Μέσω της αναδιαμόρφωσης του υπάρχοντος προγράμματος Υποβοηθούμενων Εθελούσιων Επιστροφών και Επανένταξης (AVRR), που ήδη «τρέχει» ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, θα προκύψει η χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία του προσωρινού μηχανισμού εθελοντικής επιστροφής 5.000 μεταναστών από τα ελληνικά νησιά στις χώρες καταγωγής τους.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, τον έκτακτο μηχανισμό είχε επεξεργαστεί η ελληνική κυβέρνηση, ενώ αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης και κατά την πρόσφατη συνάντηση του αναπληρωτή υπουργού, Γιώργου Κουμουτσάκου και της Επιτρόπου, Ίλβα Γιόχανσον, στις Βρυξέλλες.
Νεότερες πληροφορίες από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου αναφέρουν, εξάλλου, ότι ο έκτακτος μηχανισμός θα «τρέξει» μόλις για 20 ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων θα δοθεί η δυνατότητα στους μετανάστες και αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στα νησιά και έχουν αφιχθεί στη χώρα πριν από την 1η Ιανουαρίου 2020, να εκδηλώσουν ενδιαφέρον επιστροφής στις πατρίδες τους. Δεν έχει καθοριστεί ακόμα το πότε θα ξεκινήσει η υποβολή αιτήσεων, ωστόσο ο στόχος είναι να τεθεί σε ισχύ πολύ άμεσα, προκειμένου να συμβάλει στην αποσυμφόρηση των νησιών.
Επίσης, οι ίδιες πηγές διευκρινίζουν ότι ο μηχανισμός αυτός θα προκύψει από το υπάρχον πρόγραμμα AVRR. Στο πλαίσιο του έκτακτου μηχανισμού θα διατεθεί το ποσό των δέκα εκατομμυρίων ευρώ στους μετανάστες που θα συμμετάσχουν, δηλαδή 2.000 ευρώ για κάθε έναν από τους 5.000 που θα έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν σε αυτό.
Το υπάρχον πρόγραμμα εθελούσιων επιστροφών AVRR ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2019 και είχε προγραμματιστεί να έχει τριετή διάρκεια, με στόχο να δώσει τη δυνατότητα επιστροφής σε 16.500 υπηκόους τρίτων χωρών να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους. Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται κατά 75% από ευρωπαϊκούς πόρους (Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης) και κατά 25% από εθνικούς πόρους. Κύκλοι του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης τονίζουν ότι μετά τις ανακοινώσεις της Επιτρόπου και του υπουργού Μετανάστευσης γίνονται συζητήσεις μεταξύ του διεθνούς οργανισμού και των αρχών για το πώς θα αναπροσαρμοστεί το τρέχον πρόγραμμα για να εντάξει την υλοποίηση του έκτακτου μηχανισμού.
Το πρόγραμμα AVRR προσφέρει υπηρεσίες συμβουλευτικής πριν από την αναχώρηση καθώς και υποστήριξη στην έκδοση των απαραίτητων ταξιδιωτικών εγγράφων. Παράλληλα υποστηρίζει την προετοιμασία του ταξιδιού στη χώρα καταγωγής, παρέχει βοήθεια στη χώρα διέλευσης και στήριξη μετά την άφιξη στον τελικό προορισμό, εξασφαλίζοντας την ασφαλή και αξιοπρεπή επιστροφών των επωφελούμενων.
Όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις για να εγγραφούν στο πρόγραμμα, λαμβάνουν εφάπαξ οικονομικό βοήθημα για την κάλυψη βασικών εξόδων, που κανονικά ανέρχεται σε 370 ευρώ ανά άτομο, ενώ μετά τις εξαγγελίες της Επιτρόπου και του υπουργού Μετανάστευσης, μόνο για όσους εγγραφούν στον έκτακτο μηχανισμό που, όπως διευκρίνισαν, θα «τρέξει» μόνο για μία φορά, θα λάβουν το ποσό των 2.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα όσα ισχύουν μέχρι σήμερα, επίσης, προϋπόθεση συμμετοχής στο AVRR είναι η συμμετέχοντες να αποσύρουν το αίτημα ασύλου τους και να μην έχουν συμμετάσχει ξανά σε εθελοντικό πρόγραμμα του ΔΟΜ.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΟΜ, από τον Σεπτέμβριο του 2019 μέχρι σήμερα έχουν επιστρέψει εθελοντικά στις πατρίδες τους περίπου 1.600 άτομα. Ο ΔΟΜ Ελλάδας υλοποιεί αντίστοιχα προγράμματα από το 2010 έχοντας βοηθήσει περισσότερους από 45.000 υπηκόους τρίτων χωρών να επιστρέψουν εθελοντικά στην πατρίδα τους.
