Ένα από τα αγαπημένα θεάματα της άγριας πανίδας, για μικρούς και μεγάλους (με την προϋπόθεση βεβαίως της ασφάλειας), είναι η εικόνα της μαμάς αρκούδας μπροστά και τα αρκουδάκια να την ακολουθούν στη βόλτα στο δάσος.
Και ένα από τα πιο τραγικά θεάματα στο οδικό μας δίκτυο είναι εκείνο που ακολουθεί τη σύγκρουση οχήματος με ζώο — τραγικό, συχνά, και για ανθρώπους. Δυστυχώς, δεν είναι σπάνιο. Εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες ζώα αφήνουν καθημερινά την τελευταία τους πνοή στο οδικό δίκτυο της χώρας. Ανάμεσά τους κάποια σπάνια και προστατευόμενα είδη, όπως οι καφέ αρκούδες: αριθμούν περίπου τις 400 σε όλη την Ελλάδα και κάθε απώλεια είναι ιδιαίτερα οδυνηρή για τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον.
Οι πιο πολλές καφέ αρκούδες ζουν στην οροσειρά της Πίνδου, κοντά στην Εγνατία Οδό. Συνήθως περνούν κάτω από τον αυτοκινητόδρομο, αξιοποιώντας τα πολυάριθμα υπόγεια περάσματα που έχουν κατασκευαστεί για αυτόν τον σκοπό. Όχι και τόσο σπάνια όμως “βγαίνουν” στο οδόστρωμα και είναι θέμα τύχης (ή ατυχίας) αν η βόλτα τους αυτή είναι η τελευταία…
Μόνο τη διετία 2015-2016 η Εταιρεία Αυτοκινητόδρομων Εγνατία Οδός ΑΕ σημείωσε συγκρούσεις επί του αυτοκινητόδρομου με μέσο όρο ανά έτος 282 άγρια ζώα και 235 κατοικίδια/κτηνοτροφικά ζώα. Κάποιες από αυτές είχαν δυστυχώς και ανθρώπινα θύματα, ενώ οι υλικές ζημιές είναι συνήθως μεγάλες.
Μεγάλο είναι και το πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει το έργο LIFE SAFE-CROSSING. Πρόκειται για διεθνές έργο που υλοποιείται, εκτός από την Ελλάδα, και στην Ιταλία, τη Ρουμανία και την Ισπανία και έχει στόχο να μειώσει στο ελάχιστο τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που έχουν οι οδικοί άξονες σε προστατευόμενα είδη (αρκούδα σε Ελλάδα, Ιταλία και Ρουμανία, αλλά και λύκο στην Ιταλία και ιβηρικό λύγκα στην Ισπανία). Τα είδη αυτά απειλούνται τόσο από τα τροχαία ατυχήματα όσο και από τον κατακερματισμό των βιοτόπων τους.
Εδώ η τεχνολογία έρχεται να συμβάλει μέσω του Ομίλου ΟΤΕ, που συνεργάζεται με την Περιβαλλοντική Οργάνωση Καλλιστώ, την Εγνατία Οδό και την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας για την υλοποίηση του έργου στη χώρα μας. Χάρη στο δίκτυο της COSMOTE και σε μία ολοκληρωμένη λύση παρακολούθησης/επισκόπησης που ανέπτυξε, συμπεριλαμβανομένης και της υποδομής αποθήκευσης, ανάλυσης με προηγμένες μεθόδους αναγνώρισης αντικειμένων και οπτικοποίησης υλικού (φωτογραφίες, βίντεο, ήχος), 45 εξελιγμένες τεχνολογικά κάμερες χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας, τροφοδοτούμενες από φωτοβολταϊκά πάνελ, έχουν τοποθετηθεί κατά μήκος περίπου 55 χιλιομέτρων του Κάθετου Άξονα Σιάτιστας – Καστοριάς της Εγνατίας Οδού. Οι κάμερες αυτές τοποθετούνται περιοδικά στα υπόγεια περάσματα του αυτοκινητόδρομου και παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για την επιλογή εκείνων που χρησιμοποιούνται πιο συχνά από αρκούδες. Μέρος της λύσης που προσφέρει η COSMOTE είναι και η δημιουργία του ιστότοπου όπου, ανά πέρασμα, αναρτώνται οι σχετικές οπτικές πληροφορίες.
Σε διάστημα 3 μηνών έως τα τέλη Οκτωβρίου 2019, οι κάμερες είχαν συλλέξει πάνω από 20.000 φωτογραφικά στιγμιότυπα και βίντεο, τα οποία αξιολογούνται από την ομάδα του LIFE SAFE-CROSSING. Στόχος είναι οι καφέ αρκούδες να διασχίζουν τις υπόγειες διαβάσεις και όχι το οδόστρωμα. Γι’ αυτό και στην επόμενη φάση του έργου θα γίνουν παρεμβάσεις βελτίωσης των επιλεγμένων περασμάτων (με χωματουργικά έργα, φυτεύσεις, ενισχύσεις της περίφραξης, αφαίρεση φυσικών εμποδίων κ.λπ.), προκειμένου να γίνουν πιο ελκυστικά στις αρκούδες και άλλα είδη της άγριας πανίδας. Προς όφελος των ίδιων, των επιβαινόντων στα οχήματα και, βεβαίως, του Περιβάλλοντος.
Περισσότερα για τις ενέργειες του Ομίλου ΟΤΕ για το Περιβάλλον στον Απολογισμό Βιώσιμης Ανάπτυξης.
