Η κληρονομικότητα διαφόρων σωματικών και ψυχικών ασθενειών είναι κάτι που ήδη γνωρίζουμε και συνήθως συνίσταται να προβαίνει κανείς σε προληπτικές εξετάσεις. Αυτό όμως που δεν είναι ευρέως γνωστό αφορά το πως βιώματα των γενεών πριν από εμάς μπορούν να επηρεάσουν το σήμερα. Να σχετίζονται με τη δίκη μας ζωή, με τις επιλογές μας, με την πορεία καταστάσεων.
Της Μίκας Πανάγου*
Σήμερα μιλάμε για το γενεαλογικό μας δέντρο και την σπουδαιότητα των πληροφοριών που αφορούν τους προγόνους μας. Μπορεί κάποια τραυματική εμπειρία της προγιαγιάς μας για παράδειγμα να μεταβεί στην γιαγιά μας, στη μητέρα μας και σε εμάς. Γνωρίζουμε πως η προσωπικότητα μας διαμορφώνεται μέσα από το περιβάλλον που μεγαλώνουμε, τα πρότυπα των φροντιστών μας αλλά και από βιώματα μας. Αν λοιπόν έχει συμβεί κάτι στην παιδική ηλικία κάποιου θα τον επηρεάσει στην ζωή του, εκτός από τραυματικές εμπειρίες που μπορεί να είναι μια σεξουαλική παρενόχληση στο συγγενικό περιβάλλον, μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, ο θάνατος ενός γονέα σε μικρή ηλικία, ακόμα και οι οικονομικές συνθήκες καθορίζουν το αύριο. Αν δηλαδή στερήθηκε κάποιος στη δίκη του εποχή, θα επιδιώξει στα παιδιά του να τα εξασφαλίσει όλα ή θα αφοσιωθεί και θα συνδέσει την αγάπη με το χρήμα. Θα θεωρήσει έλλειψη φροντίδας την έλλειψη φαγητού ή χρημάτων και θα χάσει το μέτρο στη δίκη του οικογένεια.
Αξίζει λοιπόν να αναζητήσει κανείς τουλάχιστον τις τρεις γενιές πριν από αυτόν και να τους γνωρίσει μέσα από στοιχεία και ιστορίες. Μια δίκη μας σημερινή δυσκολία, ένα μπλοκάρισμα στο εδώ και τώρα μπορεί να έχει ρίζες από το παρελθόν μας. Όταν ακόμα δεν ζούσαμε το δέντρο μας προϋπήρχε και ποτιζόταν από άλλους. Οι σημερινοί μας καρποί είναι έργο δικό τους. Ψάχνουμε συχνά ένα δικό μας τραύμα για να εξηγήσουμε συμπεριφορές μας όμως πιθανών να έχει μεταβεί από προηγούμενη γενιά. Ακόμα και η επιλογή του ονόματος μας, του επαγγέλματος μας κρύβει από πίσω ιστορία και στοιχεία για εμάς.
Αυτό που εντυπωσιάζει συχνά είναι η ακρίβεια με την οποία επαναλαμβάνει για παράδειγμα τα παιδιά μιας οικογένειας σε θέματα γάμου, διαζυγίου, σπουδών, αριθμού παιδιών σε σύγκριση με την πατρική ή ακόμα και την οικογένεια της πατρικής. Δεν μπορούν λοιπόν όλα να εξηγηθούν βασισμένα στο σήμερα, χρειάζεται ένα βαθύτερο σκάλισμα γιατί όπως κληρονομεί κάποιος μια ασθένεια μπορεί να κληρονομήσει και ένα τραύμα, μια επίπονη εξέλιξη στη ζωή ενός σημαντικού προσώπου που αποτελεί κομμάτι του παζλ από το δικό του γενεαλογικό δέντρο.
Το να ψάχνει κανείς τις ρίζες του μπορεί να γίνει τόσο μια όμορφη αλλά και παράλληλα οδυνηρή εμπειρία. Με την στήριξη κάποιου ειδικού μπορεί να απαντήσει πολλά ερωτήματα και να εξηγήσει επιλογές και συμπεριφορές συγγενών του. Ένα ταξίδι σημαντικό για τον καθένα μας. Μην ξεχνάμε η αποδοχή και η συγχώρεση θα μας επιτρέψουν το να πάμε παρακάτω.
* Η Μίκα Πανάγου είναι κοινωνική λειτουργός με εκπαίδευση στη συστημική οικογενειακή θεραπεία – Facebook – Instagram
