Σταθερές παρέμειναν οι τιμές του συνόλου των προϊόντων που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ τον Οκτώβριο, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, επιβεβαιώνοντας και τις μετρήσεις της Eurostat, που έδειξαν επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των τιμών στην κατηγορίας «τρόφιμα,αλκοόλ και καπνός» στο 1,5% από 2,9% τον Σεπτέμβριο.
Της Γωγώς Κατσέλη
Αναλυτικά, από τον Μάιο και για τέσσερις μήνες ο πληθωρισμός στις μεγάλες αλυσίδες του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων ήταν αρνητικός, ωστόσο τον Σεπτέμβριο το πρόσημο έγινε θετικό στο +0,91%. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ, οι τιμές τον Οκτώβριο μειώθηκαν έστω και οριακά στο -0,03%, ενώ σε επίπεδο δεκαμήνου καταγράφεται σταθεροποίηση των τιμών στο +0,22% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023.
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Ινστιτούτο, « η μεταβολή του Οκτωβρίου οφείλεται στην αμοιβαία εξουδετέρωση της επίδρασης από τις αυξήσεις και μειώσεις στις επιμέρους κατηγορίες. Οι μειώσεις αφορούν είδη κυρίως μη τροφίμων, ενώ οι αυξήσεις είδη που έχουν να κάνουν με το κακάο και τον καφέ και σε συγκεκριμένα νωπά είδη λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας».
Αναλυτικά, οι μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις εξής κατηγορίες:
- Τροφές και είδη για κατοικίδια: –10,18%
- Απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού: -8%
- Χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής: -4,69%
- Βρεφικές και παιδικές τροφές: -3,78%
- Ζύμες νωπές και καταψυγμένες: -2,77%
Αντίθετα, οι μεγαλύτερες αυξήσεις παρατηρούνται σε:
- Φρέσκα ψάρια και θαλασσινά: +11,31%
- Ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζομενα είδη: +5,79%
- Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +4,78%
- Είδη πρωινού και ροφήματα: +3,72%
- Αλκοολούχα ποτά: +3,49%
Οι ανατιμήσεις στα ψάρια αποδίδονται στην παρατεταμένη ζέστη, καθώς δεν υπήρχαν αρκετά ψάρια προς αλίευση, με αποτέλεσμα να καταγραφούν ελλείψεις στην αγορά, καθώς και οι ιχθυοκαλλιέργειες οριακά επαρκούν για την κάλυψη της ζήτησης.
Σε ό,τι αφορά στις κατηγορίες των γλυκών και των ροφημάτων, οι ανατιμήσεις οφείλονται στο ράλι των διεθνών τιμές του κακάο και του καφέ, λόγω της ξηρασίας που πλήττει τις χώρες παραγωγής. Σε σχέση με τα αλκοολούχα ποτά, η μειωμένη παραγωγή σταφυλιών 2023 οδηγεί σε αύξηση στο 2024, καθώς τα προϊόντα ωρίμανσης μπαίνουν στην αγορά.
Οι λόγοι συγκράτησης των τιμών
Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού: Οι τιμές παρουσιάζουν συγκράτηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
- Η πορεία των τιμών των πρώτων υλών τους προηγούμενους μήνες στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς: Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ. FAO Food Price Index) καταγράφουν μείωση τους πρώτους μήνες του 2024 στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περιπτώσεις όπως ο καφές και το κακάο όμως, η επίδραση είναι αντίστροφη.
- Κυβερνητικές θεσμικές παρεμβάσεις: Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση ανατιμήσεων 6969/2024). Παράλληλα τον Οκτώβριο ξεκίνησε η εφαρμογή της εθελοντικής πρωτοβουλίας για μειώσεις τιμών σε συγκεκριμένα προϊόντα.
- Προσφορές και εκπτώσεις: Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.
- Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων: Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
- Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας: Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου, ενώ την τελευταία διετία καταγράφουν αύξηση.
