Mόνο αιφνιδιαστική δεν μπορεί να θεωρηθεί η σημερινή ανακοίνωση της Bénédicte de Montlaur από το Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων (World Monuments Fund) περί του ότι η Αμερικανική κυβέρνηση κόβει τουλάχιστον τη μισή χρηματοδότηση εφεξής. «Οι μεταβαλλόμενες προτεραιότητες του προϋπολογισμού στην Ουάσιγκτον επηρεάζουν τις προσπάθειές μας για τη διατήρηση εδώ στο Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων.» γράφει διπλωματικά η πρόεδρος και εκτελεστική διευθύντρια, ενημερώνοντας τους συνεργάτες του Ιδρύματος.
Το ποσόν συνεισφοράς των ΗΠΑ στο Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων, το οποίο εορτάζει φέτος 60 χρόνια από την ίδρυσή του, δεν είναι μεγάλο, και αυτό δημιουργεί δεύτερες σκέψεις. Αν δηλαδή η κυβέρνησή τους «κόπτεται» τώρα για χρήματα που πηγαίνουν σε πραγματική προστασία μνημείων, τι θα κάνει με την UNESCO; Εκεί όπου η συνδρομή είναι σαφώς μεγαλύτερη; Ο Ντ Τραμπ είχε αποσύρει την συμμετοχή της χώρας από αυτήν στην προηγούμενη θητεία του.
«Όπως ίσως γνωρίζετε, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ υπήρξε μακροχρόνιος εταίρος μας, υποστηρίζοντας έργα σε χώρες όπου προσπάθησαν να προωθήσουν την αμερικανική πολιτιστική διπλωματία. Στην πραγματικότητα, τα τελευταία 20 χρόνια, το WMF έχει λάβει 70 κρατικές επιχορηγήσεις των ΗΠΑ συνολικού ύψους άνω των 25 εκατομμυρίων δολαρίων. Και είμαστε ευγνώμονες για αυτή τη συνεργασία.
Δυστυχώς, την περασμένη εβδομάδα λάβαμε ειδοποιήσεις τερματισμού για επτά από αυτές τις επιχορηγήσεις που αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ της τρέχουσας κρατικής μας χρηματοδότησης. Δεδομένου ότι αυτές οι συμβάσεις είχαν ήδη συναφθεί, η καταγγελία τους σημαίνει ότι οι ενεργές εργασίες διατήρησης σε μέρη όπως η Αλγερία, το Μπενίν, η Αίγυπτος, η Ισημερινή Γουινέα, το Ιράκ, η Σιέρα Λεόνε και η Ουκρανία πρέπει να σταματήσουν εκτός εάν βρούμε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης» τονίζεται στην επιστολή.
Αυτές οι περικοπές χρηματοδότησης θα έχουν ιδιαίτερα βαθύ αντίκτυπο στα προγράμματά τους στην Αφρική, όπως στη Σιέρα Λεόνε, όπου εργάζονται για την αποκατάσταση του πρώτου ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη σύγχρονη υποσαχάρια Αφρική. Ομως ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται, η διακοπή των έργων στη μέση της αποκατάστασης όχι μόνο απειλεί τα προς το ζην των ντόπιων που απασχολούνται, αλλά θέτει σε κίνδυνο την πρόοδο που έχει ήδη σημειωθεί σε κάθε τοποθεσία, αφήνοντας πίσω κτίρια χωρίς στέγες και τοίχους χωρίς προστατευτικό σοβά.
«Η ομάδα μου και εγώ ήμασταν στην Ουάσιγκτον την επόμενη μέρα που μάθαμε για τις περικοπές και αναζητούμε ενεργά εναλλακτικές» σημειώνει η κα Bénédicte de Montlaur. «Αλλά η αλήθεια είναι ότι η εν λόγω χρηματοδότηση αντιπροσωπεύει μεταξύ 10-15% των συνολικών δαπανών του έργου μας ανάλογα με το έτος. Και δεν θα μπορέσουμε να καλύψουμε αυτό το έλλειμμα χωρίς τη βοήθειά σας.
Άμεσο μέλημά μας είναι η διατήρηση και διατήρηση έργων που έχουν επηρεαστεί άμεσα από τις πρόσφατες περικοπές. Οφείλουμε την ευγνωμοσύνη μας στο Ίδρυμα Danny Kaye και Sylvia Fine Kaye για την άμεση αύξηση με 100.000 $ σε υποστήριξη και μια υπόσχεση για άλλα 50.000 $ σε αντίστοιχο κεφάλαιο για την τόνωση περαιτέρω δωρεών. Σας ενθαρρύνω να υποστηρίξετε αυτό το ζωτικής σημασίας έργο και να συμβάλετε στη διατήρηση της ικανότητάς μας να προστατεύουμε την κληρονομιά που κινδυνεύει.
Η πρόεδρος ζητά υποστήριξη για τη συνέχιση των έργων, κάτι που δεν είναι σίγουρο πως θα βρει εύκολα.
Πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλά από τα ουκρανικά μνημεία πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς. Τα προγράμματα του Παγκόσμιου Ταμείου Μνημείων δεν είναι τα μόνα που αντιμετωπίζονται αρνητικά. Η νέα διακυβέρνηση διάκειται αρνητικά σε πρωτοβουλίες της πρηγούμενης, όπως η Πρωτοβουλία Αντίδρασης για την Πολιτιστική Κληρονομιά που είχε συστηθεί στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Τουλάχιστον 476 μνημεία έχουν υποστεί ζημιές από τον Φεβρουάριο του 2022, συμπεριλαμβανομένων αρχαιολογικών και θρησκευτικών χώρων, κτιρίων ιστορικής ή καλλιτεχνικής σημασίας, μουσείων, μνημείων, βιβλιοθηκών και αρχείων, σύμφωνα με κατάλογο που δημοσίευσε η UNESCO τον περασμένο μήνα. Αυτές οι τοποθεσίες περιλαμβάνουν το Σπίτι των Δασκάλων του Κιέβου, το οποίο περιλαμβάνεται επίσης στη λίστα παρακολούθησης του Παγκόσμιου Ταμείου Μνημείων (WMF) 2025 για την απειλούμενη πολιτιστική κληρονομιά.
Παρά τις προσπάθειες οργανισμών όπως το WMF, το πάγωμα της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης που επιβλήθηκε από τον Τραμπ έχει αφήσει αβέβαιο το μέλλον των ζωτικών προγραμμάτων. Αυτό ισχύει για την Ψηφιοποίηση της και Διάδοση της Ουκρανικής Κληρονομιάς η οποία στοχεύει στη διατήρηση ουκρανικών πολιτιστικών αντικειμένων ψηφιοποιώντας συλλογές όπως αυτές του Αρχαιολογικού Μουσείου της Οδησσού, σύμφωνα με στοιχεία που δίνει το Hyperallergic
Η πρωτοβουλία ξεκίνησε από τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς CyArk και Archaic το 2023, και υποστηρίζεται από το Πρόγραμμα Ταμείου Πρεσβειών των ΗΠΑ. Αυτήν τη στιγμή αποτελείται από μια ομάδα σχεδόν 20 ατόμων που εργάζονται όλο το εικοσιτετράωρο για να προστατεύσουν την ουκρανική κληρονομιά, είπε ο Simon Radchenko, συνιδρυτής του Archaic και συντονιστής του έργου UHDDI, στο Hyperallergic .
Ο Radchenko είπε ότι το UHDDI «εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το συμφέρον των ΗΠΑ για να συνεχιστεί» και ότι η Archaic είναι επί του παρόντος ανοιχτή σε συνεργασία με άλλους διεθνείς οργανισμούς.
Στις 18 Μαρτίου το Ταμείο έχει οργανώσει την ανακοίνωση των 7 μνημείων που βρίσκονται διεθνώς σε κίνδυνο. Θα έχει σημασία να δούμε τι θα ειπωθεί και κατά την τελετή.
