ασφαλείς. Για να έχουν επαρκείς οδεύσεις διαφυγής, καθαρισμένα ρέματα, πολεοδομικό σχεδιασμό. Για να πέσουν οι μάντρες που εμπόδισαν και εμποδίζουν παράνομα την πρόσβαση στην παραλία. Το χρωστάμε στους συμπολίτες μας που χάθηκαν.
Ερ.: Η κυβέρνηση ανακοίνωσε σειρά μέτρων ανακούφισης των πληγέντων… Μέσα σε αυτά πολλά μέτρα αφορούν και το Υπουργείο σας. Υπάρχει χρόνος προκειμένου να κάνετε τα απαιτούμενα έργα έτσι ώστε να μην έχουμε αντίστοιχα φαινόμενα Μάνδρας;
Απ.: Θα έχετε διαπιστώσει ότι είμαστε με «σηκωμένα τα μανίκια», λειτουργώντας απόλυτα με συναίσθηση της υψηλής αποστολής που έχουμε αναλάβει. Ο χρόνος λειτουργεί πάντα υπέρ εκείνων που έχουν το θάρρος να παραδώσουν στα παιδιά τους μια χώρα καλύτερη από εκείνη που παρέλαβαν. Να την επανασχεδιάσουν και να υλοποιήσουν το όραμα μιας Ελλάδας κόντρα στον παρασιτισμό και στη διαστρέβλωση, μιας Ελλάδας που θα έχει τον πολίτη στο επίκεντρο των εξελίξεων που τον αφορούν: Μία ανθρώπινη Ελλάδα, χώρα της προστασίας της ζωής και της κοινωνίας.
Ερ.: Ο πρωθυπουργός μίλησε για ένα νέο εθνικό σχέδιο, νέο μοντέλο που θα αντιμετωπίσει τις οικιστικές στρεβλώσεις χρόνων. Τι να περιμένουμε;
Απ.: Είναι σαφές αυτό που περιέγραψε: θα προχωρήσουμε με ταχύτητα και αποφασιστικότητα στην κατάρτιση ενός εθνικού σχεδίου, που θα αντιμετωπίσει επιτέλους τις οικιστικές στρεβλώσεις δεκαετιών.
Ο πρωθυπουργός δεσμεύτηκε ενώπιον του ελληνικού λαού, ότι η κυβέρνησή μας δεν θα διστάσει και θα κάνει όλα εκείνα τα απαραίτητα βήματα που θα θωρακίσουν τη ζωή και ασφάλεια του πολίτη. Κι όταν σε μια χώρα ο πρωθυπουργός, ο οποίος έμπρακτα έχει αποδείξει ότι δεν διστάζει να συγκρούεται με συμφέροντα -εντός κι εκτός Ελλάδας- λέει ότι αύριο θα δείτε μπροστά σας μπουλντόζες κατά της διαφθοράς, να είστε βέβαιοι ότι η μέρα εκείνη δεν θ’ αργήσει!
Αλλά, από αυτή την εξαγγελία-δέσμευση του πρωθυπουργού, δεν πρέπει να λησμονούμε την πρόταση που απηύθυνε προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης να συμμετάσχουν στην υλοποίηση αυτού του σχεδίου. Ελπίζω, να μην εξακολουθήσουν, μοιραία κι άβουλα αντάμα, να στέκονται σε μεγάλη απόσταση από την κοινωνία, τους πολίτες και τα προβλήματά τους, από τη χώρα κι από τις ανάγκες της.
