Ο παγκόσμιος πληθυσμός θα μειωθεί ήδη από το δεύτερο μισό αυτού του αιώνα στα 8,8 δισεκατομμύρια ανθρώπους το 2100, ήτοι 2 δισεκατομμύρια λιγότερα από τις προβλέψεις του ΟΗΕ, σύμφωνα με μελέτη που προβλέπει ανατροπές στην παγκόσμια ισορροπία και στους κόλπους των κοινωνιών.
Αυτή είναι “μια καλή είδηση για το περιβάλλον (λιγότερη πίεση στα συστήματα παραγωγής προϊόντων διατροφής και λιγότερες εκπομπές CO2)”, δήλωσε στο AFP ο Κρίστοφερ Μάρεϊ, διευθυντής του έγκριτου ερευνητικού κέντρου για την υγεία Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) στο Σιάτλ, το οποίο έκανε τη μελέτη αυτή, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύονται σήμερα στην επιθεώρηση The Lancet.
Ωστόσο “η αναστροφή της πυραμίδας των ηλικιών θα έχει βαθιές και αρνητικές συνέπειες στην οικονομία και την οργάνωση των οικογενειών, των κοινοτήτων και των κοινωνιών”, σημείωσε. Ωστόσο οι προβλέψεις αυτές “δεν είναι κάτι το δεδομένο” και μπορεί πολιτικές αλλαγές να αλλάξουν την πορεία των διαφόρων χωρών, προσθέτει.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ για τον παγκόσμιο πληθυσμό, η Γη θα έχει 9,7 δισεκατομμύρια κατοίκους το 2050 και 10,9 δισεκατομμύρια το 2100, έναντι 7,7 δισεκατομμυρίων σήμερα.
Ωστόσο η νέα μελέτη θέτει υπό αμφισβήτηση τη συνεχή αυτή αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα.
Οι ερευνητές του IHME, οργανισμού που χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates και είναι γνωστός για τις παγκόσμιες μελέτες του στον τομέα της δημόσιας υγείας, προβλέπουν μια κορύφωση ήδη το 2064 του παγκόσμιου πληθυσμού στα 9,7 δισεκατομμύρια προτού υπάρξει μια πτώση στα έως 8,8 δισεκατομμύρια το 2100.
“Μείωση στην Ευρώπη”
Η πτώση αυτή θα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη της εκπαίδευσης των κοριτσιών και στην πρόσβαση στην αντισύλληψη, οι οποίες θα οδηγήσουν σε μείωση της γεννητικότητας στο 1,66 παιδί ανά γυναίκα το 2100 έναντι των 2,37 παιδιών σήμερα, σύμφωνα με την μελέτη αυτή. Πρόκειται για μια πιο γρήγορη μείωση της γεννητικότητας από αυτό που προβλέπει ο ΟΗΕ.
Σε 183 χώρες από τις 195 που εξετάστηκαν, το ποσοστό αυτό θα μειωθεί ως το 2100 κάτω από τα 2,1 παιδιά ανά γυναίκα, επιτρέποντας τη διατήρηση του πληθυσμού χωρίς μεταναστευτικές ροές.
Ωστόσο η δημογραφική εξέλιξη, με την ενσωμάτωση της θνησιμότητας και των μεταναστεύσεων, θα ποικίλει ανάλογα με την περιοχή και τη χώρα, σύμφωνα με τους ερευνητές. Αυτοί αναμένουν ένα ξαναμοίρασμα της οικονομικής και γεωπολιτικής τράπουλας, μολονότι η δύναμη ενός κράτους δεν συνοψίζεται απαραιτήτως μόνο στο μέγεθος του πληθυσμού του.
Ως εκ τούτου, η Κίνα μπορεί να χάσει σχεδόν τον μισό πληθυσμό της (1,4 δισεκατομμύριο σήμερα, 730 εκατομμύρια το 2100) και να παρουσιάσει μια πτώση στον αριθμό των ανθρώπων που είναι σε ηλικία εργασίας, πράγμα που θα “παρεμποδίσει” την οικονομική της ανάπτυξη.
Οι ΗΠΑ, οι οποίες φαίνεται να χάνουν προσεχώς τη θέση τους ως η μεγαλύτερη παγκοσμίως οικονομική δύναμη, θα μπορούν ως εκ τούτου να προηγηθούν ξανά της Κίνας ως το τέλος του αιώνα, αν η μετανάστευση εξακολουθήσει να αντισταθμίζει την πτώση της γεννητικότητας, σύμφωνα με την μελέτη.
Μείωση πληθυσμού προβλέπεται παράλληλα στην Ασία και την Ευρώπη. Οι δύο αυτές ήπειροι φιλοξενούν ένα μεγάλο μέρος των 23 χωρών που αναμένεται να δουν τον πληθυσμό τους να μειώνεται σε λιγότερο από τον μισό: Ιαπωνία (από 128 σε 60 εκατομμύρια), Ταϊλάνδη (από 71 σε 35 εκατομμύρια), Ισπανία (από 46 σε 23 εκατ.), Ιταλία (από 61 σε 31 εκατ.), Πορτογαλία (από 11 σε 4,5 εκατ.), Νότια Κορέα (από 53 σε 27 εκατ.). Ωστόσο ορισμένες χώρες δεν ακολουθούν αυτήν την τάση, όπως η Γαλλία (από 65 σε 67 εκατομμύρια).
“Δικαιώματα των γυναικών”
Στον αντίποδα, η υποσαχάρια Αφρική μπορεί να δει να τριπλασιάζεται ο πληθυσμός της (1 σε 3 δισεκατομμύρια), με πρώτη κυρίως τη Νιγηρία (206 σε 790 εκατομμύρια κατοίκους), η οποία θα γίνει το 2100 η δεύτερη χώρα με τον μεγαλύτερο πληθυσμό στον κόσμο μετά την Ινδία, αλλά θα προηγείται της Κίνας.
“Θα πρόκειται πράγματι για έναν νέο κόσμο, έναν κόσμο για τον οποίο οφείλουμε να προετοιμαστούμε ήδη από σήμερα”, σχολίασε ο αρχισυντάκτης της επιθεώρησης Lancet Ρίτσαρντ Χόρτον.
Στον κόσμο αυτόν, στον οποίο ο πληθυσμός που θα είναι σε ηλικία εργασίας θα έχει μειωθεί, αλλά οι άνω των 80 ετών θα είναι κατά έξι φορές περισσότεροι (από 141 θα φθάσουν τα 866 εκατομμύρια), θα χρειαστεί “να επανεκτιμηθεί η σημερινή δομή των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και των υπηρεσιών υγείας”, επισήμανε ο Μάρεϊ.
“Η απάντηση που θα πρέπει να δοθεί στην πληθυσμιακή αυτή μείωση κινδυνεύει να γίνει μια από τις μεγάλες πολιτικές ανησυχίες σε πολλές χώρες”, συμπληρώνει σε ανακοίνωσή του ο συνάδελφός του Στάιν Έμιλ Φόλσετ. “Ωστόσο αυτό δεν θα πρέπει να διακυβεύσει τις προσπάθειες για να βελτιωθεί η αναπαραγωγική υγεία των γυναικών ή η πρόοδος των δικαιωμάτων των γυναικών”, επιμένει.
Αντιθέτως για να αλλάξει η δημογραφική πορεία, αυτοί επικαλούνται “κοινωνικές πολιτικές” που θα βοηθήσουν τις γυναίκες να εργάζονται έχοντας τον αριθμό των παιδιών που επιθυμούν.
Αλλά και “φιλελεύθερες πολιτικές για τη μετανάστευση”. “Κρίνουμε ότι αργότερα εντός αυτού του αιώνα, οι χώρες που χρειάζονται οικονομικούς μετανάστες θα ανταγωνίζονται η μια την άλλη για να προσελκύσουν αυτούς τους μετανάστες”, οι οποίοι αναμένεται αρχικά να έλθουν από την υποσαχάρια Αφρική και τον αραβικό κόσμο, κατέληξε ο Κρίστοφ Μάρεϊ.
