Είναι περίεργο που συχνά ακούμε ανθρώπους να αναζητούν την αλήθεια και όταν αυτή έρχεται να θέλουν να την ακυρώσουν. Από μικρή ηλικία μας εξοικειώνουν συχνά με το ψέμα, δεν θα πάμε κούνιες είναι κλειστές, δεν έχει άλλο γλυκό για να φας, η γιαγιά λείπει από το σπίτι της και πολλά απλά καθημερινά παραδείγματα.
Της Μίκας Πανάγου *
Συχνά θα καλεστούμε σαν παιδιά να συμμαχήσουμε και σε κάποιο αθώο, όπως μας το παρουσιάζουν ψέμα, οι γονείς μας και η ευρύτερη οικογένεια. Αν ψάξετε πίσω από τις δικαιολογίες αυτές συνήθως κρύβεται η προσπάθεια του να μην πληγωθεί κανένας. Σαν να υπάρχει μια άγραφη θεωρία που λέει ότι αν πεις την πραγματικότητα σ ένα παιδί θα γκρεμιστεί ολόκληρος ο κόσμος του. Πόσο τελικά ανάποδα μας εκπαιδεύουν και φτάνουμε να αγαπάμε ν ακούμε μόνο όσα μας συμφέρει και μας βολεύει. Και μετά αυτά τα μικρά και αθώα γίνονται περισσότερα και πιο σοβαρά. Από μια απώλεια στην οικογένεια, ένα θέμα υγείας, ένα διαζύγιο, μια οικονομική καταστροφή. Δεν πρέπει το παιδί να ξέρει γιατί θα στεναχωρηθείς.
Η γυάλα μεγαλώνει και ζούμε εκεί μέσα πιστεύοντας ότι η γιαγιά λείπει ταξίδι, ο μπαμπάς κοιμάται στον καναπέ γιατί ροχαλίζει και μπορούμε να έχουμε όσα παιχνίδια θέλουμε. Αυτό το παιδί μεγαλώνει και όσο συναναστρέφεται με τον έξω κόσμο ανακαλύπτει ότι δεν είναι όλα τόσο ρομαντικά. Βγαίνουν οι φίλοι του κρυφά και δεν του το λένε.
Γνωρίζει ένα αγόρι που θα της πει όσα εκείνη θέλει να ακούσει αλλά δεν θα τα εννοεί, και ένα κορίτσι που λέει γλυκόλογα σε ένα αγόρι αλλά μπορεί παράλληλα να βγαίνει και με άλλους. Όμως τους είναι εντάξει γιατί προστατεύουν τους γύρω τους. Τους είναι πιο εύκολο και με τους γονείς γιατί δεν θα χρειαστεί να συγκρουστούν αν κρύβουν αλήθειες.
Ποιος να μπαίνει σε τέτοιες διαδικασίες; Ώσπου ενηλικιώνονται και πλέον κρύβονται από τον ίδιο τους τον εαυτό και συμβιβάζονται με όσα δεν θέλουν στην πραγματικότητα γιατί δεν πειράζει είναι για το καλό τους, η δουλειά που έχουν, η σχέση τους, το οικογενειακό τους περιβάλλον. Καμία φορά αντιλαμβάνονται ότι ζουν μέσα σε ένα σώμα αποσυνδεμένο γιατί έτσι βολεύει. Οι αλλαγές τους τρομάζουν, η αλήθεια σκληρή και δεν την αντέχουν. Όσοι τολμούν να τους την πουν τους απομακρύνουν γιατί δεν ξέρουν τι να το κάνουν, γιατί δεν αντέχουν να παραδεχτούν όσα ακούνε.
Αν ζητάμε ειλικρίνεια θα πρέπει πρώτοι εμείς να την έχουμε με εμάς τους ίδιους. Αν θέλουμε αλήθεια θα πρέπει να την αντέχουμε, να την επεξεργαζόμαστε και να μπορούμε να ακούμε αυτό που μας λένε. Να επιτρέπουμε το αρνητικό συναίσθημα, την αρνητική απάντηση, την απόρριψη, την κριτική. Πόσο δύσκολο φαντάζει όλο αυτό μα και πόσο ανακουφιστικό θα ήταν για όλους να μπορούν να μιλάνε ανοιχτά χωρίς φόβο και ενοχές για τον άλλον ; Είναι σπουδαίο να μας θυμούνται για την αυθεντικότητα μας και όχι για κάτι που δεν ήμασταν. Όλοι έχουμε μια ομορφιά μοναδική, όλοι έχουμε προτερήματα και ελαττώματα, όλοι ξέρουμε την αλήθεια μα φοβόμαστε πολλές φορές να την πούμε και οι ίδιοι.
Καλύτερα να στεναχωρηθεί ένα παιδί και να κατανοήσει ότι δεν είναι όλα πάντα όπως τα θέλουμε και να εξελιχθεί σ έναν ενήλικα που θα διεκδικεί όσα πραγματικά επιθυμεί. Να ξέρει να διαχειρίζεται τις διαπροσωπικές του σχέσεις και να μην στηρίζεται στα παραμύθια της ζωής. Μας τα διάβαζαν για να κοιμόμαστε και όχι για να ξυπνάμε…
* Η Μίκα Πανάγου είναι κοινωνική λειτουργός με εκπαίδευση στη συστημική οικογενειακή θεραπεία – Facebook – Instagram
