Τα δικαιώματα των παιδιών, αλλά και οι δράσεις καταπολέμησης του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας βρίσκονται στους άξονες προτεραιότητας του νέου υφυπουργού Δικαιοσύνης Γιώργου Κώτσηρα, όπως ο ίδιος επισημαίνει στη συνέντευξη που παραχώρησε στο The President.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης του ανέθεσε, στον τελευταίο ανασχηματισμό, το χαρτοφυλάκιο των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Ως εκ τούτου, η συνέντευξη ξεκίνησε από τις αποκαλύψεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες. “Εμπνέει η γενναιότητα των ανθρώπων που αποφασίζουν να καταγγείλουν τα περιστατικά βίας που έχουν υποστεί, για να προστατεύσουν τους υπόλοιπους” δηλώνει ο κ. Κώτσηρας και προσθέτει, χωρίς αστερίσκους, ότι “κανείς δεν πρέπει να νιώθει απροστάτευτος”.
Παράλληλα, υπογραμμίζει την επικίνδυνη -μέσω του διαδικτύου- εξώθηση ανηλίκων σε πράξεις βλαπτικές για το πρόσωπό τους, μέσω εκβιασμών κι επισημαίνει την ανάγκη διαρκούς επαναξιολογήσεως του νομικού πλαισίου.
Συνέντευξη στην Ελένη Κριτσιδήμα
– Κύριε Κώτσηρα, ο πρωθυπουργός σας εμπιστεύθηκε ένα ευαίσθητο χαρτοφυλάκιο, αυτό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Με αφορμή όσα διαδραματίζονται τον τελευταίο καιρό, γύρω από τις καταγγελίες περί κακοποίησης σε εργασιακούς χώρους, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν και πως μπορεί να αλλάξει το πλαίσιο που θα στηρίζει τους ανθρώπους που θέλουν να προβούν σε καταγγελία.
– Θέλω να καταστήσω σαφές ότι μάς εμπνέει η γενναιότητα των ανθρώπων που αποφασίζουν να καταγγείλουν τα περιστατικά βίας που έχουν υποστεί, προκειμένου να προστατεύσουν τους υπόλοιπους. Είναι πράξη μεγάλης ψυχικής δύναμης και ευθύνης. Η ελληνική Πολιτεία παρέχει ένα απολύτως επαρκές νομικό οπλοστάσιο για την αποτελεσματική διερεύνηση και την παραδειγματική δίωξη τέτοιων συμπεριφορών. Κανείς δεν πρέπει να νιώθει απροστάτευτος.
– Με αυτά τα δεδομένα, εκτιμώ ότι η όποια νομοθετική παρέμβαση πρέπει να είναι εξαιρετικά μελετημένη και εντοπισμένη. Σε αυτό το πλαίσιο, η διαρκής Επιτροπή για την παρακολούθηση του Ποινικού Κώδικα αξιολογεί με προσοχή τα νέα κοινωνικά δεδομένα και θα εισηγηθεί αρμοδίως για πιθανά σημεία που χρήζουν βελτιωτικών ρυθμίσεων. Από την άλλη πλευρά, τάσσομαι αναφανδόν υπέρ της ενίσχυσης των δομών εκείνων (π.χ. ακρόασης υπό καθεστώς εμπιστευτικότητας, ψυχολογικής υποστήριξης) που ενθαρρύνουν την αποκάλυψη των περιστατικών και εγγυώνται την ισόρροπη συνέχιση της ζωής του θύματος. Είναι χρέος μιας ευνομούμενης και πολιτισμένης κοινωνίας. Ταυτόχρονα, μελετούμε με όλους τους συναρμόδιους φορείς κάθε δράση που μπορεί να είναι ευεργετική για την εξάλειψη της βίας (κάθε μορφής) που εκδηλώνεται ειδικά στους χώρους εργασίας ή στις σχέσεις ιδιαίτερης εμπίστευσης ή εξουσίας.
– Να μείνουμε στο κομμάτι των καταγγελιών και ειδικότερα σε αυτές που αφορούν προσβολές και απειλές μέσω του διαδικτύου από ψευδή προφίλ, τα λεγόμενα τρολς. Δεν πρέπει να υπάρξει ένα πλαίσιο που θα βοηθά στον γρήγορο εντοπισμό τους, προκειμένου να οδηγούνται στη Δικαιοσύνη, αν καταγγέλλονται;
– Πρόκειται για ένα λεπτό ζήτημα, που βρίσκεται στην τομή περισσότερων προστατευόμενων αγαθών. Είναι γεγονός ότι στο Διαδίκτυο αναπτύσσονται συχνά συμπεριφορές που αποτυπώνουν ανευθυνότητα, απρέπεια και εν γένει αντικοινωνική στάση, που υποτιμά και προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, μετατρέποντας την ελευθερία του λόγου σε ασύδοτη επιθετικότητα, σε άσκηση ψυχολογικής και όχι μόνον βίας και, εν τέλει, συνιστούν εκτροπή από το προστατευόμενο δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης.
Ακόμη πιο επικίνδυνη είναι όμως η δια του Διαδικτύου εξώθηση ευαίσθητων χρηστών (συχνότερα ανηλίκων) σε πράξεις βλαπτικές για το πρόσωπό τους, καθώς και η δημιουργία συνθηκών εκμετάλλευσής τους μέσω ψυχολογικού ή κάθε άλλου εκβιασμού.
Θεωρώ ότι το νομικό πλαίσιο δεν είναι ελλειμματικό, όσο και αν χρήζει διαρκούς επαναξιολόγησης, την οποία και θα επιχειρούμε. Καταλείπεται στις αρμόδιες διωκτικές αρχές, όπου αυτό απαιτείται, να το αξιοποιήσουν επιχειρησιακά για να εξαλείψουν τέτοιες απειλές. Και πρέπει, ασφαλώς, να συμβάλει καθένας με τη συμπεριφορά του στην απαλλαγή του δημόσιου λόγου από τη ρητορική της μίσαλλοδοξίας.
– Η γνώμη σας για τις ποινές βιαστών, ποια είναι;
– Θεωρώ οποιαδήποτε προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, πολλώ δε μάλλον στην βαρύτερη εκδοχή και κλιμάκωση, αυτή του βιασμού, ως πράξη ειδεχθή, ποινικά κολάσιμη κατά παραδειγματικό τρόπο και ηθικά αποδοκιμαστέα στον πυρήνα της. Ο νομοθέτης θέτει το πλαίσιο ποινής για άδηλο και αόριστο αριθμό περιπτώσεων και τα Δικαστήρια την απαγγέλλουν με βάση τα αποδειχθέντα πραγματικά περιστατικά της κάθε κρινόμενης περίπτωσης. Η παρούσα κοινοβουλευτική πλειοψηφία, λίγο μετά τις εκλογές, αύξησε το ελάχιστο όριο ποινής του αδικήματος (ελάχιστη κάθειρξη 10 έτη), αποδεικνύοντας έμπρακτα την προσέγγισή της στο θέμα.
– Ποια άλλα ζητήματα έχετε θέσει ως προτεραιότητα;
– Είναι αυτονόητο ότι βρισκόμαστε σε αγαστή συνεργασία με τον κ. Υπουργό και συμβάλλουμε με τεκμηρίωση στο παραγόμενο συνολικό έργο. Είχαν, εξάλλου, δρομολογηθεί σημαντικές νομοθετικές και πολιτικές πρωτοβουλίες από το Υπουργείο πολύ πριν από την ανάληψη των καθηκόντων μου, τις οποίες και θα υποστηρίξω με όλες τις δυνάμεις μου.
Ειδικά για την υπηρεσιακή ύλη της Γενικής Διεύθυνσης Ειδικών Νομικών Ζητημάτων και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπως αυτή διαμορφώθηκε με τον νέο Οργανισμό (Π.Δ. 6/2021), και την οποία εποπτεύω, εργαζόμαστε ήδη με διττό στόχο: αφενός, την πλήρη ανταπόκριση της χώρας ως ισότιμου μέλους στο δίκτυο συνεργασίας σε αστικές και ποινικές υποθέσεις και, αφετέρου, την εξασφάλιση της μέγιστης προστασίας των δικαιωμάτων, ενσωματώνοντας σε εθνικές συνεκτικές πολιτικές τις επιταγές των υπερεθνικών πηγών δικαίου. Η ενίσχυση του ρόλου της χώρας στο ευρωπαϊκό και διεθνές νομικό γίγνεσθαι είναι συστατικό στοιχείο της πολιτικής μας. Ζητήματα, επίσης, που αφορούν στα δικαιώματα των παιδιών, την προσβασιμότητα των ΑΜΕΑ σε χώρους υπαγόμενους στο Υπουργείο Δικαιοσύνης καθώς και δράσεις καταπολέμησης του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας αποτελούν βασικούς άξονες προτεραιότητας. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει κομβικό ρόλο στην υλοποίηση Εθνικών Σχεδίων Δράσης, με τελικό σκοπό τη διαμόρφωση μιας φιλικής Δικαιοσύνης, δια της ισότιμης φυσικής και ψηφιακής πρόσβασης, αλλά και της εξιδιασμένης ερμηνείας δικονομικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και της διενέργειας των κρίσιμων διαδικαστικών πράξεων με τον πλέον πρόσφορο τρόπο.
– Κλείνοντας, το δικό σας προσωπικό στοίχημα στο Υπουργείο Δικαιοσύνης ποιο είναι;
– Δεν έχω προσωπικά στοιχήματα, παρά μόνο απεριόριστη προσωπική επιθυμία να συμβάλω στην επιτυχή υλοποίηση του κυβερνητικού έργου. Είναι αυτονόητο ότι νιώθω ιδιαίτερη τιμή για την επιλογή στο πρόσωπό μου, που μετατρέπεται όμως σε ευθύνη. Στο Υπουργείο έχει ήδη γίνει σοβαρότατο έργο, πολύ πριν αναλάβω εγώ τα καθήκοντά μου. Θα βοηθήσω να επαυξηθεί, να εμπλουτιστεί και να αφήσει απτό αποτύπωμα στις ζωές των συμπολιτών μας.
