Κάτοικοι έφευγαν μαζικά χθες Πέμπτη από τη Χομς, μετά την κατάληψη από τζιχαντιστές και αντάρτες που έχουν συμμαχήσει μαζί τους της Χάμας, πόλης στρατηγικής σημασίας σε μικρή απόσταση, καθώς συνεχίζεται η αστραπιαία προέλαση των αντικαθεστωτικών μετά την επίθεση που εξαπέλυσαν την περασμένη Τετάρτη, καταφέρνοντας βαρύ χτύπημα στο καθεστώς του προέδρου Μπασάρ Άσαντ.
Νότια του Χαλεπιού, του δεύτερου κυριότερου αστικά κέντρου της Συρίας, η Χάμα επιβλέπει τον δρόμο προς τη Χομς, περίπου σαράντα χιλιόμετρα, και της Δαμασκού, δυο μεγαλουπόλεων που παραμένουν στα χέρια της κυβέρνησης.
Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκανε λόγο για επανειλημμένα αεροπορικά πλήγματα εναντίον της Αρ Ραστάν, γέφυρας στρατηγικής σημασίας στον οδικό άξονα Χάμα-Χομς, στο πλαίσιο της προσπάθειας να επιβραδυνθεί η προέλαση των αντικαθεστωτικών.
Χθες βράδυ, δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι της Χομς, ειδικά μέλη της κοινότητας των αλεβιτών, στην οποία ανήκει κι ο πρόεδρος Άσαντ, έφευγαν προς δυτική κατεύθυνση, προς τα παράλια, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Οι αντικαθεστωτικοί μαχητές, με αιχμή του δόρατος τους εξτρεμιστές της Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (ΧΤΣ, ο πρώην συριακός βραχίονας της Αλ Κάιντα), εξαπέλυσαν την 27η Νοεμβρίου αιφνιδιαστική έφοδο από το τελευταίο προπύργιό τους, την Ιντλίμπ (βορειοδυτικά) και κατέλαβαν δεκάδες κοινότητες, στη μεγάλη πλειονότητά τους στις επαρχίες του Χαλεπιού (βόρεια) και της Χάμας (κεντρικά). Στις εχθροπραξίες έχουν σκοτωθεί πάνω από 800 άνθρωποι, σύμφωνα με τη ΜΚΟ.
Ο σύρος υπουργός Άμυνας Αλί Αμπάς διαβεβαίωσε χθες πως η αναδίπλωση των κυβερνητικών δυνάμεων από τη Χάμα δεν είναι παρά «προσωρινό τακτικό μέτρο» και ότι παραμένουν «κοντά στην πόλη».
Κατά το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, «μαχητικά αεροσκάφη έκαναν αρκετά αεροπορικά πλήγματα εναντίον της γέφυρας Ραστάν στον αυτοκινητόδρομο Χομς-Χάμα (…) στο πλαίσιο προσπάθειας να κοπεί ο δρόμος ανάμεσα στη Χάμα και τη Χομς και να υπάρξουν εγγυήσεις για την ασφάλεια της Χομς».
Εξάλλου, «δυνάμεις του καθεστώτος μετέφεραν στη Χομς πάνω από 200 στρατιωτικά οχήματα που μετέφεραν όπλα και υλικό για να ενισχύσουν τις θέσεις τους», σύμφωνα με τη ΜΚΟ, που έχει έδρα τη Βρετανία και βασίζεται σε ευρύ δίκτυο πηγών στη συριακή επικράτεια.
Κάτοικοι της Χομς, της τρίτης μεγαλύτερης πόλης της Συρίας, δεν έκρυβαν πως φοβούνται ότι οι αντικαθεστωτικοί θα προελάσουν και θα πάρουν την πόλη τους.
Την πόλη «πλακώνει ο φόβος», είπε τηλεφωνικά στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Χαϊντάρ, κάτοικος συνοικίας των αλεβιτών στη Χομς, που θέλει να φύγει το ταχύτερο για την Ταρτούς, προπύργιο των αλεβιτών στις δυτικές ακτές, όπου έστειλε ήδη τους γονείς του.
Αφού οι αντικαθεστωτικοί μπήκαν στη Χάμα, μέρος των κατοίκων βγήκε στον δρόμο, για τους επευφημήσει, σύμφωνα με οπτικό υλικό του AFP. Κάποιοι από αυτούς έβαλαν φωτιά σε γιγαντιαίο πορτρέτο του σύρου προέδρου κρεμασμένο σε δημοτικό κτίριο.
Αντικαθεστωτικοί πυροβολούσαν στον αέρα, κάποιοι γονάτιζαν και προσεύχονταν, ενώ πτώμα κειτόταν στον δρόμο.
Η συμμαχία των αντικαθεστωτικών ανακοίνωσε μέσω Telegram την «πλήρη απελευθέρωση» της πόλης και ότι έβγαλαν από την κεντρική φυλακή «εκατοντάδες κρατούμενους».
Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, «πάνω από 200 στρατιωτικά οχήματα» έφυγαν από τη Χάμα προς τη Χομς.
Οι εχθροπραξίες είναι οι πρώτες αυτού του μεγέθους από το 2020 στη χώρα, όπου ο καταστροφικός εμφύλιος πόλεμος έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από μισό εκατομμύριο ανθρώπους και οδήγησε στην κατάτμηση της σε ζώνες επιρροής, όπου οι αντιμαχόμενοι υποστηρίζονται από διάφορες ξένες δυνάμεις.
Από την 27η Νοεμβρίου οι μάχες και οι βομβαρδισμοί έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 826 ανθρώπους, ανάμεσά τους 111 αμάχους, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Από το σύνολο αυτό, 222 αντιμαχόμενοι σκοτώθηκαν από την Τρίτη στις εχθροπραξίες γύρω από τη Χάμα, σημείωσε η ΜΚΟ.
Ο ΟΗΕ κάνει λόγο για 115.000 εκτοπισμένους σε μια εβδομάδα.
Ο Γενικός Γραμματέας του, ο Αντόνιο Γκουτέρες, κάλεσε να τερματιστεί το «μακελειό» στη Συρία, αποτέλεσμα κατ’ αυτόν της «χρονίζουσας συλλογικής αποτυχίας» να εξευρεθεί πολιτική λύση.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν —η χώρα του είναι βασικός υποστηρικτής κάποιων οργανώσεων ανταρτών— κάλεσε τον κ. Άσαντ, που υποστηρίζουν η Ρωσία και το Ιράν, να αναζητήσει «επειγόντως» τρόπο να επιτευχθεί «πολιτική λύση».
Αφού εξαπολύθηκε η επίθεση των αντικαθεστωτικών, οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, που διαθέτουν βάσεις στη συριακή επικράτεια, εξαπέλυσαν αεροπορικές επιδρομές εναντίον τομέων ελεγχόμενων από αυτούς, για να υποστηρίξει τα κυβερνητικά στρατεύματα.
Ήταν χάρη κυρίως στη στρατιωτική υποστήριξη της Μόσχας και της Τεχεράνης που η Δαμασκός εξαπέλυσε το 2015 αντεπίθεση ανακτώντας προοδευτικά τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της χώρας και το 2016 τον πλήρη έλεγχο του Χαλεπιού, τμήμα του οποίου είχαν στα χέρια τους αντικαθεστωτικοί από το 2012.
Το λιβανικό κίνημα Χεζμπολά, αποδυναμωμένο έπειτα από έναν χρόνο και πλέον εχθροπραξιών και δυο μήνες ανοικτού πολέμου με το Ισραήλ, διαβεβαίωσε εκ νέου χθες πως θα σταθεί στο πλευρό του κ. Άσαντ.
Από την πλευρά του ο επικεφαλής της ΧΤΣ, ο Άχμεντ ας Σάρεχ, πιο γνωστός με το nom de guerre Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζουλάνι, παρότρυνε το Ιράκ να μην αναμιχθεί στον πόλεμο.
Στο Χαλέπι, μεγάλη πόλη του βορρά, αστυνομικοί και στρατιωτικοί σχημάτιζαν ουρές για να ενταχθούν στις τάξεις των αντικαθεστωτικών. Ο αρχηγός της ΧΤΣ υποσχέθηκε πως οι άνδρες του δεν θα πάρουν «εκδίκηση» στη Χάμα, όπου ανέφερε ότι μπήκαν οι μαχητές του για να «ξανακλείσουν την πληγή που άνοιξε πριν από 40 χρόνια».
Η Χάμα υπήρξε θέατρο σφαγής που είχε διαπραχθεί από τον στρατό το 1982, επί των ημερών του Χάφεζ αλ Άσαντ —του πατέρα του νυν προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ— στην εξουσία, με σκοπό την κατάπνιξη εξέγερσης των Αδελφών Μουσουλμάνων.
