Πριν από περίπου έναν χρόνο, οι ψαράδες του Επαγγελματικού Αλιευτικού Συλλόγου της Αμοργού είχαν την πρωτοβουλία να επιβιβαστούν στα αλιευτικά τους σκάφη, που είχαν αγκυροβολήσει στα λιμάνια του νησιού, και να επισκεφτούν ακτές που δεν είναι προσβάσιμες από τη στεριά.
Εκεί, έχοντας μαζί τους μια μικρή βάρκα και σακούλες σκουπιδιών, μια ομάδα εθελοντών μαζί με τους ψαράδες του νησιού συλλέγει τα απορρίμματα. Εκατοντάδες πλαστικά μπουκάλια και σακούλες, εξοπλισμό ψαρέματος, παπούτσια καθώς και μεγάλα αντικείμενα, όπως ψυγεία και σχοινιά φορτηγών, ήταν μερικά από τα απορρίμματα που συγκέντρωσαν τον προηγούμενο Ιούλιο και γέμισαν περισσότερες από 40 σακούλες σκουπιδιών, σε μια παραλία μήκους 25 μέτρων στην περιοχή της Περιβόλας.
Κάπως έτσι ξεκίνησε το πρόγραμμα «Αμοργόραμα», μία πρωτοβουλία που στηρίζει και απαρτίζει ο Επαγγελματικός Αλιευτικός Σύλλογος Αμοργού ο οποίος αποτελείται από 40 περίπου ψαράδες της Αμοργού και έχει ως στόχο να οργανώσει την αλιεία με βιώσιμο τρόπο για τη θαλάσσια ζωή, καθώς και για τους ανθρώπους που εργάζονται στις αλιευτικές βιομηχανίες, υιοθετώντας ένα βιώσιμο τρόπο αντιμετώπισης της ολοένα αυξανόμενης ρύπανσης των ακτών από πλαστικά και της υπεραλίευσης στο Αιγαίο.
Ο Μιχάλης Κρόσμαν, είναι κάτοικος Αμοργού από το 1980 κι ο έρωτάς του για το νησί ήταν κεραυνοβόλος. Κατάγεται από τη Γερμανία και σε ηλικία 20 χρόνων όταν έφτασε στο νησί για διακοπές αποφάσισε να εγκατασταθεί μόνιμα. Έκτοτε ασχολήθηκε επαγγελματικά με την αλιεία και σήμερα είναι ο πρόεδρος του επαγγελματικού αλιευτικού συλλόγου Αμοργού.
Όπως αναφέρει στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η δράση τους αυτή έχει τρεις στόχους. Πρώτος στόχος είναι το ζήτημα της υπεραλίευσης, δεύτερος στόχος είναι η μείωση της θαλάσσιας ρύπανσης, γιατί ειδικά στις βορεινές ακτές του νησιού υπάρχουν τόνοι σκουπιδιών και τρίτος στόχος είναι να συμβεί αυτό και σε άλλα νησιά και σε άλλες αλιευτικές κοινότητες. Η προσπάθειά τους δεν ξεκίνησε όμως τώρα αλλά από το 2015-2016 όταν κατέθεσαν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ένα σχέδιο διαχείρισης για το νησί ώστε τον Απρίλιο και το Μάιο, τους μήνες αναπαραγωγής δηλαδή των ψαριών, να μην πηγαίνουν για ψάρεμα, αλλά να ασχολούνται με περιβαλλοντικές δράσεις, στην ουσία να ψαρεύουν πλαστικά αντί για ψάρια.
Ωστόσο το σχέδιο τους αυτό απορρίφθηκε και δεν προχώρησε ποτέ. Οι ψαράδες όμως δεν το έβαλαν κάτω. Τους τελευταίους δύο μήνες τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα οι αλιείς ξεκινούν γύρω στις 8 το πρωί από το λιμάνι μαζί με τα σκαφάκια τους και κατευθύνονται στις βορεινές ακτές του νησιού, που είναι προσβάσιμες μόνο από τη θάλασσα (Αγ. Σαράντα, Κ. Νερό, Βλυχάδα, Ναυάγιο Κ. Μεριάς, Τυροκόμο, Μακρί, Μεγάλη και Μικρή Βλυχάδα Αιγιάλης κτλ), ώστε να συγκεντρώσουν όσα απορρίμματα μπορούν, καθώς ειδικότερα την άνοιξη συσσωρεύονται τόνοι σκουπιδιών, κυρίως πλαστικό. Τα συλλεγόμενα πλαστικά μεταφέρονται σε έναν ειδικά τοποθετημένο κάδο στα Κατάπολα, ώστε όλα τα υλικά να οδηγηθούν με οργανωμένο τρόπο στην ανακύκλωση, στον Πειραιά.
Παράλληλα έχουν δημιουργηθεί τρία σημεία συλλογής στο νησί όπου οι παράκτιοι αλιείς μπορούν να απορρίπτουν τα δίχτυα τους όταν αυτά καταστρέφονται. Είναι η πρώτη φορά που διοργανώνεται ένα τέτοιο πρόγραμμα συλλογής πλαστικών και παλαιών αλιευτικών διχτυών με πάνω από το 50% των επαγγελματιών αλιέων του συλλόγου να συμμετέχουν στις δράσεις και να προσπαθούν να απέχουν όσο το δυνατόν περισσότερο από την αλιευτική τους δραστηριότητα. «Τις ημέρες που πηγαίνουμε για να μαζέψουμε τα σκουπίδια, δεν πηγαίνουμε για δουλειά. Αυτό δεν σημαίνει τώρα ότι αυτή τη στιγμή απέχουμε τελείως από το ψάρεμα τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, αν και θα το θέλαμε. Φέτος για οικονομικούς λόγους αυτό δεν γίνεται, πιστεύω του χρόνου να υπάρχει μία καλύτερη χρηματοδότηση και να απέχουμε εντελώς αυτούς τους δύο μήνες γιατί είναι μήνες αναπαραγωγής για πολλά είδη ψαριών», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Κρόσμαν.
Στο μεταξύ όσα δίχτυα συλλεχθούν πρόκειται να υποστούν ειδική επεξεργασία και να ενταχθούν στην κυκλική οικονομία με σκοπό τη δημιουργία νέων βιώσιμων προϊόντων.
«Φεύγοντας από την παραλία χαιρόμαστε πολύ που την βλέπουμε εντελώς καθαρή. Εδώ στο νησί ο κόσμος έχει αγκαλιάσει την κίνηση, μας ζητάνε να έρθουν μαζί εθελοντές, είναι πολύ όμορφο αυτό παρότι είναι κουραστικό. Για εμάς τους ψαράδες δεν είναι ό,τι καλύτερο να πάμε στις παραλίες να μαζεύουμε σκουπίδια, καθώς έχουμε συνηθίσει να ψαρεύουμε, αλλά η χαρά του κόσμου μας δίνει δύναμη και συνεχίζουμε», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Κρόσμαν.
Όπως επισημαίνει, πολλά από τα σκουπίδια που συγκεντρώνουν βρίσκονται στις παραλίες για πάρα πολλά χρόνια καθώς υπάρχουν ακτές που καθαρίζονται για πρώτη φορά. «Υπάρχουν σκουπίδια εκεί πέρα από την εποχή που βγήκε το πλαστικό, και δυστυχώς πολλά πλαστικά έχουν γίνει μικρά κομμάτια, οπότε αυτό που προσπαθούμε να προλάβουμε είναι να μην γίνουν μικροπλαστικά – διότι αυτά μετά πηγαίνουν, στη θάλασσα, τα τρώνε τα μικρά ψάρια και στο τέλος τα τρώμε κι εμείς», υπογραμμίζει ο κ. Κρόσμαν, ενώ προσθέτει ότι είναι πολύ σημαντικό για την αλιεία να διατηρούνται καθαρές οι ακτές και οι θάλασσες, καθώς όπως δείχνουν οι έρευνες πολλά ψάρια πλέον έχουν μικροπλαστικά στα στομάχια τους.
«Εμείς θέλουμε, λοιπόν, να κάνουμε μία αρχή στην Αμοργό, πρώτα στο νησί μας, αλλά ελπίζουμε ότι θα προχωρήσει και σε άλλα νησιά», τονίζει.
Την προσπάθεια αυτή στηρίζει και ο δήμος Αμοργού, καθώς όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος του νησιού, Λευτέρης Καραΐσκος, «ο δήμος βοηθάει αυτή τη στιγμή με τα μέσα που διαθέτει και με το προσωπικό καθαριότητας στη συλλογή – αποκομιδή των πλαστικών που θα φέρουν με τα καΐκια τους οι ψαράδες όταν δένουν στο λιμάνι, ενώ από το λιμενικό ταμείο θα δοθεί μια συμβολική χρηματοδότηση στο πλαίσιο αυτού του crowdfunding που πραγματοποιείται». Σύμφωνα με τον κ. Καραΐσκο πρόκειται για μια περιβαλλοντική δράση που έχει διπλή αξία γιατί από τη μία προστατεύονται τα αλιεύματα, που είναι πολύ σημαντικό και για τους ίδιους τους ψαράδες, αλλά και για το ίδιο το νησί και από την άλλη προστατεύονται και καθαρίζονται οι ακτές μιας και η Αμοργός διαθέτει μία τεράστια ακτογραμμή 126 χιλιομέτρων.
Η πρωτοβουλία «Αμοργόραμα» υποστηρίζεται από τον δήμο Αμοργού, το ίδρυμα Cyclades Preservation Fund και την περιβαλλοντική οργάνωση ΕΝΑΛΕΙΑ (Enaleia). Παράλληλα έχει δημιουργηθεί πλατφόρμα συμμετοχικής χρηματοδότησης (crowdfunding) για όσους επιθυμούν να συμβάλουν στην προσπάθεια για καθαρές ακτές, περισσότερα ψάρια και ένα υγιές περιβάλλον.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο https://amorgorama.com/el/
