Τις επετειακές δράσεις του, για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θράκης και την ενσωμάτωσή της στον εθνικό δρόμο, ξεκίνησε από την Αθήνα το υπουργείο Εσωτερικών (τομέας Μακεδονίας-Θράκης). Η επετειακή εκδήλωση ξεκίνησε σε ξενοδοχείο των Αθηνών, με ομιλία του υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου, ο οποίος -αφού αναφέρθηκε στη σημασία της ιστορικής μνήμης για τους λαούς- σημείωσε ότι η Θράκη είναι το σύνορο Ανατολής και Δύσης, το σύνορο και η αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα, χαρακτήρισε τη Θράκη “γεωπολιτικό εξώστη της Ελλάδας και της Ευρώπης” και πρόσθεσε ότι η γεωγραφική θέση της Θράκης προσδίδει ασύγκριτα πλεονεκτήματα στρατηγικής, καθώς έχει πρόσβαση στους εμπορικούς και ενεργειακούς δρόμους που ενώνουν την Ευρώπη με την Ασία.
Υπουργός Εσωτερικών: Ανάπτυξη του τουρισμού στη Θράκη
Σημείωσε ότι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης της πολιτικής της Τουρκίας είναι η ενίσχυση της ισονομίας και της ισοπολιτείας, η βελτίωση της εκπαίδευσης της μειονότητας και η ενίσχυση της ενσωμάτωσης των νέων της, η βελτίωση του επιπέδου ζωής για το σύνολο των κατοίκων της Θράκης.
Αναφέρθηκε στη σημαντική συμβολή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στην υλοποίηση της Εγνατίας Οδού, στην απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη για ακύρωση δημιουργίας τέταρτης Νομικής σχολής στη χώρα, κάτι που θα αποδυνάμωνε τη Νομική σχολή του ΔΠΘ και διαβεβαίωσε ότι το υπουργείο Εσωτερικών είναι αποφασισμένο να βοηθήσει την περιοχή μέσω της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με την οποία η συνεργασία του υπουργείου θα γίνει στενότερη και πιο ουσιαστική.
Ανακοίνωσε ότι το υπουργείο Εσωτερικών θα στηρίξει τη δημιουργία υποδομών στη Θράκη για ανάπτυξη του Τουρισμού, για τη βελτίωση της ζωής και της ασφάλειας των πολιτών. Όπως είπε “η Θράκη μπορεί να προσφέρει περισσότερα στην οικονομία μέσω του πολιτιστικού, ιστορικού, θρησκευτικού και φυσιολατρικού τουρισμού, έχει ανεκτίμητους θησαυρούς και οι δήμοι οφείλουν να αναδείξουν αυτά τα στοιχεία με τη δική μας συμπαράσταση, ώστε η περιοχή να αποτελέσει πόλη έλξης τουριστών και να δημιουργηθούν νέες θέσεις απασχόλησης “.
Υφυπουργός Μακεδονίας – Θράκης : Ιδάνικο παράδειγμα συμβίωσης η Θράκη
Ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας Θράκης) Θεόδωρος Καράογλου αναφέρθηκε στις εκδηλώσεις που έχει διοργανώσει το υπουργείο Εσωτερικών και θα συνεχισθούν στη Θεσσαλονίκη, στην Ξάνθη, την Κομοτηνή, την Αλεξανδρούπολη, την Ορεστιάδα. Σημείωσε ότι πρόθεση του υπουργείου είναι “να δημιουργήσει μια δυναμική συμμαχία ευθύνης, με τη στήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να διαμορφωθεί η επόμενη ημέρα της πιο ευαίσθητης περιοχής της πατρίδας μας”.
Αναφέρθηκε στην ιστορική στιγμή της απελευθέρωσης της Θράκης, όταν ο ελληνικός στρατός, συνεχίζοντας την προέλασή του από την Ξάνθη, η οποία είχε απελευθερωθεί τον Οκτώβριο 1919, έμπαινε νικητής στην Κομοτηνή και στη συνέχεια στην Αλεξανδρούπολη. “Η Θράκη δεν είναι ξεχασμένη, ούτε είναι χαμένη υπόθεση. Όποια πέτρα κι αν σηκώσεις, από κάτω θα βρεις την παλιά, αλλά και τη νεώτερη Ιστορία της” σημείωσε ο κ. Καράογλου. Και πρόσθεσε: “Διακρίνεται για την πολυμορφία της και αποτελεί ένα πραγματικό σταυροδρόμι λαών, θρησκειών και πολιτισμών. Είναι ένα ιδανικό παράδειγμα συμβίωσης”.
Αναφερόμενος στα μηνύματα που “εκπέμπει” σήμερα η Θράκη, μίλησε για την “αδιαμφισβήτητη ελληνικότητά της που χάνεται στα βάθη των αιώνων” και για “την αποφασιστικότητά μας, ως έθνος, να υπερασπισθούμε την ελληνικότητά της με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τα θεμελιώδη δικαιώματα των κατοίκων της”. Και κατέληξε: “Η Ελλάδα σέβεται με υποδειγματικό τρόπο τη θρησκευτική ελευθερία. Αυτό δεν μπορεί κανένας να το αμφισβητήσει. Όπως δεν μπορεί κανένας να αμφισβητήσει ότι η πατρίδα μας γίνεται πάλι μια χώρα με κύρος, ποιότητα ζωής και ασφάλεια για όλους”.
Άγγελος Συρίγος: Καλό είναι να θυμόμαστε την Ιστορία για να μην ξαναβιώνουμε τα τραγικά γεγονότα της
Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής και βουλευτής Α¨Αθηνών ΝΔ κ. Άγγελος Συρίγος, ως κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης, αναφέρθηκε στους διπλωματικούς αγώνες του ελληνικού κράτους για την ενσωμάτωση της Θράκης στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Σημείωσε ότι τα γεγονότα που οδήγησαν στην απελευθέρωση της Θράκης ξεκινούν το 1878 με τη Συνθήκη του Αγ. Στεφάνου, όταν οι Βούλγαροι πήραν τη βόρεια Θράκη (γνωστή ως Ανατολική Ρωμυλία) και την ενέταξαν στο βουλγαρικό κράτος. Ακολούθησαν σφαγές των Ελλήνων και προσφυγικά κύματα προς τη νότια Θράκη. Όπως σημείωσε η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων ζούσαν ιστορικά στην Ανατολική Θράκη (που σήμερα ανήκει στην Τουρκία).
Παράλληλα, στη Δυτική Θράκη (σημερινή ελληνική Θράκη) κατέβηκαν, λόγω του ρωσοτουρκικού πολέμου (1976-78), μουσουλμανικοί πληθυσμοί. Όπως διευκρίνισε, οι μουσουλμάνοι της Ροδόπης δεν είναι γηγενείς. Εγκαταστάθηκαν στη Ροδόπη μετά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο, διότι η περιοχή ήταν αραιοκατοικημένη λόγω ελών. “Ετσι δικαιολογείται η παρουσία τους, σε τόσο μεγάλους αριθμούς στη Νομό Ροδόπης” διευκρίνισε.
Όταν οι Βούλγαροι έφθασαν στην περιοχή κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο άρχισαν να καταδιώκουν ό,τι ήταν ελληνικό – τους κατοίκους, τα σχολεία, το επιστημονικό δυναμικό. Είχαν αναπτύξει την άποψη ότι “μπορεί να μιλάτε ελληνικά, αλλά κατά βάθος είστε Βούλγαροι στην καταγωγή”. “Εκείνοι που την πλήρωσαν πιο άγρια από όλους” σημείωσε ο κ. Συρίγος “ήταν οι Πομάκοι. Διότι μιλούσαν ένα σλαβικό ιδίωμα που μοιάζει με τα βουλγαρικά. Αυτό το σλαβικό ιδίωμα οδήγησε τους Βουλγάρους να λένε ότι οι Πομάκοι είναι εξισλαμισμένοι Βούλγαροι”. Και συνέχισε: “Τους οδηγούσαν στα ποτάμια δίπλα στα χωριά τους, τους βάφτιζαν με το ζόρι και μετά τη βάφτιση τους υποχρέωναν να τρώνε ένα κομμάτι χοιρινό. Όσοι αρνούνταν να βαφτισθούν έτρωγαν απίστευτο ξύλο. Δεν είναι τυχαίο που ακόμη σήμερα, οι Πομάκοι λένε: “Να σε φυλάει ο Θεός από ξύλο Βούλγαρου, σφαίρα Τούρκου και γλώσσα Έλληνα”. Επίσης έκαναν όλα τα τεμένη τους χριστιανικούς ναούς”.
Η πρώτη απελευθέρωση της Θράκης γίνεται στο τέλος του Β’ Βαλκανικού Πολέμου τον Ιούλιο 1913. Για λίγες ημέρες η Θράκη ήταν ελληνική. Στη μικρή αυτή περίοδο αποδόθηκαν στους μουσουλμάνους τα τεμένη και στους χριστιανούς οι ναοί τους. Με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, η περιοχή της σημερινής Θράκης, μέχρι το ύψος του Νέστου, αποδόθηκε στους Βούλγαρους πάλι. Η αποχώρηση του ελληνικού στρατού προκάλεσε πανικό σε Έλληνες και μουσουλμάνους. Η εμπειρία της πρώτης βουλγαροκρατίας ήταν εξαιρετικά επώδυνη για όλους.
Για την περίοδο εκείνη, οι Τούρκοι αναφέρονται στην 1η μουσουλμανική Δημοκρατία της Θράκης. Φεύγοντας ο ελληνικός στρατός δεν παρέδωσε στους Βουλγάρους, οπότε για ένα μεσοδιάστημα η περιοχή είναι έρμαιο σε όποιον εμφανιζόταν εκεί. Οι Τούρκοι έστειλαν αξιωματικούς και στρατιώτες, οι οποίοι είχαν μεταμφιεσθεί σε αντάρτες και οι οποίοι υποτίθεται ότι έκαναν επανάσταση και δημιούργησαν την 1η μουσουλμανική δημοκρατία, με έδρα την Κομοτηνή και περιφέρειά της τη σημερινή δυτική Θράκη. Ήταν η πρώτη μυστική επιχείρηση που έκανε η Τεσκιλάτ Μαχσουσά (η οθωμανική προκάτοχος της τουρκικής ΜΙΤ) στην περιοχή. Όλοι, όσοι έκαναν την επιχείρηση ήταν Οθωμανοί πράκτορες. Ντόπιοι ήταν οι μουσουλμάνοι που εμφανίσθηκαν να διοικούν τη βραχύβια δημοκρατία. Αυτό έγινε για να πεισθούν οι Μεγάλες Δυνάμεις ότι η περιοχή έπρεπε να περάσει στην κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. “Οι Τούρκοι σήμερα εμφανίζουν σημαίες της δήθεν τότε αυτόνομης δημοκρατίας. Όμως στην πραγματικότητα επρόκειτο για επιχείρηση των μυστικών υπηρεσιών” σημείωσε ο κ. Συρίγος.
Η περιοχή πέρασε υπό βουλγαρική κατοχή. Από το 1913 και ιδίως από τη στιγμή που η Βουλγαρία μπήκε στον ΑΠΠ άρχισαν συστηματικές διώξεις των Ελλήνων και η περιοχή άδειασε από ελληνικό πληθυσμό. Το 1919, όταν μπήκε στην Ξάνθη ο ελληνικός στρατός, είχαν απομείνει το πολύ 100 οικογένειες.
Τον Νοέμβριο 1918 η Βουλγαρία συνθηκολόγησε και η Θράκη τέθηκε υπό διασυμμαχική διοίκηση, την οποία αποτελούσαν γαλλικά και ελληνικά στρατεύματα. Άρχισε ένας τρομερός διπλωματικός πόλεμος, με κορυφαία προσωπικότητα τον Χαρίσιο Βαμβακά. Χάρη στους δικούς του διπλωματικούς χειρισμούς, παραδόθηκε η Δυτική Θράκη με τη Συνθήκη των Σεβρών στην Ελλάδα. Επανέφερε στην περιοχή τους Θρακιώτες που είχαν φύγει, για να αλλάξει η θέση ότι δεν υπάρχουν Έλληνες στην περιοχή. Προέτρεψε τους τοπικούς πληθυσμούς να ζητήσουν ένωση με την Ελλάδα. Μάλιστα, κατάφερε να πείσει τους παλιούς μουσουλμάνους βουλευτές του οθωμανικού κοινοβουλίου πριν το 1912 και του βουλγαρικού κοινοβουλίου μετά το 1912 να υπογράψουν ότι ζητούν από τους συμμάχους να παραδοθεί η περιοχή στην Ελλάδα. Οι μουσουλμάνοι προτιμούσαν τους Έλληνες από τους Βουλγάρους.. Αυτές τις υπογραφές, τόνισε ο κ. Συρίγος, κούναγε ο Βενιζέλος αργότερα στο Παρίσι για να πείσει για την ένωση της Θράκης με την Ελλάδα.
Στη Συνθήκη των Σεβρών, στην Ελλάδα ενώθηκε η Δυτική Θράκη (σημερινή ελληνική) μαζί με ένα μεγάλο κομμάτι της Ανατολικής Θράκης (σημερινή τουρκική) όπου ζούσε και η πλειονότητα του ελληνικού πληθυσμού. Δυστυχώς, η μικρασιατική καταστροφή οδήγησε στην ανακωχή των Μουδανιών, τον Σεπτέμβριο 1922. Εκεί οι Μεγάλες Δυνάμεις ζήτησαν από τους Τούρκους να τους επιτρέψουν την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στα Στενά και οι Τούρκοι ζήτησαν -και πήραν- ως αντάλλαγμα την Ανατολική Θράκη. “Και οι σύμμαχοι είπαν “Πάρτε την”. Διότι δεν ήταν δική τους η Ανατολική Θράκη” σημείωσε ο κ. Συρίγος. Σε 30 ημέρες εκκενώθηκε η Ανατολική Θράκη από τον ελληνικό πληθυσμό. Χιλιάδες αραμπάδες διέσχιζαν μέρα – νύχτα τον ποταμό Έβρο. “Το καλό ήταν ότι δεν χάθηκαν ζωές”, τόνισε ο κ. Σύριγος. “Χάθηκαν περιουσίες, χάθηκε η Ιστορία αιώνων, αλλά όχι ζωές”.
Το 1941-44 οι Βούλγαροι προσπάθησαν για άλλη μια φορά να πάρουν τη Θράκη. Και κατέληξε ο κ. Συρίγος: “Σήμερα, οι σχέσεις μας με τη γειτονική Βουλγαρία είναι πολύ καλές και έχουν περάσει στο παρελθόν όλα αυτά τα γεγονότα. Καλό, όμως, είναι να τα θυμόμαστε αυτά τα γεγονότα. Για να μην τα ξαναβιώσουμε”.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης τιμήθηκαν για την προσφορά τους στον Πολιτισμό της Θράκης οι λαϊκοί ερμηνευτές Χρόνης Αηδονίδης και Καρυοφύλλης Δοϊτσίδης και η αείμνηστη πρόεδρος του συνδέσμου Θεσσαλονικέων Αθήνας Εριέττα Χαμηλοθώρη-Καραγιάννη. Επίσης, παρουσιάσθηκαν παραδοσιακοί χοροί της Θράκης.
