Είναι πλέον στις ζωές όλων μας τα μέσα κοινωνικά δικτύωσης. Ο καθένας επιλέγει ποιες εφαρμογές του ταιριάζουν και τις αξιοποιεί. Υπάρχουν και οι ελάχιστες εξαιρέσεις κάποιων ατόμων που δεν επιθυμούν την χρήση αυτών ή διατηρούν μικρή επαφή.
Της Μίκας Πανάγου*
Τι γίνεται όμως με παιδιά, εφήβους και ενήλικες που είναι αρκετά ενεργοί; Θα ξεκινήσουμε με τους ενήλικες καθώς θα διαπιστωθεί ότι η σωστή διαχείριση αυτών μπορεί να οδηγήσει στην εκπαίδευση των ανηλίκων. Είναι σημαντικό να έχουμε γνώση της κάθε εφαρμογής, που απευθύνεται, την προσβασιμότητα στα ατομικά μας στοιχεία και στην έκθεση φωτογραφιών μας. Ότι ανεβαίνει δεν μπορεί να εξαφανιστεί ακόμα και με διαγραφή. Οπότε πόσο απαραίτητο είναι να γνωρίζουν όλοι συνεχώς τι συμβαίνει στη ζωή μας; Ουσιαστικά δημιουργούμε ένα ηλεκτρονικό βιογραφικό και συχνά ζούμε σε τέλειες συνθήκες ζωής και βιώνουμε θετικά συναισθήματα ενώ μπορεί να ισχύει κάτι άλλο. Οι περισσότεροι υποβάλλουν τον εαυτό τους σε σύγκριση με άλλους. Για δες που ταξίδεψε κάποιος κι εγώ δεν μπορώ. Τι ωραίες οικογενειακές στιγμές περνάνε κι εγώ είμαι μόνος. Τι ωραίο σώμα έχει μια κοπέλα ενώ εγώ είμαι χάλια.
Φανταστείτε να έχουμε μαζευτεί όλοι σε μια πλατεία και να φωνάζουμε δυνατά ποίοι είμαστε, τι κάνουμε, με ποιους και άλλες προσωπικές πληροφορίες. Η διάθεση μας εξαρτάται από το αν πλησιάζουμε την ζωή του διπλανού. Χάνεται το προσωπικό στίγμα του καθενός, τα όνειρα και οι στόχοι. Επιμένουμε στα υλικά αγαθά, στα ακριβοπληρωμένα ταξίδια, στις αισθητικές επεμβάσεις και ζούμε μέσα από άλλους. Προτιμούμε να συντροφεύουμε με μια συσκευή παρά με τους ανθρώπους μας. Κοινοποιούμε τι νιώθουμε σε αγνώστους και ο σύντροφος μας δεν έχει ιδέα πολλές φορές. Νιώθουμε ευτυχισμένοι γιατί μαζεύουμε πολλά «μου αρέσει» και ξεχάσαμε να επικοινωνούμε.
Το άρθρο αυτό στοχεύει στο να θυμηθούμε το πόσο σημαντικό είναι το μέτρο σε ότι κάνουμε. Μας δίνεται η δυνατότητα να προάγουμε την δουλειά μας, να βρούμε φίλους, να περάσουμε κάποιο χρόνο όμως όχι να αποτελεί μια εξαιρετική συνήθεια. Μέσα από εμάς θα διαδοθεί σωστά και στις επόμενες γενιές που ήδη διακρίνει κανείς δυσκολία στις επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες. Οι έφηβοι συγκρίνουν τις ζωές τους με πρότυπα που είναι ψεύτικα, στημένα και με βάση τα χρήματα. Θεωρούν χάσιμο χρόνου να συζητάνε πολλές φορές και μιλάνε μέσα από τις αναρτήσεις τους. Ενώ νιώθουν την ανάγκη να συνδεθούν με ανθρώπους άμεσα επενδύουν στις εφαρμογές. Είναι η χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών χωρίς οριοθέτηση και θυμώνουν όταν κάποιος τους πει όχι. Τα βίντεο που μπορεί να βλέπουν είναι συνήθως αφιλτράριστα από ενήλικες με αποτελέσματα έντονων αντιδράσεων τους όταν καλεστούν να αλληλεπιδράσουν με άλλους. Καταλαβαίνει κανείς ότι και στις μικρότερες ηλικίες η ένταξη στον κόσμο του δικτύου γίνεται χωρίς συστάσεις και βάσεις. Νιώθουν ότι είναι καλό να εκθέτουν τον εαυτό τους και στιγμές από τις ζωές τους, τα όρια στο πόσο θα καθίσουν πολλές φορές δεν υπάρχουν και το βασικό πρότυπο της οικογένειας είναι αυτό που καθρεφτίζει το πόσο, πώς και γιατί τα χρησιμοποιούμε όλα αυτά. Δημιουργείται μια αλυσίδα συμπεριφορών και αντιδράσεων από τον πιο μεγάλο στον μικρότερο.
Στα χέρια μας υπάρχει ένα σημαντικό εργαλείο που η κακή του χρήση, όμως, μπορεί να προκαλέσει ζημιά. Είναι προσωπική ευθύνη του καθενός η διαχείριση των κοινωνικών μέσων και ιδιαίτερα η ηλικία που θεωρείται κατάλληλη για την ένταξη παιδιών και εφήβων σε αυτά. Η πρόληψη και η ενημέρωση θα είναι σύμμαχοί μας για ένα καλύτερο μέλλον όλων αλλά και για μια ανώδυνη χρήση του δικτύου για όλους μας. Δεν είναι μειονέκτημα να απευθυνόμαστε σε ειδικούς όταν νιώσουμε ότι το μέτρο χάλασε ή έχουμε ελλιπής γνώση σε κάτι.
* Η Μίκα Πανάγου είναι κοινωνική λειτουργός με εκπαίδευση στη συστημική οικογενειακή θεραπεία – Facebook – Instagram