Το γλωσσάρι του ThePresident
Της Σοφίας Μουρούτη – Γεωργάνα
Μέσα σε όλα τα μαύρα και θλιβερά που διαβάσαμε αυτές τις ημέρες σταθήκαμε και σε μια είδηση για μια δημοσκόπηση κόλαφο για την Κυβέρνηση.
Ο κόλαφος είναι ένα ράπισμα, ένα χτύπημα, ένα σφυροκόπημα, ένα χαστούκι. Παράγεται η λέξη από το ρήμα κολάπτω που σημαίνει τρυπώ τσιμπώ. Τη ρίζα της λέξης τη βρίσκουμε στο αρχαίο ρήμα κλάω – κλῶ, που σημαίνει τεμαχίζω, σπάζω και με αυτή την έννοια είναι ομόρριζη των κλάσμα, κλάδος, κολοβός, δικέλλα, που περιέχουν όλα κάτι σπασμένο, κομμένο, χτυπημένο ή κάτι που θα οδηγήσει σε αυτό.
Άρα λοιπόν η δημοσκόπηση τάραξε λίγο τα νερά, έδωσε ένα χτύπημα στην αυταρέσκεια, την αλαζονεία και την οίηση της Κυβέρνησης. Λειτούργησε σαν το δρυοκολάπτη, λέξη επίσης της ίδιας οικογένειας, που τρυπά λίγο – λίγο το δέντρο με το ράμφος του.
Για να είμαστε, όμως, ακριβείς ο κόλαφος δεν τρυπά απλώς όπως το συμπαθές πτηνό, αλλά επιφέρει εκτός από το χαστούκι μια ταπεινωτική προσβολή σε αυτόν που δέχεται το πλήγμα.
Από τη δημοσκόπηση και πέρα η ελληνική κοινωνία δέχθηκε άλλον έναν κόλαφο, την υπογραφή της συμφωνίας με τα γειτονικά Σκόπια. Θα μπορούσαμε να τον πούμε αλλιώς κολάφισμα ή κολάφιασμα, αν θέλαμε να δώσουμε στο λόγο μας λίγο πιο προφορικό ύφος. Αυτό το τελευταίο μάλιστα ακούγεται λίγο σαν αλάφιασμα, σαν ασθμαίνουσα βιασύνη, που περιέχει και τη δική μας έκπληξη από τα όσα είδαμε ότι έγιναν.
Εκτός από μια δημοσκόπηση, κόλαφος μπορεί να είναι και μια έρευνα, μια έκθεση, μια απόφαση, αλλά και ένα πόρισμα, το πόρισμα εν προκειμένω της δημοσκόπησης.
Τη λέξη στην αρχαιότητα δεν την βρίσκουμε σε πολλά κείμενα. Συγκεκριμένα την ξέρουμε από τον κωμωδιογράφο και φιλόσοφο – που καταγόταν μάλλον από την Κω – Επίχαρμο, του 5ου αιώνα π.Χ., για τον οποίο βέβαια λίγα πράγματα είναι γνωστά. Στα νεότερα κείμενα συχνό είναι το κολάφισμα από το ρήμα κολαφίζω (= ραπίζω, χαστουκίζω), που μας φέρνει στο νου τα κολαφίσματα που δέχθηκε ο Χριστός ως μέρος του μαρτυρίου Του.
Αντώνυμα της λέξης είναι ο έπαινος και η επιβράβευση, αλλά μέρες που είναι τι να επιβραβεύσει κανείς;
