Τις αδιαπραγμάτευτες θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο κατέστησε στη διεθνή κοινότητα αλλά και στην τουρκική πλευρά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την ομιλία του στη Λευκωσία, θέτοντας τα όρια εντός των οποίων θα μπορούσε να επιτευχθεί μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό, ενόψει της αναμενόμενης πρωτοβουλίας του Γ.Γ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες για επανέναρξη του διαλόγου.
Του Κώστα Πασίση
Όπως υπογράμμισε ο Έλληνας Πρωθυπουργός η επιδίωξη μας είναι να υπάρξει Κυπριακή Δημοκρατία με μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια σε μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, σε ένα ενιαίο κράτος, χωρίς ξένο στρατό κατοχής, χωρίς αναχρονιστικές εγγυήσεις. Και σε αυτή τη βάση Ελλάδα και Κύπρος δεν αποδέχονται τετελεσμένα.
Στην προκειμένη περίπτωση ο κ. Μητσοτάκης χάραξε τις κόκκινες γραμμές, που περιλαμβάνονται στο σχέδιο που έχουν επεξεργαστεί από κοινού Ελλάδα και Κύπρος στο πλαίσιο ενός διαλόγου που φαίνεται να βρίσκεται στα σκαριά, μετά τις διπλωματικές πρωτοβουλίες του ΟΗΕ.
Ένα σχέδιο που φαίνεται να έχει και τις ευλογίες της Ευρώπης, μετά τη δήλωση της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.
«Το Κυπριακό είναι ευρωπαϊκό. Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε σταθερά την Κύπρο στις προσπάθειες για επανένωση του τελευταίου διχασμένου κράτους μέλους της ΕΕ, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Εκτός όμως της προαναφερθείσας δήλωσης πρέπει να επισημανθεί ότι στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου του 2023 περιελήφθη ρητή διάταξη, σύμφωνα με την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παρακολουθεί το Κυπριακό σε όλα τα στάδια της εξέλιξής του. Που σημαίνει ότι αποτελεί μείζονα πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης το θέμα του Κυπριακού
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές οι εξελίξεις στο Κυπριακό είναι θέμα χρόνου. Παρότι δεν προβλέπεται ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα στο διάλογο, καθοριστική φαίνεται να είναι η συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Προτεραιότητα το Κυπριακό για την Αθήνα
Με αφορμή τα όσα διαδραματίσθηκαν το περασμένο Σάββατο στην Κύπρο με την παρουσίας Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Λευκωσία και στα Κατεχόμενα για την μαύρη επέτειο της εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε συνέντευξη του στην κρατική τηλεόραση δήλωσε ότι το Κυπριακό είναι πολύ σημαντικό θέμα για την Ελλάδα και έχει προτεραιότητα στην εξωτερική της πολιτική.
Τον τελευταίο καιρό – είπε – η διεθνής προσοχή στρέφεται ξανά στο Κυπριακό, με πρωτοβουλίες του ΟΗΕ και της ΕΕ.
Ωστόσο πρόσθεσε ότι η Τουρκία έχει περιέλθει σε μία πιο ακραία γραμμή, σε μία γραμμή κυριαρχικής ισότητας, που θα σήμαινε πρακτικά τον χωρισμό του νησιού.
Αλλά τόνισε ότι είναι σημαντικό να αρχίσει η συζήτηση και ο διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών για μια ειρηνική λύση, παρά τις ακραίες θέσεις της Τουρκίας.
Επίσης εξέφρασε τη συγκρατημένη αισιοδοξία ότι η διεθνής πίεση μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή στάσης και κινητικότητα για λύση του Κυπριακού.
Αίσθηση όμως, προκάλεσε μια ακραία δήλωση του υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη ο οποίος έβαλε στην εξίσωση τα υπερσύγχρονα αμερικανικά μαχητικά F-35 που θα παραλάβει η Ελλάδα, λέγοντας ότι με αυτά μπορούμε εμείς να πάμε ξαφνικά μια νύχτα στην Τουρκία.
Μια αναφορά που «αφαιρεί» από το ελληνικό αφήγημα, ενόψει των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, καθώς μόνο η υπόνοια για πιθανή επίθεση σε γειτονική χώρα έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, ενώ μπορεί να θεωρηθεί και ως έλλειψη διπλωματικής ωριμότητας.
Ο απόηχος
Τέλος, να σημειώσουμε ότι από τις πρόσφατες ομιλίες του Έλληνα Πρωθυπουργού και του Τούρκου Προέδρου, εκείνο που προκύπτει είναι ότι
Εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη διαφωνία και έλλειψη συγκλίσεων ανάμεσα στις δυο πλευρές όσον αφορά τη λύση του Κυπριακού.
Η ελληνική πλευρά επιμένει στη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδιακή λύση με πολιτική ισότητα, όπως έχει οριστεί από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.
Η τουρκική πλευρά φαίνεται να μην αποδέχεται την ομοσπονδιακή λύση αλλά να επιδιώκει μια λύση δύο ξεχωριστών κρατών στην Κύπρο.
Στον απόηχο των ομιλιών Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη – Ερντογάν, η Άγκυρα έδωσε τη δημοσιότητα βίντεο στο οποίο υποτίθεται ότι οι ελληνικές αρχές προχωρούν push backs μεταναστών στο Αιγαίο
Σε αυτή τη νέα πρόκληση το ελληνικό λιμενικό απάντησε τονίζοντας ότι τα γεγονότα δεν εκτυλίχθηκαν όπως τα παρουσιάζει η τουρκική πλευρά. Όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές πρόκειται για έναν τυπικό έγκαιρο εντοπισμό και όχι για επαναπροώθηση. Στον συγκεκριμένο έγκαιρο εντοπισμό και στο πλαίσιο της συνεργασίας με την τουρκική Ακτοφυλακή το ελληνικό λιμενικό την ειδοποίησε για την περισυλλογή, όπου και ανταποκρίθηκε.
