Την ώρα που τα πάντα έχουν έρθει τα πάνω κάτω στη Μέση Ανατολή, ο γρίφος που παραμένει είναι το τι θα γίνει με το Ιράν, ειδικά μετά την επιστροφή του Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, στο Οβάλ Γραφείο. Το πυρηνικό πρόγραμμα του καθεστώτος των μουλάδων της Τεχεράνης, προβληματίζει ιδιαίτερα την ομάδα εξωτερικής πολικής και εθνικής ασφάλειας του επερχόμενου προέδρου, ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί να δει το Ιράν να αποκτά πυρηνικά όπλα στη διάρκεια της προεδρίας του. Σαν αποτέλεσμα ο γρίφος που προβληματίζει τους πάντες, είναι εάν ο Πρόεδρος Τράμπ, θα παραβιάσει την απέχθεια του για στρατιωτικές εμπλοκές με στόχο την αποτροπή της απόκτησης πυρηνικών όπλων από την Τεχεράνη.
Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Ο βασικός προβληματισμός στο επιτελείο του προέδρου Τραμπ, έχει να κάνει με το γεγονός ότι είναι πολύ πιθανόν, ότι η οικονομική πίεση, δεν είναι αρκετή για να αποτρέψει την Τεχεράνη, οπότε το σενάριο αεροπορικών επιδρομών έχει πέσει στο τραπέζι. Μια τέτοια επιλογή, θα ερχόταν σε ρήξη με τη μακροχρόνια πολιτική αποτροπής του Ιράν, με διπλωματία και κυρώσεις, αλλά και σε αντίθεση με τις πεποιθήσεις του προέδρου.
Η ομάδα εθνικής ασφάλειας του προέδρου, αναλύει την πτώση του καθεστώτος του Άσαντ, συμμάχου της Τεχεράνης, την παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων στην περιοχή και το σοβαρό πλήγμα που έχει πετύχει το Ισραήλ, εναντίον των πληρεξούσιων τρομοκρατικών δυνάμεων του Ιράν, της Χαμάς και της Χεζμπολάχ.
Αν και ο προβληματισμός του επιτελείου Τραμπ, βρίσκεται σε προκαταρκτικά στάδια, οι πληροφορίες από την Ουάσιγκτον, αναφέρουν ότι ο πρόεδρος, έχει ενημερώσει τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, σχετικά με τη βαθιά ανησυχία του, όσο αφορά το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Σε κάθε περίπτωση ο πρόεδρος, επιθυμεί σχέδια, που δεν θα οδηγήσουν σε ένα νέο πόλεμο.
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει στο παρελθόν ότι μπορεί να χρειαστούν αρκετοί μήνες για να αποκτήσει το Ιράν πυρηνικό όπλο.
Αυτή τη στιγμή, η ομάδα εθνικής ασφάλειας του προέδρου Τραμπ, σχεδιάζει μια στρατηγική έντονης πίεσης προς το καθεστώς των μουλάδων, ως μετεξέλιξη της στρατηγικής που είχε εφαρμοστεί στην πρώτη προεδρική θητεία Τραμπ, και είχε ως αιχμή τις σκληρές οικονομικές κυρώσεις. Ταυτόχρονα, υπάρχει επεξεργασία και στρατιωτικών επιλογών, που θα μπορούσαν να συνδυαστούν με αυστηρότερες οικονομικές κυρώσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα σενάρια που εξετάζονται, έχουν να κάνουν με αύξηση της στρατιωτικής πίεσης με την αποστολή περισσότερων αμερικανικών δυνάμεων, πολεμικών αεροσκαφών και πλοίων στη Μέση Ανατολή. Επίσης, η προμήθεια προηγμένων όπλων στο Ισραήλ, όπως βόμβες που καταστρέφουν καταφύγια, ενισχύοντας την επιθετική δύναμη πυρός του, με στόχο την καταστροφή των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων. Μια τέτοια κίνηση, εάν συνδυαστεί με τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από την Αμερική, μπορεί αν οδηγήσει σε παράλυση, την οικονομία του Ιράν, και να οδηγήσει το καθεστώς στο συμπέρασμα, ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή από τη διπλωματική επίλυση.
Ο πρόεδρος Τραμπ, έχει μιλήσει για την αποφυγή ενός τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου και τη διαμεσολάβηση συμφωνιών με την Τεχεράνη. Ενώ, επέμεινε ότι επιδιώκει να αποφύγει τη μαζική κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή, στη συνέντευξή του στο Time, ανέφερε, ότι υπάρχει πιθανότητα η Αμερική να πάνε σε πόλεμο με το Ιράν, εν μέρει επειδή η Τεχεράνη σχεδίαζε να τον δολοφονήσει.
Ο πρόεδρος Τραμπ, είχε εξετάσει το ενδεχόμενο προληπτικών χτυπημάτων στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν προς το τέλος της πρώτης θητείας του, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, αλλά μετά την αποχώρησή του από το Λευκό Οίκο, αμφισβήτησε ότι σκέφτηκε ποτέ σοβαρά τη στρατιωτική δράση, υποστηρίζοντας ότι ανώτεροι βοηθοί άμυνας ανέπτυξαν πολεμικά σχέδια και τον πίεσαν να εγκρίνει ένα χτύπημα.
Αυτή τη φορά οι επιτελείς της ομάδας εθνικής ασφάλειας του προέδρου, που υποστηρίζουν τις στρατιωτικές επιλογές, προωθούν ως κύρια ιδέα, να υποστηριχθούν ισραηλινές επιθέσεις σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις και την πιθανότητα συμμετοχής της Αμερικής σε κοινή επιχείρηση. Χωρίς τη συνδρομή της Αμερικής, είναι αβέβαιη η επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος.
Το γεγονός, ότι, χωρίς αμφιβολία, το καθεστώς των μουλάδων της Τεχεράνης, είναι αποδυναμωμένο λόγω των τελευταίων εξελίξεων, κάνουν κάποια στελέχη της ομάδας του προέδρου Τραμπ, να πιστεύουν, ότι οι πρώτοι μήνες στην εξουσία του δίνουν τη σπάνια ευκαιρία να αντιμετωπίσει την πυρηνική απειλή του Ιράν.
Το Ισραήλ, εν τω μεταξύ, για χρόνια εξετάζει το ενδεχόμενο να επιτεθεί στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, αλλά δεν το έχει κάνει, εν μέρει, λόγω της αντίδρασης της Αμερικής.
Με τον πρόεδρο Τραμπ στο Λευκό Οίκο, οι συζητήσεις για μια ισραηλινή επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν θα είναι διαφορετικές. ήταν διαφορετικές αυτή τη φορά, με δεδομένο ότι υπάρχει ισχυρή υποστήριξη από τον πρόεδρο και τα στελέχη της ομάδας εθνικής ασφάλειας, έναντι του Ισραήλ.
Το σίγουρο είναι, ότι η νέα κυβέρνηση Τραμπ, θα διατηρήσει τις τρέχουσες και θα επιβάλλει νέες κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένου του επαναχαρακτηρισμού των υποστηριζόμενων από την Τεχεράνη Χούθι στην Υεμένη, ως τρομοκρατικής οργάνωσης και της απαγόρευσης στις χώρες που αγοράζουν ιρανικό πετρέλαιο να αγοράζουν αμερικανική ενέργεια.
Το Ιράν έχει δώσει διαβεβαιώσεις στην Αμερική, ότι δεν θα προσπαθήσει να δολοφονήσει τον πρόεδρο Τραμπ, ως αντίποινα για την εντολή του 2020 να σκοτώσει τον Κασέμ Σουλεϊμανί. Η δολοφονία του Σουλεϊμανί ήταν η πιο επιθετική στρατιωτική δράση της Αμερικής, εναντίον του Ιράν εδώ και χρόνια.
Ο νέος πρόεδρος του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιάν, προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την προτίμηση του προέδρου Τραμπ, για συμφωνίες υψηλού προφίλ.
Αλλά η διπλωματική προσέγγιση έχει τις παγίδες της. Ιρανοί αξιωματούχοι λένε ότι δεν θα διαπραγματευτούν με την Ουάσιγκτον υπό πίεση και είπαν σε Ευρωπαίους αξιωματούχους στη Γενεύη τον περασμένο μήνα ότι δεν θα λάβουν μονομερή μέτρα για να περιορίσουν το πυρηνικό τους πρόγραμμα.
Η Τεχεράνη έχει ήδη αρκετό σχάσιμο υλικό για να παράγει περισσότερες από 12 πυρηνικές βόμβες, σύμφωνα με εκτίμηση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα. Αν και το Ιράν δεν κατασκευάζει επί του παρόντος βόμβα, ανέφερε η έκθεση, είναι καλύτερα προετοιμασμένο να το πράξει χάρη στην έρευνα που έχει πραγματοποιήσει τους τελευταίους μήνες.
Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, αποτελεί έναν πολύ δύσκολο γρίφο για τη νέα κυβέρνηση Τράμπ, και θα υποβάλλει σε έντονο στρες τεστ, την πεποίθηση του εκλεγμένου Αμερικανού προέδρου, για αποφυγή στρατιωτικών συγκρούσεων.
* Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος, με ειδίκευση στην Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, Γεωπολιτική και Διεθνή Οικονομία. Απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service, και The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσιγκτον. Είναι μέλος του The International Institute for Strategic Studies, του Λονδίνου. Ως Δημοσιογράφος, υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ και στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.
