Εδώ, η βοήθεια ενός δικηγόρου είναι ορισμένες φορές ζήτημα ζωής και θανάτου» γράφει Lorraine Kihl για την κατάσταση στην Μόρια.
“Η Μόρια, στο νησί της Λέσβου στην Ελλάδα, θεωρείται ένας από τους χειρότερους καταυλισμούς μεταναστών στον κόσμο. Πέρα από τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, η πρόσβαση σε νομική βοήθεια είναι πολύ περιορισμένη. Μία από τις ελάχιστες ΜΚΟ δικηγόρων που βρίσκεται στο νησί αναστέλλει τις δραστηριότητές της, λόγω έλλειψης μέσων.
Περίπου 4.900 άνθρωποι ζουν στον καταυλισμό της Μόρια, με τον αριθμό να αναμένεται να φθάσει μέχρι και τους 8.500 στο τέλος του καλοκαιριού, τη στιγμή που οι υπάρχουσες δομές έχουν προβλεφθεί για 3.100 άτομα, αναφέρει το ρεπορτάζ, το οποίο πραγματοποιήθηκε ύστερα από πρόσκληση της Oxfam – εταίρου της ΜΚΟ «Ευρωπαίοι Δικηγόροι στη Λέσβο» – η οποία και κάλυψε τα έξοδα μετακίνησης και διαμονής της δημοσιογραφικής ομάδας, ενώ – όπως σημειώνεται – η πλειοψηφία των συνεντεύξεων έλαβε χώρα στον άτυπο καταυλισμό γνωστό ως «Ελαιώνα» που συνορεύει με τον φράκτη της Μόρια, δεδομένου ότι, παρόλο που οι αιτούντες ασύλου είναι ελεύθεροι να κυκλοφορούν στο νησί, η πρόσβαση στη Μόρια απαγορεύεται στους δημοσιογράφους”.
Το ρεπορτάζ επισημαίνει αφενός την περιπλοκότητα των νομικών διαδικασιών – ιδιαίτερα μετά τη συμφωνία με την Τουρκία, η οποία προβλέπει την επιστροφή των αιτούντων ασύλου στη γείτονα, με μόνη εξαίρεση στον κανόνα τις ευάλωτες ομάδες, οι οποίες όμως δεν είναι συχνά εύκολο να προσδιοριστούν από τον έλεγχο που γίνεται από τον γιατρό του καταυλισμού λίγο μετά την άφιξή τους – και αφετέρου τη σοβαρή έλλειψη γνώσης σε σχέση με τη διαδικασία από πλευράς των μεταναστών, στοιχεία που καθιστούν αναγκαία την παροχή νομικής στήριξης.
Σύμφωνα με την επιτόπια δημοσιογραφική έρευνα, περισσότεροι από τους μισούς μετανάστες ενημερώθηκαν για τη διαδικασία χορήγησης ασύλου από στόμα σε στόμα, ενώ τονίζεται ότι η πρόσβαση σε ένα δικηγόρο μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να αποτελεί ζήτημα ζωής και θανάτου, δεδομένου ότι χωρίς δικηγόρο οι πιθανότητες να επιστρέψει κανείς σε μία χώρα όπου η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο είναι πολύ μεγαλύτερες.
Εν συνεχεία, παρατίθεται η μαρτυρία εθελόντριας δικηγόρου, η οποία περιγράφει τις άσχημες συνθήκες υπό τις οποίες καλούνται οι άνθρωποι αυτοί να διηγηθούν τις ιστορίες τους και να πουν πολύ προσωπικά πράγματα, ενώ επιχειρείται και η αποτύπωση της καθημερινότητας των διαβιούντων στον καταυλισμό, μιας καθημερινότητας η οποία – όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται – μετριέται σε ουρές (για το φαγητό, για τα ντους, για τις τουαλέτες…), όπου η κατάσταση γίνεται πολλές φορές επικίνδυνη, αφού στις ουρές αναμονής είναι που ξεσπάνε οι περισσότερες εντάσεις.
Αντίστοιχο δημοσίευμα της La Libre Belgique αναφέρεται στις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των λαθρομεταναστών στη Μόρια με τίτλο «Οι πρόσφυγες στο επίκεντρο της ελληνικής αντιπαράθεσης», επισημαίνει ότι στη Σάμο είναι αισθητός ο συγχρωτισμός και η απραξία.
“Για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης και τη δύσκολη καθημερινότητα σε έναν άλλο προσφυγικό καταυλισμό, αυτόν που βρίσκεται κοντά στο Βαθύ της Σάμου, ο οποίος, αν και χωρητικότητας 650 ατόμων, φιλοξενεί πάνω από 4.000 μετανάστες, μιλά η ανταπόκριση, σημειώνοντας ότι η κατάσταση αυτή έχει μετατραπεί σε εκλογικό διακύβευμα, με τους συντηρητικούς και την ακροδεξιά να υποστηρίζουν ότι «πρέπει να σταλούν πίσω αυτοί οι μετανάστες, οι οποίοι είναι όλοι παράτυποι» και τους άλλους να ζητούν από την ΕΕ να βοηθήσει την Ελλάδα να αντιμετωπίσει αυτή τη μεταναστευτική κρίση. Μεταξύ των δύο, σημειώνει η συντάκτρια, η κυβέρνηση προσπαθεί να αποσυμφορήσει τον καταυλισμό, προωθώντας τους πιο ‘ευάλωτους’ – 1500 αυτές τις τελευταίες εβδομάδες – στην ηπειρωτική χώρα, μια και η προσπάθεια ενοικίασης διαμερισμάτων για τους μετανάστες σε χωριά του νησιού απέτυχε, λόγω της άρνησης των κατοίκων”.
