Προς τη σωστή κατεύθυνση κινούνται οι αποφάσεις και οι πρωτοβουλίες του υπουργείου Ναυτιλίας για την ανανέωση και το “πρασίνισμα” του ακτοπλοϊκού στόλου με βάση την πρόσφατη έκθεση του πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι.
Αυτό επεσήμανε η προϊσταμένη της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Αθηνά Φωκά, μιλώντας στο περιθώριο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης σε ειδική εκδήλωση του υπουργείου Ναυτιλίας για την ακτοπλοΐα.
Τόνισε ότι το υπουργείο Ναυτιλίας αναφορικά με το θέμα της ακτοπλοΐας και την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου, στην πορεία προς την απανθρακοποίηση, ξεκίνησε πρωτοποριακά ήδη από το 2019, επισημαίνοντας το μοντέλο ΣΔΙΤ που βλέπουμε να αποτυπώνεται και μέσα στη μελέτη Ντράγκι και που δεν αφορά μόνο την ακτοπλοΐα ή τις υδάτινες μεταφορές αλλά και ακόμα και το maritime cluster που είναι μια άλλη δομή για το πώς θα αναπτυχθούν τα ναυπηγεία προκειμένου τα πράσινα πλοία να κατασκευαστούν σε αυτά.
Επεσήμανε τη σημαντική πρωτοβουλία του υπουργού Ναυτιλίας Χρήστου Στυλιανίδη να προχωρήσει στο πλαίσιο του ΣΔΙΤ με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης μία προκαταρκτική μελέτη για το πρασίνισμα της ακτοπλοΐας για τις άγονες γραμμές, ενώ τόνισε ότι ήδη έχουν εξασφαλιστεί για τον ακτοπλοϊκό κλάδο ευρωπαϊκοί πόροι 80 εκατ. ευρώ που μπορούν να ανέλθουν και σε 360 εκατ. ευρώ όταν θα έχει ολοκληρωθεί η μελέτη οι οποίοι θα αναπτυχθούν με το οικονομικό μοντέλο και τις εναλλακτικές μορφές καυσίμου.
Πρόσθεσε ότι για το σκοπό αυτό τρεις πιλοτικές γραμμές θα αποτελέσουν την είσοδο για το χρηματοοικονομικό μοντέλο που θα ακολουθηθεί, ενώ τόνισε ότι το βασικό γεγονός αυτή τη στιγμή είναι ότι η χώρα ξεκίνησε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιμένει.
Αναφέρθηκε εξάλλου σε ένα ακόμα έργο που υλοποιείται από το Ταμείο Ανάκαμψης που είναι το master plan της ακτοπλοΐας και αφορά ένα δανεικό μηχανισμό για το σύνολο της ακτοπλοΐας σε ελεύθερες και άγονες δρομολογήσεις. Τόνισε ότι στόχος είναι να μελετηθούν οι υποδομές στους λιμένες με τη μορφή των εναλλακτικών καυσίμων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε μια χαρτογράφηση που γίνεται σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ.
Η κ.Φωκά υπογράμμισε επίσης ότι η Ελλάδα αποτελεί μελέτη για την Ευρώπη και ήδη οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι έχουν εκφράσει και θέλουν να συμμετέχουν σε αυτό το πρόγραμμα και να μας παρακολουθήσουν για να δουν πως θα τα καταφέρουμε.
Σημειώνεται ότι στην έκθεση των 400 σελίδων για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, που ανατέθηκε πριν από ένα χρόνο στον Ευρωπαίο αξιωματούχο Μάριο Ντράγκι από την πρόεδρο της Κομισιόν πέραν ότι αναγνωρίζεται ο στρατηγικός ρόλο της ναυτιλίας στην προάσπιση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, αναφέρεται και στο θέμα των πλωτών μεταφορών και στην πορεία προς την απανθρακοποίηση.
Ειδικά για το τομέα των πλωτών μεταφορών μία από τις συγκεκριμένες δράσεις που προτείνεται είναι η δρομολόγηση ειδικών συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα της ΕΕ, για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την ψηφιοποίησή τους, ενώ συνίσταται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρέχει μια σειρά υποστηρικτικών εργαλείων για την ανάπτυξή τους.
-Τι υποστήριξε ο καθηγητής του ΕΜΠ Δημήτριος Λυρίδης-
Η ακτοπλοΐα στην Ελλάδα έχει μία σημαντική ιδιαιτερότητα σε αντίθεση με άλλες χώρες όπου υπάρχει και η εναλλακτική του δρόμου, τόνισε από την πλευρά του ο κος Δημήτριος Λυρίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Σχολής Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών Ε.Μ.Π. – Τομέας Μελέτης Πλοίου και Θαλασσίων Μεταφορών.
Αναφερόμενος στο θέμα της ανθρακοποίησης είπε ότι τα νησιά μικρών αποστάσεων όπως τα πορθμεία, μπορούν να ηλεκτροδοτηθούν όταν οι δύο μεριές είναι συνδεδεμένες με ηλεκτρικό δίκτυο.
Για τις μακρινότερες αποστάσεις είπε ότι ένα κομμάτι των πλοίων θα μπορεί να ηλεκτροδοτηθεί για να καλύψει κάποιες ανάγκες, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να καλύψει όλη την απόσταση καθώς πολλά νησιά είναι ακριβό για να διασυνδεθούν αλλά μπορεί και να μην είναι εφικτό.
Για τα πλοία της ακτοπλοΐας που κάνουν μακρινότερες διαδρομές εκτίμησε ότι μόνος τρόπος για να ανταποκριθούν προς το παρόν στις ανάγκες που απαιτούν οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί για την απανθρακοποίηση είναι τα εναλλακτικά καύσιμα εφόσον μπορούν να επιδοτηθούν όταν αυτά μάλιστα είναι μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος
Όπως είπε αυτή τη στιγμή πάνω στο πλοίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά καύσιμα που μπορεί να είναι βιοαέριο βιοκαύσιμα αλλά και ποιο προηγμένα όπως η μεθανόλη η πράσινη μεθανόλη που μπορεί να παραχθεί με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και εν τέλει το υδρογόνο.
Αναφορικά με ποιο καύσιμο είναι εφικτό ο κ.Λυρίδης τόνισε ότι βραχυπρόθεσμα το μόνο εφικτό εναλλακτικό καύσιμο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι το βιοκαύσιμο και μακροπρόθεσμα η πράσινη μεθανόλη και φυσικά πρέπει να δούμε τι απ αυτά θα είναι διαθέσιμα.
Εκτίμησε ότι μετά το 2040 η χρήση υδρογόνου μπορεί γίνει εφικτή για τα πλοία ενώ αναφορικά με το θέμα της χρηματοδότησης είπε ότι τα καύσιμα είναι ακόμα πολύ ακριβά.
Υποδομές στα λιμάνια-Τι ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΕΝ
Ο πρόεδρος των ακτοπλόων Διονύσης Θεοδωράτος μιλώντας και αυτός στην ίδια εκδήλωση ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή έχουμε συνηθίσει να προσαρμόζουμε τα πλοία να είναι φιλικά προς τα λιμάνια για να εξυπηρετούν του επιβάτες αλλά πρέπει σιγά σιγά να αρχίσουν να προσαρμόζονται και τα λιμάνια να είναι φιλικά προς το πλοίο και τους επιβάτες.
Επισήμανε επίσης ότι υπουργείο Ναυτιλίας θα πρέπει να επιδείξει τη δέοντα προσοχή για που και πως κατευθύνονται τα έσοδα των λιμενικών ταμείων.
Έδωσε ως παράδειγμα τρία λιμενικά ταμεία στις Κυκλάδες με συχνή ακτοπλοϊκή κίνηση το καθένα όπου τα ετήσια έσοδα μόνο από μια ακτοπλοϊκή εταιρεία το χρόνο ξεπερνούν το 1 εκατ. ευρώ το καθένα.
Τόνισε επίσης ότι ο σύνδεσμος των ακτοπλόων με την εμπειρία που διαθέτει από το “χτίσιμο” κάποιων πλοίων θα μπορούσε να συνεισφέρει στο θέμα των μελετών που έχει δρομολογήσει το υπουργείο Ναυτιλίας για την εξασφάλιση ευρωπαϊκών πόρων.
Για το θέμα τη ηλεκτροδότησης των πλοίων επεσήμανε την ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών αφού όπως ανέφερε το 2030 είναι πολύ κοντά.
Αναφερόμενος στο έργο της ακτοπλοΐας είπε ότι θα πρέπει να προσαρμοστεί προς την πράσινη μετάβαση και να γίνει πιο ευέλικτη φεύγοντας από τη λογική του πλοίου και της γραμμής και προσαρμόζοντας τα δρομολόγια ανάλογα με την κίνηση που υπάρχει στους νησιωτικούς προορισμούς.
Για το θέμα της χρηματοδότησης από Ευρωπαϊκούς πόρους επεσήμανε ότι τα έσοδα που μαζεύει το ειδικό ταμείο από το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων (ETC) από την 1η Ιανουαρίου 2024 θα πρέπει να κατευθύνονται και προς την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου.
Σημειώνεται ότι το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών ΣΕΔΕ της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αυτό που η κάθε ναυτιλιακή εταιρεία για κάθε πλοίο που θα προσεγγίζει στους ευρωπαϊκούς λιμένες θα πρέπει να αγοράζει για κάθε τόνο καυσίμου που καίει τη χρηματιστηριακή αξία του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπει
Προβλέπει τη σταδιακή ένταξη των πλοίων των εταιρειών με το 40% των εκπομπών τους από το 2024, με 70% το 2026 και με 100% από το 2027 και μετά.
Το μέτρο σχετικά με την ακτοπλοΐα αφορά μόνο πλοία κατηγορίας Α, χωρητικότητας 5.000 κόρων και άνω, που δραστηριοποιούνται στις διεθνείς γραμμές αλλά και σε νησιά με περισσότερους από 200.000 κατοίκους.
Για τη χώρα μας, μετά από απόφαση του Συμβουλίου υπουργών Θαλασσίων Μεταφορών της Ε.Ε., έχει δοθεί εξαίρεση από τον κανονισμό έως 31 Δεκεμβρίου 2029 για τα ακτοπλοϊκά πλοία που είναι δρομολογημένα σε λιμένες νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους.
