Συνομιλίες διεξάγονται σήμερα στη Γενεύη μεταξύ του Ιράν, της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας με θέμα το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, τη Ρωσία και την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, λιγότερους από δύο μήνες πριν από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Ο δεύτερος στην ιεραρχία της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ενρίκε Μόρα δήλωσε ότι είχε χθες, Πέμπτη, «μια ειλικρινή συνομιλία» στη Γενεύη με τον Μαζίντ Ταχτ- Ραβανσί και τον Καζέμ Γαριμπαμπαντί, δύο Ιρανούς υφυπουργούς Εξωτερικών.
Ο Μόρα επεσήμανε στο Χ ότι συζητήθηκαν «η στήριξη του Ιράν προς τη Ρωσία, η οποία πρέπει να σταματήσει, το πυρηνικό ζήτημα, για το οποίο πρέπει να βρεθεί διπλωματική λύση, οι περιφερειακές εντάσεις – είναι σημαντικό όλες οι πλευρές να αποφύγουν την κλιμάκωση—και τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Ο Γαριμπαμπαντί εκτίμησε από την πλευρά του ότι η Ευρώπη «δεν κατάφερε να είναι ένας σοβαρός παράγοντας» στο πυρηνικό ζήτημα, μετά την επαναφορά μετά το 2018 των αμερικανικών κυρώσεων εις βάρος της Τεχεράνης, στις οποίες είναι αντίθετοι οι Ευρωπαίοι.
Ο Ιρανός υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για νομικά ζητήματα ζήτησε εξάλλου μέσω ανάρτησής του στο Χ από την ΕΕ «να εγκαταλείψει την εγωκεντρική και ανεύθυνη συμπεριφορά της έναντι προβλημάτων και προκλήσεων της ηπείρου και έναντι διεθνών ζητημάτων».
Στο μεταξύ ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ- ΙΑΕΑ), αρμόδιος να εποπτεύει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, επιβεβαίωσε το σχέδιο της Τεχεράνης να εγκαταστήσει περίπου 6.000 νέες μηχανές φυγοκέντρησης για τον εμπλουτισμό ουρανίου σε χαμηλό επίπεδο, σύμφωνα με απόρρητη έκθεση που περιήλθε σήμερα στην κατοχή του AFP.
«Το Ιράν ενημέρωσε τον Οργανισμό» για την πρόθεσή του να θέσει σε λειτουργία αυτές τις μηχανές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Φορντό και του Νατάνζ για να εμπλουτίζει ουράνιο σε ποσοστό έως 5%.
Το μέτρο αυτό ελήφθη σε απάντηση για την υιοθέτηση στις 21 Νοεμβρίου από τον ΔΟΑΕ σχεδίου απόφασης — έπειτα από πρωτοβουλία ευρωπαϊκών χωρών –, το οποίο επικρίνει το Ιράν επειδή δεν συνεργάζεται επαρκώς με τον Οργανισμό αναφορικά με το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Συνομιλίες στη Γενεύη
Η σημερινή συνάντηση στη Γενεύη διεξάγεται με τον πλέον διακριτικό τρόπο: δεν έχουν ανακοινωθεί ούτε τα ονόματα των συμμετεχόντων ούτε ο τόπος διεξαγωγής της.
Οι συνομιλίες πραγματοποιούνται την ώρα που η ένταση στη Μέση Ανατολή είναι ιδιαίτερα οξυμένη μεταξύ του Ιράν και των συμμάχων του από τη μία πλευρά και του Ισραήλ από την άλλη. Εξάλλου σε λιγότερο από δύο μήνες επιστρέφει ο Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Κατά την πρώτη του προεδρική θητεία ο Ρεπουμπλικάνος είχε ακολουθήσει τη στρατηγική «της μέγιστης πίεσης» έναντι του Ιράν.
Για την Τεχεράνη στόχος των συζητήσεων είναι να αποφευχθεί μια «διπλά καταστροφική» κατάσταση, η οποία θα έθετε και πάλι το Ιράν απέναντι τόσο στην σκληρή πολιτική των ΗΠΑ, αλλά ταυτόχρονα και σε μια πιο σκληρή στάση των Ευρωπαίων, εξήγησε ο πολιτικός επιστήμονας από το Ιράν Μοσταφά Σιρμοχαμαντί.
Διότι το ακανθώδες ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος έρχεται να προστεθεί στις κατηγορίες των Δυτικών, οι οποίοι εκτιμούν ότι το Ιράν παρέχει στη Ρωσία drones για να τα χρησιμοποιεί στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Σε αυτό το πλαίσιο «το Ιράν δεν έχει τους Ευρωπαίους στο πλευρό του», σημείωσε ο Σιρμοχαμαντί.
Κατά συνέπεια η Τεχεράνη ελπίζει να αμβλύνει την ένταση με τους Ευρωπαίους, τηρώντας παράλληλα μια σταθερή στάση.
Σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα The Guardian, που δημοσιεύθηκε χθες, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί εξήγησε ότι η χώρα του ενδέχεται να αποκτήσει πυρηνικό όπλο, αν οι Ευρωπαίοι επαναφέρουν τις κυρώσεις τους εις βάρος της Τεχεράνης.
Οι Ιρανοί υπερασπίζονται το δικαίωμά τους να έχουν πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνικούς σκοπούς και διαψεύδουν ότι επιδιώκουν να αποκτήσουν πυρηνικό όπλο.
Χθες το βράδυ ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου επανέλαβε την αποφασιστικότητά του να εμποδίσει την Τεχεράνη να αποκτήσει πυρηνικό όπλο.
Από την πλευρά του ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, έχει απαγορεύσει με θρησκευτικό διάταγμα τη χρήση ατομικού όπλου.
«Διεξάγεται μια συζήτηση αυτή τη στιγμή στο Ιράν για το αν αυτή η πολιτική είναι ίσως κακή», εξήγησε ο Αραγτσί στη συνέντευξή του.
Κατά συνέπεια, αν οι Ευρωπαίοι επαναφέρουν τις κυρώσεις εις βάρος της Τεχεράνης «θα έχουν πείσει όλο τον κόσμο στο Ιράν ότι, ναι, αυτό το δόγμα είναι λάθος», υπογράμμισε.
Το 2015 το Ιράν και η ομάδα 5+1 (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία) κατέληξαν σε συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Το κείμενο προέβλεπε τη χαλάρωση των κυρώσεων εις βάρος της Τεχεράνης, με αντάλλαγμα εγγυήσεις ότι το Ιράν δεν θα προσπαθήσει να αποκτήσει πυρηνικό όπλο, ενώ όριζε ως ανώτατο όριο για τον εμπλουτισμό του ουρανίου το 3,67%.
Η Τεχεράνη διαψεύδει κατηγορηματικά ότι επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
Το 2018, οι ΗΠΑ επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ αποσύρθηκαν από τη συμφωνία αυτή και επανέφεραν τις κυρώσεις εις βάρος του Ιράν.
Έκτοτε η Τεχεράνη έχει αυξήσει σημαντικά τα αποθέματά της σε εμπλουτισμένο ουράνιο σε ποσοστό 60%, κοντά στο 90% που είναι απαραίτητο για την κατασκευή πυρηνικού όπλου, σύμφωνα με τον ΔΟΑΕ.
«Δεν σκοπεύουμε να ξεπεράσουμε το 60% προς το παρόν», διαβεβαίωσε ο Αραγτσί μιλώντας στον Guardian.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό, το Ιράν είναι η μόνη χώρα που δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα και η οποία εμπλουτίζει ουράνιο σε ποσοστό 60%, ενώ παράλληλα συνεχίζει να αυξάνει τα αποθέματά της σε ουράνιο.
Ωστόσο, σύμφωνα με απόρρητη έκθεση του ΔΟΑΕ, η Τεχεράνη δεσμεύθηκε να λάβει μέτρα για να σταματήσει την αύξηση των αποθεμάτων της σε ουράνιο εμπλουτισμένο σε ποσοστό 60%.
