Η χθεσινή συνάντηση ανάμεσα στις αντιπροσωπείες των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας, με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας, με μια πρώτη ματιά αποτέλεσαν την αρχή μιας δύσκολης και επίπονης διαδικασίας, αλλά την ίδια στιγμή ανάμεσα στις γραμμές κρύβουν ένα πολύ σημαντικό διπλωματικό – γεωπολιτικό πόκερ, το οποίο έχει ως στόχο να διαμορφώσει το πλαίσιο ενός νέου διεθνούς συστήματος. Ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία, στη συνάντηση του Ριάντ, ήταν ο προβολέας, αλλά τα καλώδια τροφοδότησης του προβολέα με ενέργεια ήταν το σημαντικό πιάτο στο τραπέζι.
Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Την ώρα που στο Ριάντ, γίνονταν το εναρκτήριο λάκτισμα για το «Grand Chess Game», στο Παρίσι, με εξαίρεση την Τζόρτζια Μελόνι, η οποία με βεβαιότητα αποτελούσε το μάτι και το αυτί της Ουάσιγκτον στη συνάντηση, με δεδομένο ότι διατηρεί άριστες σχέσεις με το Λευκό Οίκο και τον Πρόεδρο Τραμπ, γύρω από το τραπέζι συγκεντρώθηκε το «the sorry bunch», μια ομάδα προσώπω τα οποία τελούν υπό καταρρακωμένη αξιοπιστία στο εσωτερικό των χωρών τους και δεν διαδραματίζουν κανένα ουσιαστικό ρόλο στις εξελίξεις. Παρόν και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά ποιος είναι το πραγματικό αφεντικό στην όλη ιστορία.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις που έγιναν από τις δυο πλευρές, οι δυο αντιπροσωπείες συμφώνησαν σε τέσσερεις βασικές αρχές.
• Διπλωματική επαναφορά: Σχέδια για την αποκατάσταση της λειτουργίας της πρεσβείας.
• Ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία: Ομάδες υψηλού επιπέδου θα διαπραγματευτούν τον τερματισμό του πολέμου.
• Μεταπολεμική συνεργασία: Γεωπολιτική και οικονομική συνεργασία.
•Συνεχής διάλογος: Δέσμευση για συνέχιση των διαπραγματεύσεων.
Αν και είναι βέβαιο ότι πρόκειται για μια σκληρή και επίπονη διαπραγμάτευση, πολλοί είναι αυτοί που βιάστηκαν να την υποβαθμίσουν και αυτό είναι μεγάλο λάθος.
Καταρχήν, είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η συνάντηση έλαβε χώρα στη Σαουδική Αραβία. Για όσους δεν καταλαβαίνουν, δεν είναι τυχαίο ότι το Βασίλειο του Κόλπου, οργάνωσε τη συνάντηση. Το μενού της χθεσινής συνάντησης ξεπερνά κατά πολύ τον πόλεμο στην Ουκρανία. Έχει να κάνει με το μεγάλο ενεργειακό παιχνίδι, με τη Μέση Ανατολή, το αγκάθι του Ιράν, τις εξελίξεις στη Συρία.
Μεγάλος απών, από το τραπέζι η Κίνα. Εάν κάτι έδειξε ξεκάθαρα, η παρουσία των υψηλών στελεχών της κυβέρνησης Τραμπ, στην Ευρώπη την εβδομάδα που πέρασε είναι ότι για την Ουάσιγκτον, ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι το Πεκίνο. Ο Αμερικανός Πρόεδρος και η ομάδα του στον τομέα της Εθνικής Ασφάλειας, κινούνται στη διεθνή σκακιέρα έχοντας πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού τους τον μεγάλο αντίπαλο, την Κίνα.
Ο Πρόεδρος Τραμπ, πιστεύει ακράδαντα ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία, κατάφερε να οδηγήσει σε μια εξαιρετικά δυσμενή εξέλιξη, που είναι ο εναγκαλισμός, Μόσχας και Πεκίνου. Τα σπάσιμο αυτής της λυκοφιλίας, βρίσκεται στην κορυφή της διεθνούς ατζέντας του.
Επίσης, καθόλου τυχαίο, ότι από τα βασικά θέματα συζήτησης της συνάντησης του Αμερικανού Προέδρου, στο Λευκό Οίκο, με τον Πρωθυπουργό της Ινδίας, ήταν ο μεγάλος εμπορικός διάδρομος, Ινδία – Ισραήλ – Ιταλία, όπως δήλωσε ο Ντόναλντ Τραπ, και ας ελπίσουμε ότι απλά δεν ανέφερε την Ελλάδα και δεν ήταν ηθελημένο.
Αναλύοντας με κυνικό ρεαλισμό τις κινήσεις της κυβέρνησης Τραμπ, δεν είναι παράλογο να πει κανείς ότι ακόμη και η περίπτωση της Γροιλανδίας και της Γάζας, εντάσσονται σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο.
Όλα αυτά εμπεριέχονται στην τέταρτη βασική αρχή που συμφωνήθηκε χθες στο Ριάντ, «Μεταπολεμική συνεργασία: Γεωπολιτική και οικονομική συνεργασία».
Όσο αφορά την Ευρώπη, συνεχίζει, διοικούμενη από μια κατώτερη του κατώτατου των περιστάσεων ηγεσία, να πυροβολεί τα πόδια της. Η όλη στάση των Ευρωπαίων «ηγετών», εκπέμπει μια εικόνα ότι δεν θέλουν τον τερματισμό ενός αιματηρού και τεράστιου σε κόστος για τους ευρωπαίους πολίτες πολέμου. Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, αλλά και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Μάικ Γουόλς, απαντώντας στο κλαψούρισμα των Ευρωπαίων, ξεκαθάρισαν ότι θα κληθούν κάποια στιγμή στο τραπέζι, για να τους ειπωθεί, πως θα πρέπει να συνεισφέρουν.
Όσο για τον Ζελένσκι, αφού ακύρωσε προγραμματισμένη επίσκεψη στη Σαουδική Αραβία, την ώρα τον διαπραγματεύσεων, αποφάσισε να βρεθεί στην Άγκυρα, για να συναντηθεί με τον υποστηρικτή της τρομοκρατίας, Ταγίπ Ερντογάν, και με δηλώσεις του να ζητήσει συμμετοχή της Τουρκίας, στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Λίγη ώρα πριν ο Υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, είχε κατηγορήσει ευθέως τον Ερντογάν, για συνεργασία με το Ιράν, με στόχο την ανασύνταξη της Χεζμπολάχ.
Προφανώς, έχει πονέσει τον Ζελένσκι, το ξεκάθαρο μήνυμα του Προέδρου Τραμπ, ότι βασικό συστατικό οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας, θα είναι η διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία, που είναι βέβαιο ότι θα τον στείλουν στα αζήτητα.
Το παιχνίδι είναι πολύπλοκο και ευρύτερων διαστάσεων. Τρέχει γρήγορα και δυστυχώς η Ευρώπη κοιτάει από το φεγγίτη. Όσο για την Ελλάδα, όλα τα χαρτιά τα έχει παίξει λάθος και συνεχίζει σε μια πορεία που οδηγεί σε καταστροφικές συνέπειες, εάν δεν υπάρξει άμεση διόρθωση.
* Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος, με ειδίκευση στην Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, Γεωπολιτική και Διεθνή Οικονομία. Απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service, και The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσιγκτον. Είναι μέλος του The International Institute for Strategic Studies, του Λονδίνου. Ως Δημοσιογράφος, υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ και στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.
