Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου*
Η προσοχή της παγκόσμιας κοινής γνώμης και των κυβερνήσεων εστιάζεται κυρίως, όσο τέλος πάντων εστιάζεται, στην κλιματική κρίση. Ωστόσο η κρίση αυτή είναι μόνο μία από τις αλληλοσυνδεόμενες και αλληλεπιδρώσες πτυχές της απειλής κατάρρευσης του κλίματος και του όλου φυσικού περιβάλλοντος του πλανήτη, μέσα στον αιώνα που διανύουμε και μάλλον συντομότερα παρά αργότερα. Ήδη, τα ακραία καιρικά φαινόμενα που ζούμε τα τελευταία χρόνια είχαν προβλεφθεί να συμβούν αρκετά αργότερα.
Οι άλλες δύο πτυχές της απειλούμενης κατάρρευσης είναι η εξαιρετικά γρήγορη απώλεια βιοποικιλότητας, καθώς διανύουμε την έκτη περίοδο μαζικής εξόντωσης μορφών ζωής στη Γη (sixth mass extinction), αλλά και η κάθε είδους ρύπανση του περιβάλλοντος (υδάτων, εδαφών και ατμοσφαιρικού αέρα). Τα τρία φαινόμενα, απώλεια βιοποικιλότητας, μόλυνση και κλιματική κρίση αλληλεπιδρούν και αλληλοενισχύονται.
Το θέμα της βιοποικιλότητας θα εξετασθεί τον επόμενο μήνα στην 16η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το θέμα που θα συνέλθει στην Κολομβία, χώρα που έχει γίνει -υπό την προεδρία του (αριστερού και πρώην στελέχους του ανταρτικού κινήματος Μ19) Γκουστάβο Πέτρο- «πρωταθλήτρια» των προσπαθειών αντιμετώπισης των οικολογικών προκλήσεων στη Λατινική Αμερική.
Δεν επαρκεί η περικοπή των εκπομπών άνθρακα για να σώσουμε τον πλανήτη, να εμποδίσουμε την κατάρρευση του κλίματος και να αποφύγουμε την παγκόσμια καταστροφή που τον απειλεί, απαιτούνται επίσης και μέτρα αποκατάστασης της φύσης. Αυτό τόνισε η Susana Muhamad, υπουργός Περιβάλλοντος της Κολομβίας και πρόεδρος της 16ης Διάσκεψης του ΟΗΕ στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. Όπως εξήγησε, η ανθρωπότητα κινδυνεύει με καταστροφική υπερθέρμανση αν εξακολουθεί να εστιάζει μόνο στην αποανθρακοποίηση εις βάρος της αποκατάστασης της φύσης. Η 16η Διάσκεψη θα επικεντρωθεί στην αναζήτηση οικονομικών πόρων για την αντιμετώπιση της απώλειας βιοποικιλότητας, ιδίως από τον ιδιωτικό τομέα.
«Υπάρχουν δύο κινήσεις που πρέπει να κάνει η ανθρωπότητα», υπογράμμισε η κυρία Muhamad, «η πρώτη είναι η αποανθρακοποίηση και η δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Η δεύτερη είναι να αφήσουμε τη φύση να αναλάβει και πάλι τη δύναμή της στον πλανήτη, ώστε να μπορέσει να αποκαταστήσει το κλίμα».
Ο κίνδυνος είναι, κατά την Κολομβιανή υπουργό, ότι βλέπουμε το θέμα του κλίματος, όσο το βλέπουμε, βλέπουμε όμως πολύ λιγότερο το θέμα της βιοποικιλότητας, που είναι η άλλη πλευρά του νομίσματος. Εκεί θα εστιάσει η προσεχής διάσκεψη του ΟΗΕ που θα συνέλθει στην Κολομβία.
Όπως ήδη αναφέραμε, η χώρα αυτή της Λατινικής Αμερικής έχει τώρα γίνει διεθνής πρωταγωνιστής των προσπαθειών για τη σωτηρία του φυσικού περιβάλλοντος, παίζοντας σπουδαίο ρόλο στις διεθνείς διασκέψεις που γίνονται για το θέμα αυτό. Υπήρξε μάλιστα και ο πρώτος μεγάλος παραγωγός ενέργειας που έγινε μέλος μιας συμμαχίας κρατών που αγωνίζονται για τον περιορισμό των ορυκτών καυσίμων.
H προεκλογική καμπάνια του Πέτρο το 2022 βασίστηκε πάρα πολύ στα θέματα περιβάλλοντος (και ειδικά την ανάγκη προστασίας του Αμαζονίου) και μάλιστα τόνισε ότι το θέμα δεν είναι τόσο η αντιπαράθεση της Αριστεράς με τη Δεξιά, αλλά, όπως το έθεσε, των «πολιτικών της ζωής», που επικεντρώνουν στην προστασία του περιβάλλοντος, με τις «πολιτικές του θανάτου», των ορυκτών καυσίμων δηλαδή. Πέραν των άλλων, η επιμονή του Πέτρο να κάνει τη χώρα του ηγέτη της παγκόσμιας ενεργειακής μετάβασης έχει να κάνει με το ότι η Κολομβία είναι και η ίδια πολύ τρωτή στην κλιματική αλλαγή. Η χώρα, που σημειωτέον διαθέτει το 10%, ένα ποσοστό-ρεκόρ, όλων των ειδών ζωής του πλανήτη, πλήττεται όλο και περισσότερο από πλημμύρες, κατολισθήσεις και λειψυδρίες.
H ριζοσπαστική οικολογική πολιτική του Πέτρο τον έχει βέβαια φέρει, όπως ήταν αναμενόμενο, σε σύγκρουση με τμήματα της οικονομικής ελίτ της χώρας του, αλλά και τα γειτονικά κράτη, όπως τη Βραζιλία, που δεν συμφωνούν με διακοπή κάθε εξόρυξης ορυκτών καυσίμων στην Αμαζονία. Ενώ οι έντονες κατηγορίες του Κολομβιανού Προέδρου κατά του Ισραήλ για «γενοκτονία» στη Γάζα και η διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το κράτος αυτό προκάλεσαν επίσης την μήνι σημαντικού τμήματος του διεθνούς κατεστημένου κατά της Μπογκοτά και του ριζοσπάστη Προέδρου της.
(*) Ο Δημήτρης Κωνταντακόπουλος είναι δημοσιογράφος
