*Του Στέφανου Καβαλλιεράκη
Υπάρχουν ημερομηνίες ορόσημα στην πορεία ενός κράτους και ενός έθνους. Σίγουρα και για αυτό τα εορτάζουμε και τα τιμούμε. Η 28η Μαΐου μπορεί να μην έχει αίμα , θυσίες, ηρωικές μάχες αλλά είναι μια από τις σημαντικότερες στιγμές του σύγχρονου Ελληνισμού η ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Στη πραγματικότητα η ένταξη στην ευρωπαϊκή οικογένεια που διαμόρφωσε ένα πλαίσιο ειρήνης και ανάπτυξης για τον τόπο για μισό σχεδόν αιώνα που όμοιο του δεν είχε γνωρίσει ξανά ως έθνος-κράτος, εμπεριείχε μέσα του τις θυσίες και τις προσπάθειες 2 αιώνων για να φθάσει η Ελλάδα εκεί.
Στις 28 Μαΐου 1979 ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής υπέγραψε στο Ζάππειο Μέγαρο τη συμφωνία πλήρους ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα.
Οι διαπραγματεύσεις είχαν αρχίσει το 1976 και ολοκληρώθηκαν τον Μάιο του 1979. Η συμφωνία επικυρώθηκε από το ελληνικό κοινοβούλιο, ένα μήνα αργότερα, στις 28 Ιουνίου του 1979.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εκτιμούσε ότι η ένταξη στην ΕΟΚ θα επέλυε τα μεγάλα προβλήματα της χώρας: την οικονομική υπανάπτυξη, την ανασφάλεια, την τότε πολιτική ανωμαλία, ενώ θα συνέβαλε στην σταθεροποίηση της Δημοκρατίας. Η Ελλάδα εξάλλου θα μπορούσε ως ευρωπαϊκή χώρα να είναι «παρούσα» και να επηρεάζει τις διεργασίες για την ευρωπαϊκή ενοποίηση.
Η υποβολή αίτησης για σύνδεση με την τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα τον Ιούνιο του 1959. Τον Ιούνιο του 1961 υπογράφεται η Συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδας- ΕΟΚ. Η ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας ωστόσο θα διακοπεί απότομα με την στρατιωτική δικτατορία τον Απρίλιο του 1967. Επανεργοποιείται εκ νέου μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974.
Ο στόχος όμως της ελληνικής κυβέρνησης και ειδικότερα του τότε πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή ήταν η επιδίωξη της ενσωμάτωσης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα ως πλήρες μέλος. Η αίτηση για πλήρη ένταξη υποβλήθηκε στις 12 Ιουνίου 1975, με επιστολή που ο K. Καραμανλής απηύθυνε στον τότε πρόεδρο του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, Υπουργό Εξωτερικών της Ιρλανδίας G. Fitzgerald.
Η αρχική απάντηση ήταν μάλλον αρνητική, στις 28 Ιανουαρίου του 1976 υποστηρίχτηκε ότι παρά το γεγονός ότι έπρεπε να δοθεί «σαφώς θετική απάντηση» στο αίτημα της Ελλάδας για ένταξη, πριν την πλήρη ενσωμάτωσης της χώρας είναι απαραίτητο να θεσπιστεί προενταξιακή μεταβατική περίοδος με στόχο να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
Η πρόταση της Επιτροπής απορρίπτεται με προσωπική παρέμβαση με του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Στις 28 Μαΐου 1979 ολοκληρωνόταν το όραμα του Κ. Καραμανλή, το απόσπασμα της εμβληματικής του ομιλίας από εκείνη την ημέρα είναι χαρακτηριστικό:
«Η Ελλάς προσέρχεται στην Ευρώπη με την βεβαιότητα, ότι στα πλαίσια της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης εμπεδώνεται για όλα τα μέρη η εθνική ανεξαρτησία, κατοχυρώνονται οι δημοκρατικές ελευθερίες, επιτυγχάνεται η οικονομική ανάπτυξη και γίνεται με την συνεργασία όλων κοινός καρπός η κοινωνική και οικονομική πρόοδος».
*Ο Στέφανος Καβαλλιεράκης είναι ιστορικός, Δρ. Μεσογειακών και Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου
