Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, ελληνικό μέτρο ύψους 150 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, για τη στήριξη της κατασκευής εγκατάστασης αποθήκευσης άνθρακα στον Πρίνο. Το μέτρο συμβάλλει στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ελλάδας και των στρατηγικών στόχων της ΕΕ στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Το ελληνικό μέτρο
Το μέτρο που κοινοποίησε η Ελλάδα, θα χρηματοδοτηθεί πλήρως από τον ΜΑΑ, μετά τη θετική αξιολόγηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας από την Επιτροπή, και την έγκρισή του από το Συμβούλιο.
Δικαιούχος του μέτρου είναι η EnEarth Ltd, ελληνική θυγατρική της Energean plc, εταιρείας έρευνας και παραγωγής που επικεντρώνεται στην ανάπτυξη πόρων στη Μεσόγειο και τη Βόρεια Θάλασσα.
Η ενίσχυση θα χρηματοδοτήσει εν μέρει το κόστος κατασκευής των χερσαίων και υπεράκτιων υποδομών για τη δημιουργία της εγκατάστασης αποθήκευσης άνθρακα. Ο μηχανισμός θα αναπτυχθεί σε δύο φάσεις, αλλά μόνο η πρώτη θα χρηματοδοτηθεί στο πλαίσιο του τρέχοντος μέτρου. Κατά την πρώτη φάση, η EnEarth θα αναπτύξει έναν αγωγό μεγάλης κλίμακας για τη μεταφορά, από τον χερσαίο χώρο συλλογής στον υπεράκτιο χώρο αποθήκευσης, έως 1 εκατομμυρίου τόνων διοξειδίου του άνθρακα ετησίως που εκπέμπονται από βιομηχανικούς παράγοντες. Αυτή η φάση ανάπτυξης θα προηγηθεί της μελλοντικής επέκτασης της εγκατάστασης σε 2,5 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, η οποία προγραμματίζεται στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης.
Η ενίσχυση θα λάβει τη μορφή άμεσης επιχορήγησης, η οποία θα εκταμιευθεί σε τρεις δόσεις έως το 2026. Η εγκατάσταση αναμένεται να ξεκινήσει τη φάση ανάπτυξης το 2027 και να τεθεί σε πλήρη λειτουργία το 2030. Η επιχορήγηση, η οποία ανέρχεται σε 150 εκατ. ευρώ, θα καλύψει περίπου το 90% του χρηματοδοτικού κενού. Εάν το έργο αποδειχθεί πολύ επιτυχές, αποφέροντας πρόσθετα καθαρά έσοδα, ο δικαιούχος θα επιστρέψει στην Ελλάδα μέρος της ληφθείσας ενίσχυσης (μηχανισμός αυτόματης επιστροφής — claw-back).
Αξιολόγηση της Επιτροπής
Η Επιτροπή αξιολόγησε το μέτρο βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, ιδίως του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο επιτρέπει στα κράτη-μέλη να στηρίξουν την ανάπτυξη ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων υπό ορισμένες προϋποθέσεις, και των κατευθυντήριων γραμμών του 2022 για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του κλίματος, της προστασίας του περιβάλλοντος και της ενέργειας.
Η Επιτροπή διαπίστωσε τα εξής: Το μέτρο διευκολύνει την ανάπτυξη οικονομικής δραστηριότητας και, συγκεκριμένα, της αποθήκευσης άνθρακα. Ταυτόχρονα, στηρίζει τους στόχους βασικών πρωτοβουλιών πολιτικής της ΕΕ, όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η ενωσιακή στρατηγική βιομηχανικής διαχείρισης του άνθρακα.
Το μέτρο είναι αναγκαίο και κατάλληλο για την επίτευξη τόσο των ενωσιακών κλιματικών στόχων όσο και των εθνικών κλιματικών στόχων της Ελλάδας.
Το μέτρο είναι αναλογικό, δεδομένου ότι η ενίσχυση περιορίζεται στο ελάχιστο αναγκαίο για την ενεργοποίηση της επένδυσης. Επιπλέον, υπάρχουν διασφαλίσεις, συμπεριλαμβανομένου του μηχανισμού αυτόματης επιστροφής, για να διασφαλιστεί ο περιορισμός των αδικαιολόγητων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού.
Η ενίσχυση έχει χαρακτήρα κινήτρου, καθώς ο δικαιούχος δεν θα πραγματοποιούσε τις επενδύσεις χωρίς τη δημόσια στήριξη.
Η ενίσχυση επιφέρει θετικά αποτελέσματα που αντισταθμίζουν κάθε πιθανή στρέβλωση του ανταγωνισμού και του εμπορίου στην ΕΕ.
Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή ενέκρινε το ελληνικό μέτρο βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
