Τη θέση του ότι τα δυτικά Βαλκάνια χρειάζονται προσοχή, καθώς παραμένουν ένα πεδίο γεωπολιτικών ανταγωνισμών, με έντονη άσκηση επιρροής από τρίτες χώρες, διατύπωσε ο πρέσβης της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ, Γιώργος Παγουλάτος, επικεφαλής της Ομάδας Φίλων Νοτιοανατολικής Ευρώπης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «αποτελούν πεδίο σύγκρουσης με καταστροφικά αποτελέσματα».
Ως αποτέλεσμα, όπως είπε στην τοποθέτησή του στο συνέδριο «The Fourth Thessaloniki Metropolitan Summit – Making pathways to prosperity, solidity and cohesion for south-east Europe» και συγκεκριμένα στην ενότητα με θέμα «Ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας», είναι σημαντικό να εμπεδωθεί από τους πολίτες των κρατών που απαρτίζουν τα δυτικά Βαλκάνια, ότι ο προσανατολισμός προς την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ αποτελεί μονόδρομο και εξήγησε ότι αυτό μπορεί να γίνει με την οικονομική σύγκλιση, η οποία θωρακίζει την ευρωπαϊκή προοπτική. Στο πλαίσιο αυτό, παρουσίασε στοιχεία για το πώς άλλαξε το κατά κεφαλήν εισόδημα σε Βουλγαρία, Κροατία και Ρουμανία σε σχέση με τις αρχές του 2000, αν και όπως είπε, το ποσοστό απέχει αρκετά ακόμη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Τονίζεται ότι στην έναρξη της τοποθέτησής του, ο ίδιος επισήμανε ότι ο ΟΟΣΑ αποτελεί αρωγό της προσπάθειας να γίνουν τα Δυτικά Βαλκάνια μέλος της οικογένειας της ΕΕ και ανέφερε ότι ο οργανισμός παρακολουθεί στενά τις μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στην περιοχή και οι οποίες όπως διευκρίνισε «αποτελούν προαπαιτούμενο για την ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής».
Υπογράμμισε ότι για τον ΟΟΣΑ η ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων αποτελεί προτεραιότητα, καθώς ενισχύει την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια σε μια ιστορικά «ευαίσθητη» περιοχή γεμάτη εντάσεις και αναγνωρίζοντας ότι μένουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν, έφερε ως παράδειγμα τα σημαντικά βήματα που έκαναν οι Κροατία, Ρουμανία και Βουλγαρία, οι οποίες όπως τόνισε πέτυχαν να ανεβάσουν σημαντικά το βιοτικό επίπεδο των πολιτών και να αλλάξουν τον τρόπο διακυβέρνησής τους.
«Η ευρωπαϊκή πορεία είναι πορεία μετασχηματισμού, μια διαδικασία επέκτασης του ευρωπαϊκού κεκτημένου και του τρόπου ζωής, που αλλάζει τις προς ένταξη χώρες» σημείωσε χαρακτηριστικά, υπενθυμίζοντας τις «ιστορικές ωφέλειες που προέκυψαν για τη χώρα μας στο πέρασμα των δεκαετιών».
Οι προκλήσεις στα Δυτικά Βαλκάνια και οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν
Σημειώνοντας ότι υπάρχει μια σειρά από προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν ώστε τα δυτικά Βαλκάνια να κάνουν το μεγάλο βήμα προς την Ευρώπη, ο κ. Παγουλάτος σημείωσε ότι παρατηρείται σημαντική υστέρηση είναι στη διαφάνεια, τη δικαιοσύνη, τον ψηφιακό αναλφαβητισμό, τη διακυβέρνηση και το brain drain. Ειδικά για το τελευταίο ζήτημα, υπογράμμισε ότι το 1/5 των νέων ζει πλέον εκτός της χώρας, σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη και επισήμανε ότι «για να μπορέσει να επιστρέψει αυτό το εργατικό δυναμικό, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα αξιόπιστο μακροοικονομικό περιβάλλον, κάτι που δεν είναι εύκολο και χρειάζεται χρόνο, επιμονή και συνεχή προσπάθεια».
Μεταξύ των προκλήσεων που πρέπει να αντιμετωπιστούν στα δυτικά Βαλκάνια, το ζήτημα που αφορά τις σχέσεις καλής γειτονίας βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του πρέσβη της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ και εστιάζοντας στον κομβικό ρόλο της Ελλάδας είπε ότι «η χώρα μας αποτελεί πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας».
Πάντως, όπως ξεκαθάρισε, η επίλυση όλων των προαναφερόμενων ζητημάτων θα διευρύνει την ευρωπαϊκή προοπτική για τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων και σημείωσε ότι «η Ελλάδα, τα τελευταία 20 χρόνια, έχει παίξει σημαντικό ρόλο στα Δυτικά Βαλκάνια, ειδικά τα τελευταία χρόνια».
Εστιάζοντας στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις και την ανταγωνιστικότητα στα Δυτικά Βαλκάνια, ο κ. Παγουλάτος τόνισε ότι ο ΟΟΣΑ έχει τα κατάλληλα εργαλεία (σ.σ. δείκτες ανταγωνιστικότητας, πίνακας επιδόσεων ανταγωνιστικότητας) για να συνδράμει την προσπάθεια αυτή. Επισήμανε ότι με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση προωθούνται έργα ψηφιακού μετασχηματισμού και πράσινης μετάβασης, τα οποία δημιουργούν το πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη του κατάλληλου επιχειρηματικού κλίματος που θα φέρει περισσότερες επενδύσεις από τα ανεπτυγμένα κράτη της Ευρώπης, όπως η Ελλάδα. «Η χώρα μας είναι σημαντικός επενδυτής όχι μόνο στη Βόρεια Μακεδονία, αλλά τη Σερβία και την Αλβανία» σημείωσε.
Οι παρεμβάσεις που απαιτούνται στα Δυτικά Βαλκάνια
«Η μεγαλύτερη πρόκληση στα Δυτικά Βαλκάνια είναι πώς θα σπάσει ο φαύλος κύκλος των χαμηλών επενδύσεων, των χαμηλών μισθών, της υψηλής ανεργίας και της χαμηλής ανάπτυξης» ανέφερε ο κ. Παγουλάτος και κατέθεσε μια δέσμη παρεμβάσεων για αποτελεσματική επίλυση.
Αυτές οι παρεμβάσεις αφορούν στην αύξηση των άμεσων επενδύσεων με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και στην παροχή τεχνογνωσίας από ΟΟΣΑ και ΕΕ, προκειμένου να βελτιωθούν οι δείκτες του μακροοικονομικού περιβάλλοντος και σε ό,τι αφορά τους εγχώριους θεσμούς, πρότεινε τη δημιουργία κατάλληλου οικονομικού και επενδυτικού περιβάλλοντος «το οποίο οι πολιτικοί δεν θα μπορούν να το υπονομεύσουν», σημείωσε.
«Καταλαβαίνετε, λοιπόν, το εύρος του project. Πρέπει να συνυπάρξουν όλοι αυτοί οι θεσμοί για να ακολουθήσουν τα απτά αποτελέσματα» σημείωσε και πρόσθεσε ότι «απαιτούνται πολλές συντονισμένες προσπάθειες, προκειμένου να γίνει ένα νέο ξεκίνημα και να γίνει αντιληπτό ότι οι χώρες στα Δυτικά Βαλκάνια γυρίζουν σελίδα. Δείχνει το δύσκολο του εγχειρήματος αλλά και την κατεύθυνση που πρέπει να πάμε» κατέληξε.
Μεταξύ άλλων, στην τοποθέτησή του ανέφερε ότι σε αντίθεση με το 2000, η Ευρώπη είναι ο μόνος προορισμός για τα δυτικά Βαλκάνια και σημείωσε ότι ο ανταγωνισμός στην ενέργεια και η παρουσία τρίτων δυνάμεων υπονομεύουν την ευρωπαϊκή πορεία. Υπενθύμισε ότι το ευρωπαϊκό project ξεκίνησε πάνω στα «απομεινάρια εθνικιστικών αποτυχιών» και εξελίχθηκε σε μια «win-win αλληλεπίδραση που επιτρέπει στις χώρες να ξεπεράσουν τις τοξικές κληρονομιές του παρελθόντος και να χτίσουν ένα κοινό μέλλον».
Κατά τον ίδιο, «μόνο μέσα από τη συνεργασία και την αλληλοβοήθεια μεταξύ των γειτονικών χωρών, μπορούν τα δυτικά Βαλκάνια να στραφούν προς την Ευρώπη», έτσι ώστε όπως σημείωσε να «φρενάρει ο εθνικισμός και ο λαϊκισμός, στοιχεία που αποτελούν τροχοπέδη σε αυτά τα αμοιβαία επωφελή προτζεκτ που αναπτύσσονται σε αυτήν την περιοχή της Βαλκανικής», επισήμανε.
