Όσοι ακούν το φλοίσβο των κυμάτων, ξαπλωμένοι στην ακροθαλασσιά, απολαμβάνουν έναν παράδεισο επί της γης.
*Της Σοφίας Μουρούτη Γεωργάνα
Φλοίσβος η σημερινή θαλασσινή και καλοκαιρινή λέξη, αν και για εμάς τους Έλληνες, ο φλοίσβος, ο ήχος των κυμάτων, είναι λεκτικός τύπος παντός καιρού, μια που η θάλασσα δε σταματά ποτέ να φλοισβίζει, επειδή τα νερά της αδιάκοπα παφλάζουν.
Η αρχική σημασία της ήταν απλώς θόρυβος συγκεχυμένος, κρότος υπόκωφος. Ακόμη κι ο θόρυβος της μάχης στην πολεμική, αλλά και βαθιά αντιπολεμική Ιλιάδα ήταν φλοῖσβος. Ἄγετε ἐκ φλοίσβοιο σαώσομεν ἐσθλὸν ἑταῖρον, διαβάζουμε στο Ε 469 της Ἰλιάδος. Από το θόρυβο της μάχης ας σώσουμε τον ευγενή μας σύντροφο, θα αποδίδαμε τη φράση κι έτσι θα διαπιστώναμε ότι βασικά ο ομηρικός φλοῖσβος ήταν πολεμική αναταραχή. Μετά από τον Όμηρο, στους τραγικούς, συναντάμε τη λέξη με τη σημερινή έννοια, του ήχου που κάνουν τα κύματα σε μια θάλασσα τρικυμιώδη. Στον Όμηρο η θάλασσα ήταν πιο πολύ πολύφλοισβος, πολυκύμαντη, ενώ αν ήταν ήρεμη, λεγόταν ἄφλοισβος, ακύμαντη σε πιο σύγχρονα ελληνικά.
Η ινδοευρωπαϊκή ρίζα του φλοίσβου, είναι η ίδια με αυτήν της φλέβας, γιατί και σ’ αυτήν μέσα κάτι κυλά και θορυβεί. Στην ίδια οικογένεια ανήκει και ο φλύαρος που κουράζει με τη διαρκή του κουβέντα, η φλύκταινα, μια φούσκα γεμάτη ή υγρό ή αέρα, αλλά και το συνώνυμο φληνάφημα.
Ο φλοίσβος έχει γίνει διάσημος από το Φλοίσβο του Φαλήρου, ταυτόχρονα, όμως, είναι και λέξη ποιητική.
Φλοίσβος φιλί στη χαϊδεμένη του άμμο – Έρωτας
Τη γαλανή του ελευθερία ο γλάρος
Δίνει στον ορίζοντα
Κύματα φεύγουν έρχονται
Αφρισμένη απόκριση στ’ αυτιά των κοχυλιών
Ποιος πήρε την ολόξανθη και την ηλιοκαμένη;
Ο μπάτης με το διάφανό του φύσημα
Γέρνει πανί του ονείρου
Μακριά
Έρωτας την υπόσχεσή του μουρμουρίζει – Φλοίσβος.
Οδυσσέας Ελύτης, Προσανατολισμοί 1940
Συνώνυμο του φλοίσβου ο παφλασμός.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
