Την εκτίμηση της Τράπεζας της Ελλάδας ότι ο δημοσιονομικός χώρος που προκύπτει από τα υπερπλεονάσματα πρέπει να κατευθυνθεί στη μείωση των άμεσων φόρων εξέφρασε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιάννης Στουρνάρας, στο 8ο Ετήσιο Συνέδριο του Κύκλου Ιδεών, «Η Ελλάδα Μετά», το οποίο διεξάγεται σε συνεργασία με το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία, με γενικό θέμα: «Η Ευρώπη, η Ελλάδα και ο καταιγισμός των νέων προκλήσεων. Αναζητώντας πλαίσιο αναφοράς».
«Πρέπει να συνεχιστεί η δημοσιονομική υπευθυνότητα και να τη διατηρήσουμε ως κόρη οφθαλμού» σημείωσε ο κ. Στουρνάρας προσθέτοντας ότι αν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος θα ήταν καλύτερα να μειωθούν φόροι και επιβαρύνσεις που βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, όπως είναι οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης.
«Δεν νομίζω να υπάρχει περιθώριο για 13ο και 14ο μισθό» πρόσθεσε, τονίζοντας επίσης, ότι μία μείωση του ΦΠΑ θα ενίσχυε περαιτέρω την κατανάλωση, γεγονός που δεν βοηθάει την ελληνική οικονομία.
Σε ό,τι αφορά στις προβλέψεις για το 2025, ο κ. Στουρνάρας υπογράμμισε ότι η Τράπεζα της Ελλάδας αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψη για την ανάπτυξη σε 2,3% (από 2,5%) λόγω των πρόσφατων εξελίξεων σε διεθνές επίπεδο, ενώ εξήγησε ότι το τελευταίο τρίμηνο του 2024 ήταν πολύ ενθαρρυντικό.
Αναφερόμενος στα επιτόκια, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, εκτίμησε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα συνεχίσει τη μείωση με δύο ακόμα σχετικές αποφάσεις, ώστε το βασικό επιτόκιο να φτάσει στο 2% στα τέλη του 2025. Απέφυγε, ωστόσο, να εκφράσει εκτίμηση για το αν θα ληφθεί σχετική απόφαση στη συνεδρίαση του Απριλίου.
«Όλα αυτά που συμβαίνουν είναι ξυπνητήρι για την Ευρώπη» είπε ο κ. Στουρνάρας. «Βλέπω ένα ξύπνημα στην Ευρώπη, για παράδειγμα η Γερμανία σκέφτεται την απάλειψη του φρένου χρέους. Έχει επίσης γίνει μεγάλη πρόοδος στο θέμα του κοινού χρέους και η Ελλάδα αποδείχθηκε για μία ακόμα φορά «μαμή της ιστορίας». Τα μαθήματα από την ελληνική κρίση δημιούργησαν το Ταμεία Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τώρα έρχεται και ο κοινός δανεισμός» τόνισε.
Ο κ. Στουρνάρας ανέφερε επίσης ότι υπάρχει μία μεγάλη ανατροπή της διεθνούς οικονομικής κατάστασης και «δεν μπορούμε να ξέρουμε πού θα καταλήξουμε», γεγονός που οδήγησε σε αναθεώρηση προς τα κάτω και για την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, που πλέον εκτιμάται στο 0,9% (από 1,1%), ενώ ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη εκτιμάται ότι θα βρεθεί στο 2% στα τέλη του 2025. «Η αβεβαιότητα είναι τεράστια και μιλάω με μεγάλη επιφύλαξη» κατέληξε.
Κ. Χατζηδάκης: Προτεραιότητα η μείωση των άμεσων φόρων
Τον Σεπτέμβριο, στη ΔΕΘ, η ελληνική κυβέρνηση θα κάνει πιο έντονη την κοινωνική πολιτική, με σαφέστερο δείγμα τη μείωση των φόρων, προανήγγειλε ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, κ. Κωστής Χατζηδάκης.
«Μας ενδιαφέρει η μείωση των άμεσων φόρων» ξεκαθάρισε. «Φτάσαμε εδώ γιατί κρατάμε καλό λογαριασμό και η προσπάθεια που έγινε κυρίως για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής δεν έχει προηγούμενο» προσέθεσε. «Υποχρέωσή μας η μάχη κατά του βαθέως κράτους» τόνισε.
Ο κ. Χατζηδάκης προέβλεψε ότι στην επόμενη ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ, για τα αποτελέσματα του 2024, το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος θα διαμορφωθεί στο 3,5% και το δημοσιονομικό (headline) πλεόνασμα στο 0,2%.
«Αν ξεχαρβαλώσουμε τα δημόσια οικονομικά, θα είναι σα να θέλουμε να χτίσουμε σπίτι χωρίς θεμέλια » ανέφερε, θυμίζοντας τον μύθο του Σίσυφου. «Δε θέλω να βάλω την υπογραφή μου σε πολιτικές που μας επιστρέφουν στον Σίσυφο» είπε, και προσέθεσε ότι, «ο νέος υπουργός Οικονομικών ανήκει στην ίδια σχολή σκέψης».
Όπως σημείωσε ο κ. Χατζηδάκης, το κλίμα στις συνεδριάσεις του Eurogroup και του Ecofin έχει αλλάξει τους τελευταίους μήνες, καθώς οι Ευρωπαίοι εταίροι καταλαβαίνουν ότι «όσο καθυστερούμε, ζημιωνόμαστε» και προέβλεψε ότι «μέχρι τον Ιούλιο θα γίνουν βήματα τόσο στην άμυνα όσο και στα θέματα της ανταγωνιστικότητας».
«Δεν θυμάμαι άλλη περίοδο με τόσες αβεβαιότητες στην παγκόσμια οικονομία» υποστήριξε επίσης ο κ. Χατζηδάκης. Παράλληλα, αναφερόμενος στο νέο του ρόλο στην κυβέρνηση διευκρίνισε ότι αποστολή του είναι ο συντονισμός των οικονομικών και παραγωγικών υπουργείων και τα ειδικά πρότζεκτ, όπως η ανάταξη του ΟΣΕ.
«Στόχος είναι ο συντονισμός της οικονομικής πολιτικής, ώστε να περάσει η έμφαση από τα μάκρο στα μίκρο, δηλαδή σε επενδύσεις, εξαγωγές, ανταγωνιστικότητα, για να τρέξουμε πιο γρήγορα σε αυτό το πεδίο με βασικές και ουσιώδεις παρεμβάσεις, που κρίνονται σημαντικές από την ίδια την αγορά», διευκρίνισε.
Ε. Μυτιληναίος (METLEN): Η ελληνική αμυντική βιομηχανία να έχει ρόλο
Τον ρόλο που θα μπορούσε να παίξει η ελληνική αμυντική βιομηχανία στον επανεξοπλισμό της Ευρώπης, τόνισε ο κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, METLEN Energy & Metals.
«Εμείς τί θα κάνουμε; Θα συμμετέχουμε σε μία ευρωπαϊκή συμμαχία των προθύμων με την Τουρκία, που θα είναι κατά της Ρωσίας και θα τροφοδοτείται από τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογούμενων; Ποιος θα κοιτάξει το δικό μας πρόβλημα; Την Ελλάδα θα προστρέξουν να την βοηθήσουν με τον ίδιο τρόπο όπως την Ουκρανία; Η μέχρι τώρα πορεία των πραγμάτων λέει ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να είναι σύμμαχος αποτροπής, όχι η Ευρώπη» είπε, προσθέτοντας ότι η ελληνική αμυντική βιομηχανία έχει δυνατότητες παραγωγής, που αναπτύχθηκαν κυρίως μετά τα Ίμια, αλλά έχουν αγνοηθεί από τις ελληνικές κυβερνήσεις.
«Έχουμε τρεις βάρδιες επί επτά ημέρες την εβδομάδα και παράγουμε εξοπλισμό που κατευθύνεται μόνο σε εξαγωγές» τόνισε. «Αυτό που έγινε με τις φρεγάτες Behlarra δεν πρέπει να ξαναγίνει. Φτιάξαμε με τα ναυπηγεία του Σκαραμαγκά τα 4 υποβρύχια που κρατάνε την ισορροπία στο Αιγαίο. Κανείς δε μας ζήτησε να φτιάξουμε εμείς τις φρεγάτες. Η Ελλάδα θα κληθεί να συνεισφέρει οικονομικά, αλλά χωρίς να πάρει βιομηχανική δουλειά;» αναρωτήθηκε.
Σε ό,τι αφορά στο κόστος της ενέργειας, ο κ. Μυτιληναίος ανέφερε ότι υπάρχουν δύο τρόποι για να μειωθεί:
-ο πρώτος είναι να γίνουν όλες οι προγραμματισμένες επενδύσεις παγκοσμίως, ώστε να αυξηθεί σημαντικά η προσφορά LNG στην αγορά και
-ο δεύτερος να υπάρξει μία «τύπου ειρήνη» που θα επιτρέπει να εισρεύσει ξανά στην Ευρώπη ρωσική ενέργεια.
Μιλώντας για την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον Οίκο Moody’s, ο κ. Μυτιληναίος έκανε λόγο για μία «εξαιρετική εξέλιξη». «Νομίζω ότι 2025 θα επιστρέψουμε στις ανεπτυγμένες αγορές και αυτό σημαίνει ότι θα εισρεύσουν κεφάλαια στην χώρα» είπε. «Είναι μία εξέλιξη που δικαιώνει τον κ. Χατζηδάκη που άσκησε στιβαρή και σοβαρή οικονομική πολιτική, έκανε ένα καλό νοικοκυριό», κατέληξε.
Στη σημασία του Critical Medicines Act που αναμένεται να ανακοινωθεί σύντομα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα προβλέπει εξαίρεση δαπανών για κρίσιμα φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως θα συμβεί και στον τομέα της άμυνας, αναφέρθηκε από την πλευρά του, ο κ. Θόδωρος Τρύφων, Συνδιευθύνων Σύμβουλος στην ELPEN, Πρόεδρος της ΠΕΦ και Μέλος Δ.Σ. ΣΕΒ και Μέλος Δ.Σ. της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας.
«Ο Τραμπ κινητοποίησε την Ευρώπη, ακούσαμε μεγάλο καμπανάκι» είπε ο κ. Τρύφων και πρόσθεσε ότι, «η Ε. Επιτροπή προσπαθεί τώρα να επαναπροσδιορίσει τα κίνητρα για την φαρμακοβιομηχανία και τη σταθερότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας, ώστε να καλύψει το κενό στην καινοτομία και να επιστρέψει η βιομηχανία στην Ευρώπη».
Ο κ. Τρύφων περιέγραψε το μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα της φαρμακοβιομηχανίας στην Ελλάδα, συνολικού ύψους 1,5 δισ. ευρώ, το οποίο υλοποιείται κατά 85% από ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες και έχει προσθέσει 15 νέες παραγωγικές μονάδες, 70 νέες γραμμές παραγωγής και έχει οδηγήσει σε αύξηση 100% των εξαγωγών.
«Η Ελλάδα πρέπει να πάει σε νέο παραγωγικό μοντέλο με περισσότερη βιομηχανία» υποστήριξε. «Πρέπει να επικοινωνηθεί πως η αναδιάρθρωση του παραγωγικού μοντέλου επηρεάζει τον κάθε πολίτη» προσέθεσε, παρουσιάζοντας την πετυχημένη καμπάνια ενημέρωσης που πραγματοποίησε η ελληνική φαρμακοβιομηχανία.
Τόνισε, επίσης, την ανάγκη να μειωθεί το κόστος ενέργειας, πρώτων υλών και ανθρώπινου δυναμικού, ζήτησε πιο στοχευμένα κίνητρα σε παραγωγικές επενδύσεις και πιο ευέλικτες φορολογικές απαλλαγές για τα εκπαιδευτικά προγράμματα που πραγματοποιούν οι επιχειρήσεις.
Την αισιόδοξη εκτίμηση ότι «η τάση για ταξίδια αυξάνεται» εξέφρασε ο κ. Γιώργος Βερνίκος, Γενικός Γραμματέας ΣΕΤΕ, Πρόεδρος ΙΝΣΕΤΕ, Μέλος Ευρωπαϊκής ΟΚΕ, Μέλος και πρώην Πρόεδρος ΟΚΕ.
«Πρέπει να αλλάξει το μυαλό μας» είπε, σχετικά με τη συζήτηση για αλλαγή παραγωγικού μοντέλου της χώρας, «η αγορά προσδιορίζει το παραγωγικό μοντέλο. Εμείς επιδιώκουμε ανάπτυξη σε όλους τους κλάδους» προσέθεσε.
Την μεγάλη αύξηση των κεφαλαίων private equities και venture capitals στην Ελλάδα περιέγραψε ο κ. Απόστολος Ταμβακάκης, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, EOS Capital Partners, αναφέροντας ότι από τα 500 εκατομμύρια, βρισκόμαστε πλέον στα 2,8 δις. και προέβλεψε ότι θα φτάσουμε στα 6 δισεκατομμύρια ευρώ σε δύο χρόνια.
«Είναι αδιανόητα μεγάλος ο πολλαπλασιαστής από αυτές τις επενδύσεις» τόνισε, σημειώνοντας ότι την επόμενη πενταετία οι κύριοι τομείς επενδύσεων θα είναι η αμυντική βιομηχανία αλλά και οι υποδομές.
«Στόχος του Τραμπ είναι να δημιουργήσει αναστάτωση στο διεθνές οικονομικό σύστημα και να φέρει σε δύσκολη θέση τους εταίρους των ΗΠΑ, ώστε να επαναδιαπραγματευτεί συμφωνίες που έχουν κάνει οι ΗΠΑ και να διεκδικήσει μεγαλύτερα οφέλη» εξήγησε ο κ. Παναγιώτης Λιαργκόβας, Πρόεδρος του ΚΕΠΕ, Καθηγητής Οικονομικών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, προβλέποντας ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος «θα κάνει πίσω μετά τις εσωτερικές αντιδράσεις».
«Η Ελλάδα είναι προς το παρόν κάτω από το ραντάρ» είπε, τόνισε, όμως, ότι η χώρα πρέπει να προχωρήσει σε βασικές μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως το δικαστικό σύστημα, η γραφειοκρατία της δημόσιας διοίκησης, η σύνδεση εκπαίδευσης -αγοράς εργασίας. «Το Ταμείο Ανάκαμψης προβλέπει 77 μεταρρυθμίσεις, αλλά θα έπρεπε να είναι 150, ώστε το παραγωγικό μοντέλο να μην βασίζεται στην κατανάλωση» είπε.
«Η Ευρώπη είναι στο σωστό δρόμο» ανέφερε ο κ. Θοδωρής Πελαγίδης, Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης, ΠΑΠΕΙ, εξηγώντας ότι «δεν είναι λάθος να έχεις δημοσιονομικό έλλειμμα για να γίνουν παραγωγικές επενδύσεις» και προβλέποντας ότι «η Ευρώπη θα προχωρήσει σε αυτή την κατεύθυνση. Το πρόβλημα είναι η Αμερική», είπε, «που θέλει να καταστρέψει τη διεθνή τάξη για να διασφαλίσει τη δική της ευημερία».
Ο κ. Πελαγίδης προέβλεψε ότι οι πολιτικές του Τραμπ θα προκαλέσουν ύφεση και προσέθεσε ότι «η συνταγή της επιτυχίας είναι να έρθουν κεφάλαια στην Ελλάδα, επειδή η αποταμίευση είναι μικρή».
Προβληματισμό για την ελληνική οικονομία όταν τελειώσει το Ταμείο Ανάκαμψης, εξέφρασε ο κ. Θεοχάρης Φιλιππόπουλος, Πρόεδρος, Capital.gr ΑΕ και Αττικών Εκδόσεων ΑΕ, Πρόεδρος, ΕΝΕΔ, σημειώνοντας ότι μόλις πέντε εταιρείες κάνουν το 30% των ελληνικών εξαγωγών.
«Πρέπει να γίνει σοβαρή δουλειά στο παραγωγικό μοντέλο και στην κατεύθυνση των επενδύσεων» τόνισε εξηγώντας ότι «το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα γίνει όταν τελειώσει το Ταμείο Ανάκαμψης».
Ο κ. Φιλιππόπουλος είπε επίσης ότι η Ευρώπη έχει μία «μοναδική ευκαιρία να χειραφετηθεί. Δεν μπορούμε να σερνόμαστε πίσω από την Αμερική. Για παράδειγμα, αν συμφέρει να έχουμε φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία, πρέπει να κάνουμε συμφωνία με τη Ρωσία». «Πρέπει να κοιτάξουμε τα του οίκου μας, το συμφέρον των ευρωπαϊκών οικονομιών», τόνισε.
